بوستان سعدی؛ درسی از شیخ اجل: «نیکی کن تا از تو نام بد نماند»

فرادید| سعدی بوستان و گلستان را در اردیبهشت‌ماه سال 655 و 656 هجری سرود و دو تا از حکمت‌آموزترین و در عین حال شیرین‌ترین آثار ادبیات فارسی را به وجود آورد. شاید همین شیرینی و پندآموزی این دو اثر سعدی است که باعث شده است که استاد اصغر دادبه معتقد باشند که مدخل آشنایی با ادبیات فارسی باید بوستان و گلستان سعدی باشد.

به گزارش فرادید، تنوع داستان‌ در آثار سعدی بسیار زیاد است. او هر بار داستان جدیدی برای گفتن دارد و الحق که هر بار به زیباترین شکل ممکن این کار را انجام می‌دهد. لطف سخن او باعث می‌شود که مخاطب علاوه بر یادگیری لذت هم ببرد. بوستان نخستین اثر سعدی است و سعدی این منظومه عظیم را در سفر نوشت و یکی از ماندگارترین آثار ادبیات فارسی را به آحاد مرد جهان هدیه کرد.

باب اول: در عدل و تدبیر و رای

نام نیک با اعمال نیک به جا می‌ماند. گفتاری از سعدی را در این باب بخوانید.

خبرداری از خسروان عجم

که کردند بر زیردستان ستم؟

 

نه آن شوکت و پادشایی بماند

نه آن ظلم بر روستایی بماند

 

خطا بین که بر دست ظالم برفت

جهان ماند و با او مظالم برفت

 

خنک روز محشر تن دادگر

که در سایهٔ عرش دارد مقر

 

به قومی که نیکی پسندد خدای

دهد خسروی عادل و نیک رای

 

چو خواهد که ویران شود عالمی

کند ملک در پنجهٔ ظالمی

 

سگالند از او نیکمردان حذر

که خشم خدای است بیدادگر

 

بزرگی از او دان و منت شناس

که زایل شود نعمت ناسپاس

 

اگر شکر کردی بر این ملک و مال

به مالی و ملکی رسی بی زوال

 

وگر جور در پادشایی کنی

پس از پادشایی گدایی کنی

 

حرام است بر پادشه خواب خوش

چو باشد ضعیف از قوی بارکش

 

میازار عامی به یک خردله

که سلطان شبان است و عامی گله

 

چو پرخاش بینند و بیداد از او

شبان نیست، گرگ است، فریاد از او

 

بد انجام رفت و بد اندیشه کرد

که با زیردستان جفا، پیشه کرد

 

به سختی و سستی بر این بگذرد

بماند بر او سالها نام بد

 

نخواهی که نفرین کنند از پست

نکو باش تا بد نگوید کست