120 هزارسال قبل یک جانور در اینجا «نشیمنگاهش» را بر روی زمین کشیده است
برای نخستین‌بار در جهان، فسیلی از نوع «ردِّ کشیده شدن نشیمن‌گاه بر روی زمین» در سواحل آفریقای جنوبی کشف شده است. این یافته به جانوری کوچک و پشمالو به نام «هیراکس صخره‌ای» (Rock Hyrax) یا «خرگوش سنگی» نسبت داده می‌شود؛ موجودی که نزدیک‌ترین خویشاوند زنده‌ی فیل‌هاست.
فرادید| این فسیل‌ها شامل دو اثر هستند: یکی جای پا و دیگری اثری بلند و موازی از کشیده شدن قسمت انتهایی بدن بر روی زمین، همراه با چیزی که به نظر می‌رسد «مدفوع سنگ‌شده» (کاپرولیت) باشد. این آثار در مناطق نزدیک خلیج واکر و استیل بی، در امتداد ساحل جنوبی دماغه‌ی امید نیک کشف شده‌اند. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده با روش «درخشش نوری تحریک‌شده»، قدمت آن‌ها حدود ۷۶ تا ۱۲۶ هزار سال تخمین زده می‌شود.
به گزارش فرادید؛ «هیراکس صخره‌ای» حیوانی کوچک و پرمو است که بیشتر وقتش را بر روی صخره‌ها در آفتاب می‌گذراند و برخلاف فیل‌ها، دم قابل‌مشاهده‌ای ندارد. یکی از عادت‌های عجیب این جانور، کشیدن نشیمنگاهش بر روی زمین است؛ رفتاری که در سگ‌ها معمولاً نشانه‌ی بیماری‌های انگلی است، اما در هیراکس‌ها علت دقیقی برای آن شناخته نشده است. همین رفتار، گاهی ردهای مشخصی روی ماسه‌ها باقی می‌گذارد که با گذشت هزاران سال به فسیل تبدیل شده‌اند.
اثر تازه‌کشف‌شده حدود ۹۵ سانتی‌متر طول و ۱۳ سانتی‌متر عرض دارد و پنج خط موازی در آن دیده می‌شود. کناره‌هایش کمی برجسته است و درون آن برآمدگی کوچکی وجود دارد که احتمالاً همان مدفوع سنگ‌شده‌ی جانور است. پژوهشگران ابتدا احتمال داده بودند که این رد مربوط به حیوانات دیگری مانند پلنگ یا حتی انسان‌های اولیه باشد، اما نبود رد پا و شکل خاص برآمدگی‌ها، نشان می‌دهد که این اثر به احتمال زیاد همان رد نشیمن هیراکس صخره‌ای است.
یک هیراکس صخره‌ای و بقایای ادرارش بر روی سنگ
این کشف، نخستین نمونه‌ی شناخته‌شده از «فسیل کشیده‌شدن بدن» در جهان و همچنین نخستین مورد از ردهای فسیل‌شده‌ی هیراکس‌ها است. به گفته‌ی پژوهشگران، چنین یافته‌های غیرعادی در دنیای دیرینه‌شناسی اهمیت بالایی دارند، زیرا اطلاعات تازه‌ای درباره‌ی رفتار جانوران در دوران پلیستوسن (دوره‌ای میان ۲/۵ میلیون تا ۱۱ هزار سال پیش) ارائه می‌دهند.
هیراکس‌های صخره‌ای فقط رد پا و نشیمن به‌جا نمی‌گذارند. آن‌ها معمولاً در مناطق سنگی زندگی می‌کنند و با تکیه دادن مکرر بدن‌شان به سنگ، سطح آن را براق می‌کنند؛ همان‌گونه که گاومیش‌های آمریکایی چنین می‌کنند. افزون بر آن، ادرار و مدفوع این جانوران نیز به مرور زمان به موادی سخت و سفیدرنگ به نام «یورولیت» (فسیل ادرار) و ترکیبی قیری و تیره به نام «هیراسیوم» تبدیل می‌شود.
هیراسیوم گاه هزاران سال قدمت دارد و از دیرباز در طب سنتی برای درمان بیماری‌هایی مانند صرع و مشکلات زنانه استفاده می‌شده است. پژوهشگران اکنون پیشنهاد می‌کنند که این رسوبات نیز به‌عنوان نوعی «فسیل رد زیستی» شناخته و محافظت شوند، زیرا می‌توانند اطلاعات ارزشمندی از آب‌وهوا، گیاهان و محیط زیست دوران باستان ارائه دهند.
با درک ارزش رد نشیمن‌گاه، فسیل ادرار و مدفوع و ترکیباتی مانند هیراسیوم، دید ما نسبت به این جانوران کوچک اما شگفت‌انگیز برای همیشه دگرگون خواهد شد؛ موجوداتی که هرچند شبیه موش‌های بزرگ به نظر می‌رسند، در حقیقت از نزدیک‌ترین خویشاوندان فیل‌های عظیم‌الجثه‌اند.
