اولین عکس تاریخ که یک انسان را به تصویر کشید

فرادید| شاید برای شما هم سوال شده باشد که چرا مردم در عکس‌های قدیمی لبخند نمی‌زدند. عکاسی در آغاز فرآیندی بسیار کُند و خسته‌کننده بود. می‌توان گفت با زمان نوردهی ۱۵ دقیقه، برای سوژه‌های پرتره غیرممکن بود لبخندشان را نگه دارند، زیرا این لبخند به یک حالت دردناک تبدیل می‌شد و تصویر را خراب می‌کرد. 

به گزارش فرادید، حتی چند دقیقه نوردهی هم پیشرفت چشمگیری نسبت به زمان لازم برای ثبت نخستین عکس جهان یعنی «هِلیوگراف»، ۱۸۲۶ توسط نیسه‌فور نی‌یِپس بود. تصویری که نی‌یِپس از نور و سایه بیرون پنجره خود گرفت، به گفته کریستین سایِنس مانیتور، به هشت ساعت نوردهی نیاز داشت، آن‌قدر طولانی که نور خورشید از دو سوی ساختمان منعکس میشد.

شریک تجاری و مخترع نی‌یِپس، شخصی بسیار شناخته‌شده‌تر است: لویی ژاک مانده داگر که پس از مرگ نی‌یِپس در سال ۱۸۳۳، روش داگرئوتایپ را توسعه داد و سال ۱۸۳۹ آن را ثبت اختراع کرد. 

همان سال، نخستین «سلفی» متولد شد و سال پیش از آن، داگر خود تصویری گرفت که بسیاری آن را نخستین عکس از یک انسان می‌دانند، در صحنه‌ای خیابانی از بلوار دو تامپل در پاریس. این تصویر یکی از تلاش‌های موفقیت‌آمیز و نخستینِ داگر در عکاسی را نشان می‌دهد. رابرت کرولویچ از NPR در این‌باره نوشت: «او یک صفحه فلزی شیمیایی‌شده را به مدت ده دقیقه نوردهی کرد. دیگران آن روز در آن خیابان شلوغ پیاده یا سوار بر کالسکه بودند، اما چون حرکت می‌کردند، در عکس دیده نشدند.» 

با این حال، در گوشه پایین سمت چپ، مردی ایستاده که دست‌هایش را پشت سر گذاشته و یک پایش را روی سکویی قرار داده است. نگاه دقیق‌تر خطوط مبهم فردی را نشان می‌دهد که کفش‌هایش را واکس می‌زند. تحلیل دقیق‌تر عکس، احتمال وجود دیگر اشخاص با جزئیات کم را نشان می‌دهد، از جمله چیزی شبیه دو زن با یک چرخ‌دستی یا کالسکه، چهره کودکی از پشت یک پنجره و چند عابر دیگر. این عکس دوره‌ای تاریخی در توسعه عکاسی را نشان می‌دهد، دوره‌ای که در آن عکاسی از مرحله کنجکاوی به یک فناوری انقلابی برای هنرمندان و دانشمندان تبدیل شد. 

اگرچه داگر از دهه ۱۸۲۰ روی روشی قابل‌اعتماد کار می‌کرد، به گفته موزه هنر متروپولیتن، تا سال ۱۸۳۸ «آزمایش‌های مداوم او به جایی رسید که احساس راحتی کرد و نمونه‌هایی از این رسانه جدید را به هنرمندان و دانشمندان منتخب نشان داد تا سرمایه‌گذار جذب کند.» 

محبوب‌ترین کاربرد عکاسی در قرن نوزدهم، شاید همانند امروز، تصویربرداری از چهره‌ها بود. اما صفحات اولیه داگر «ترکیب‌بندی‌هایی از طبیعت بی‌جان بودند که از قالب‌های گچی مجسمه‌های باستانی ساخته شده بودند و به این تصاویر مکانیکی، هاله‌ای هنری می‌بخشیدند. او همچنین از صدف‌ها و فسیل‌ها عکس گرفت و کاربرد علمی این رسانه را نشان داد. 

شاید پرتره‌ها برای سرمایه‌گذاران داگر جذابیت کمی داشتند، اما برای جانشینان و طرفداران او ضروری بودند. گرفتن عکس‌های صادقانه از مردم در حال انجام فعالیت‌های روزمره، مانند این صحنه خیابانی در پاریس، برای چند دهه بعد تقریباً غیرممکن بود. تصویری که پیشتر قدیمی‌ترین عکس چنین صحنه‌ای فرض می‌شد، مربوط به سال ۱۸۴۸ در سینسیناتی بود که دو مرد را کنار رودخانه اوهایو نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد آن‌ها برای آوردن آب ایستاده‌اند، اما باید بسیار بی‌حرکت می‌ایستادند تا اینقدر واضح دیده شوند. 

به نظر می‌رسد عکاسی، زمان را متوقف می‌کند و لحظه‌ای ایستا را برای همیشه به شکل فیزیکی ثبت می‌کند. تصاویر محو از افرادی که از قاب عبور می‌کنند، این توهم را آشکار می‌کنند. حتی در ساکن‌ترین و سخت‌ترین تصاویر، حرکتی وجود دارد، بینشی که ادوارد مایبریج چند دهه بعد در آزمایش‌های عکاسی حرکتی خود در کانون توجه قرار داد، درست پس از آنکه داگر روش مشهور جهانی خود را معرفی کرد.

مترجم: زهرا ذوالقدر