امکان کشف «زندگی» در قمر سیارۀ زحل

فرادید| از شواهد اولیه‌ای درباره سیارات قابل‌سکونت گرفته تا فرضیه‌ای جالب توجه درباره یک دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای که ممکن است آن‌گونه که به نظر می‌رسد نباشد؛ امکان حیات فراخورشیدی مدت‌هاست دانشمندان و عموم مردم را به خود جلب کرده است. اما کارشناسان می‌گویند موجودات فرازمینی احتمالاً بیشتر در «حیاط خلوت خودمان» پیدا خواهند شد. 

به گزارش فرادید، این چشم‌انداز روز چهارشنبه احیاء شد، زمانی که دانشمندان اعلام کردند احتمال قابل‌سکونت بودن ششمین قمر بزرگ زحل افزایش یافته، پس از آنکه مطالعه‌ای نشان داد انسلادوس در حال پراکنده کردن مجموعه‌ای گسترده‌تر از مواد کربنی نسبت به آنچه پیش‌تر شناخته شده بود، است. 

دکتر کَرولاین فرایسِنِت از مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه گفته: «من به‌راستی انسلادوس را دوست دارم، زیرا همه شرایط لازم برای شکل‌گیری و ادامه حیات همزمان در آن وجود دارد.» 

فرایسِنِت می‌گوید افزون بر مولکول‌های آلی پیچیده و اقیانوس عمیقی از آب مایع، گمان می‌رود این قمر زحل دارای چشمه‌های گرمابی باشد که منبع انرژی فراهم می‌کنند و pH، شوری و دمای اقیانوس در محدوده‌ای قرار دارند که برای حیات مناسب تلقی می‌شود. 

در حالی که فرایسنت معتقد است دانشمندان باید به جستجوی حیات فراتر از منظومه شمسی ادامه دهند، اشاره می‌کند که این روش چالش‌هایی دارد، به ویژه اینکه بر شناسایی نشانه‌های شیمیایی در جو یک سیاره متکی است که ممکن است با حیات مرتبط باشند. 

جستجوی حیات در یک سیاره فراخورشیدی بسیار دشوار است زیرا یک سیاره فراخورشیدی باید از مقابل ستاره خود عبور کند تا ابزارها بتوانند جو آن را تحلیل کنند. حتی اگر شواهد اولیه‌ای پیدا شود، تفسیر یا تأیید آن می‌تواند دشوار باشد.  دکتر ناتالی کابرول، مدیر مرکز کارل سیگن در بنیاد SETI (جستجوی هوش فرازمینی)، با این نظر موافق است و می‌گوید: «مشکل سیارات فراخورشیدی اینست که ما داده‌های زیادی درباره محیط آن‌ها نداریم.» 

در مقابل، اجرام نزدیک مانند ششمین قمر بزرگ زحل که در فاصله ۱.۲۷ میلیارد کیلومتری زمین قرار دارند، می‌توانند به‌شکل مستقیم بررسی شوند. 

ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) برنامه‌هایی برای مأموریت به انسلادوس دارند و فریسنت روی ابزارهایی کار می‌کند که مولکول‌ها را در این قمر زحل بررسی کنند.  اما انسلادوس تنها جرم فراتر از زمین نیست که احتمال می‌رود می‌تواند میزبان حیات باشد. از دیگر گزینه‌های اصلی، اروپا، قمر مشتری، است که مانند انسلادوس ممکن است اقیانوسی زیر پوسته یخی خود داشته باشند.  

فریسنت می‌گوید: «به نظر من، منظومه شمسی جاییست که حیات را پیدا خواهیم کرد.» 

کارشناسان تأکید می‌کنند این به معنای بررسی همسایگان آسمانی به جای سیارات فراخورشیدی نیست، بلکه هر دو مکمل هم هستند. کابرو می‌گوید منظومه شمسی به‌عنوان «آزمایشگاه طبیعی» برای جمع‌آوری داده عمل می‌کند که می‌تواند برای آزمون نظریه‌ها و ساخت مدل‌هایی به‌کار برود و این درک ما از قابلیت سکونت سیاراتِ تازه‌کشف‌شده توسط سیارات فراخورشیدی را ارتقاء می‌دهد. 

دکتر یورن هِلبِرت، سرپرست بخش منظومه شمسی در ESAمی‌گوید: «فکر کنم جستجو در حیاط خلوت خودمان برد-برد است.»  او افزود انسلادوس نمونه‌ای بارز از جرمی است که تمام نشانه‌های قابلیت سکونت را دارد که دانشمندان به دنبال آن در سیارات فراخورشیدی هستند. «اگر اکنون کشف کنیم که به‌راستی نشانه‌هایی از حیات در انسلادوس وجود دارد، جستجو خارج از منظومه شمسی هیجان‌انگیزتر خواهد شد.» 

«و اگر کشف کنیم که با وجود همه شرایط برای سکونت‌پذیری، هیچ نشانه‌ای از حیات نمی‌یابیم، معنایش اینست که ممکن است لازم باشد تعریف سکونت‌پذیری را بازنگری کنیم یا دست‌کم احتمال ظهور حیات در یک جهان بالقوه قابل‌سکونت را دوباره بسنجیم.»  فریسنت معتقد است مطالعه اجرام همسایه می‌تواند برای امکان حیات در نقاط دورتر هم پیامد داشته باشد. 

«جالب است که اگر در هر جای دیگری از منظومه شمسی حیات پیدا کنیم، یعنی این اتفاق تصادفی نیست، یعنی حیات در سراسر کهکشان وجود دارد.»

مترجم: زهرا ذوالقدر