بیابان خشک و کُشندهای که 8 هزار سال قبل انسانها در آن زندگی میکردند

بر اساس پژوهشی تازه که در مجله PLOS Oneمنتشر شده، بیابان «گُبی» که امروزه یکی از خشکترین و غیرقابل سکونتترین مناطق زمین است؛ در گذشتۀ دور یعنی چیزی بیش از هشت هزار سال قبل، سرزمینی پر از دریاچه و تالاب بوده که جوامع انسانی در آن زندگی میکردهاند.
فرادید| بیابان گُبی با وسعتی حدود یکمیلیون و سیصد هزار کیلومتر مربع، همچنان در حال گسترش است؛ فرایندی که به آن «بیابانزایی» گفته میشود. این پدیده بهویژه در بخش جنوبی بیابان و در خاک چین مشهود است، جایی که هر ساله حدود ۳۶۰۰ کیلومتر مربع از مراتع به بیابان تبدیل میشود.
به گزارش فرادید؛ اما طبق پژوهش جدیدی که باستانشناسان دانشگاه وروتسواف لهستان انجام دادهاند، این بیابان روزگاری محیطی مرطوب با دریاچههای فراوان بوده که شرایط مناسبی برای سکونت انسان فراهم میکرده است.
محل کشف ابزارهای سنگی ساختۀ انسان در بیابان گبی
پروفسور میروسواف ماسویچ در گفتوگویی با خبرگزاری لهستان توضیح داد: «در منطقهای به نام درهی کرزمیِنا، ما بقایای مجموعهای از دریاچههای باستانی را یافتیم که در دوران پلیستوسن، یعنی حدود ۱۴۰ هزار سال پیش وجود داشتند. این قدیمیترین دادهای است که تاکنون از رسوبات دریاچهها بهدست آوردهایم. میدانیم که از آن زمان تا اوایل و میانهی دوران هولوسن، این محیط برای زندگی انسان مناسب بوده است».
کاوشهای انجامشده، وجود انسان در آن دوره را با کشف ابزارهای سنگی متعلق به جوامع شکارگر و گردآورنده و همچنین بقایای گیاهی مورد استفاده در ساخت وسایل روزمره تأیید کردهاند. پژوهشگران حتی نمونههایی از کهنترین سفالهای منطقه را یافتهاند که تاریخ آنها به حدود ۱۰۵۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد؛ نشانهای از فرهنگی پیشرفته و پررونق در آن ناحیه.
سنگهایی که نشانۀ تغییرات انسانی در آنها دیده میشود
پروفسور ماسویچ توضیح داد: «محل مورد بررسی، بقایای اردوگاهی است که در آن گروههای انسانی عمدتاً از سنگی به نام جاسپر (سنگی سرخرنگ و صیقلی) برای ساخت ابزار استفاده میکردند، چه برای شکار و چه برای آمادهسازی و فرآوری مواد پس از شکار».
کاوشها فراتر از بیابان و تا رشتهکوههای آلتای نیز ادامه یافت، جایی که غارها در دورانهای سخت اقلیمی به پناهگاه انسان تبدیل شده بودند. در آنجا نشانههایی از فعالیت انسانی تا ۲۷ هزار سال پیش پیدا شده، از جمله دندانی از مردی بالغ که قدیمیترین فسیل انسانی شناختهشده در مغولستان بهشمار میرود و قدمت آن به حدود ۲۵ هزار سال پیش بازمیگردد.