باستان‌شناسان قدیمی‌ترین «قبر» قزاقستان را با قدمت 7 هزارسال پیدا کردند
باستان‌شناسان در شرق قزاقستان قدیمی‌ترین گور انسانیِ شناخته‌شده در این کشور را کشف کرده‌اند که قدمت آن حدود ۷۰۰۰ سال است.
فرادید| این گور زیر لایه‌های عصر برنز در محوطه‌ی کوکِن نزدیک کوه‌های کوکِنتاو یافت شده و نخستین شواهد تاریخ‌گذاری‌شده با رادیوکربن از حضور انسان در قزاقستان در دوره نئولیتیک اولیه را ارائه می‌دهد؛ دوره‌ای پیش از ظهور دامداری یا کشاورزی در این منطقه.
به گزارش فرادید، این گور را یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی کشف کرده است. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد شکارچی‌گردآورندگان اولیه چگونه خودشان را با محیط خشک و دشوار دشت‌های شرق اوراسیا سازگار کرده‌اند.
کاوش‌ها نشان داده که زیر بقایای یک سکونتگاه عصر برنز، رسوبات لایه‌ای متعلق به عصر سنگی وجود دارد. در این لایه‌های قدیمی‌تر، باستان‌شناسان به گودالی بیضی شکل برخوردند که درون آن بقایای دو نفر بود: یک اسکلت بزرگسال جمع‌شده و به پهلوی راست قرار گرفته و یک جمجمه جداگانه متعلق به یک فرد جوان‌تر. تاریخ‌گذاری رادیوکربنِ استخوان‌ها، قدمت آن‌ها را بین ۵۴۷۱ تا ۵۲۲۲ پیش از میلاد تخمین زده و آن را به قدیمی‌ترین گور انسانی با تاریخ‌گذاری مستقیم در قزاقستان تبدیل کرده است.
به گفته پژوهشگران، وضعیت و چیدمان استخوان‌ها گواه یک آیین تدفین پیچیده است. بزرگسال در حالتی جمع‌شده با زانوهای نزدیک به سینه و رو به شمال‌شرقی دفن شده بود، در حالی که جمجمه نوجوان به سمت شمال‌غربی قرار داشت. این وضعیتِ جمع‌شده ممکن است نشان‌دهنده‌ی این باشد که بدن پیش از دفن، بسته یا پیچیده شده و این کار نمادی از بازگشت آیینی به رحم زمین بوده، اعتقادی که میان جوامع اوایل هولوسین در سیبری و آسیای مرکزی مشاهده شده است.
دکتر پائولا دومانی دوپوی، باستان‌شناس بین‌المللی و سرپرست تیم کاوش می‌گوید: «این کشف فصل جدیدی در مطالعه نخستین ساکنان دشت قزاقستان باز می‌کند. این یافته تصویری نادر از چگونگی درک مرگ، آیین‌ها و ارتباط آن‌ها با زمین میان شکارچی‌گردآورندگان ماقبل‌تاریخ ارائه می‌دهد.»
گور دوگانه نوسنگی اولیه در محوطه کوکن در شرق قزاقستان. تصویر شامل نقشه قبر، جمجمه فرد دوم و اسکلت بدون جمجمه فرد اول می‌شود
وجود خاکستر، استخوان حیوانات و سفال‌های خردشده در بالای گور نشان می‌دهد که محل چند هزار سال بعد برای مصارف خانگی دوباره استفاده شده است. تاریخ‌گذاری استخوان اسب از لایه بالایی بین ۱۶۹۰ تا ۱۹۲۰ میلادی نشان می‌دهد این منطقه کمابیش به‌شکل پیوسته برای بیش از هفت هزار سال مسکونی بوده است.
کنار بقایای انسانی، ابزارهای سنگی شامل تراشه‌ها، تیغه‌ها و هسته‌های منشوری از سنگ‌های چخماق، یشم و عقیق قرمز کشف شده که نشان می‌دهد ساکنان اولیه کوکن، صنعت ابزار سنگی میکرولیتیک (ابزارهای سنگی کوچک) داشته‌اند، مشابه فرهنگ‌های نئولیتیک هم‌عصر اطراف دریاچه بایکال و آلتا. این شواهد حاکی از آنست که تا اواسط هزاره ششم پیش از میلاد، جوامع شرق قزاقستان مهارت‌های پیچیده‌ای در ساخت ابزار شکار و پردازش از مواد خام محلی داشته‌اند.
محوطه کاوش در سکونتگاه کوکن که دو گودال زباله مربوط به دوره قوم‌نگاری را نشان می‌دهد. گور انسانی نئولیتیک درست زیر گودال شماره ۱ کشف شد
بازنویسی ماقبل‌تاریخ قزاقستان
پیش از این، قدیمی‌ترین دفن‌های تأییدشده در قزاقستان متعلق به ژِلزینکا و بِستاماک بود که حدود 4 هزار سال پیش از میلاد تاریخ‌گذاری شده بودند، نزدیک به هزار سال پس از کوکن. این کشف نه‌تنها خط زمانی سکونت انسان را عقب می‌برد، بلکه شواهد مستقیمی از جمعیت ساکن یا نیمه‌ساکن در این منطقه در اوایل هولوسن ارائه می‌دهد.
کوکن محلی کلیدی برای درک ریشه‌های تمدن اوراسیا است. این محل پیونددهنده چشم‌اندازهای فرهنگی و ژنتیکی آسیای مرکزی، سیبری و مردمان اولیه دشت است که بعدها جهان کوچ‌نشین را شکل دادند.
کاوش‌های آینده در کوکن با هدف آشکارسازی لایه‌های عمیق‌تری انجام می‌شود که ممکن است آثار قدیمی‌تر فعالیت انسانی از دوران مزولیتیک را حفظ کرده باشند و به‌شکل بالقوه روشن کنند که جمع‌آوری‌کنندگان اولیه چگونه پیش از پیدایش کشاورزی، خودشان را با شرایط سخت قاره‌ای قزاقزستان سازگار می‌کردند.
در حال حاضر، گور ۷۰۰۰ساله کوکن قدیمی‌ترین مدرکِ شناخته‌شده از حضور انسان در قزاقستان و پژواک خاموش نخستین ساکنان دشت است که نوادگانشان روزی در دشت‌های وسیع اوراسیا پرسه خواهند زد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
