شهر پیاده‌دوست؛ رمز داشتن شهروندان سالم و خلاق
گسترش شهرهای قابل پیاده‌روی به‌عنوان محیط‌هایی که امکان حرکت آسان و سالم را فراهم می‌آورند، به یک ضرورت روزافزون در برنامه‌های توسعه شهری عصر حاضر تبدیل شده است و نقش مؤثری در دستیابی به اهداف پایداری در جوامع دارد.
شهرهای قابل پیاده‌روی به‌عنوان حلقه‌ای کلیدی در ارتقای کیفیت زندگی افراد، نه‌تنها به تسهیل حرکت فیزیکی کمک می‌کنند، بلکه با ایجاد فضایی مناسب برای تعاملات اجتماعی، سلامت روان و جسم را تقویت می‌کنند. با افزایش آلودگی هوا، ترافیک و چالش‌های مربوط به سبک زندگی مدرن، اهمیت این فضاها بیش از پیش مشخص شده است.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، حدود ۹۵ درصد از جمعیت جهان در مناطق دارای آلودگی هوای بیش از حد مجاز زندگی می‌کنند که این آلودگی نه‌تنها بر سلامت جسمی تأثیر می‌گذارد، بلکه به افزایش بیماری‌های روانی نیز منجر می‌شود.
واقعیت این است که پیاده‌روی به‌عنوان یک فعالیت طبیعی و ساده می‌تواند تأثیر چشمگیری بر بهبود سلامت عمومی و ارتقای رفاه شهری داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که پیاده‌روی منظم می‌تواند خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی، دیابت و افسردگی را تا ۳۰ درصد کاهش دهد.
همچنین، بر اساس یک مطالعه معتبر افرادی که حداقل هفت هزار قدم در روز برمی‌دارند، از سلامت بهتری و عمر طولانی‌تری برخوردار هستند. سرمایه‌گذاری در فضاهای قابل پیاده‌روی و تشویق به فعالیت‌های بدنی می‌تواند اثرات مثبتی بر بهبود سلامت جسم و روان افراد داشته باشد.
یکی از الگوهایی که به خوبی این اثرات مثبت را نشان می‌دهد، راهکار استیو جابز است که برای برقراری ارتباطات مؤثر با کارمندانش، از پیاده‌روی در خیابان‌های کوپرتینو بهره می‌برد. این استراتژی منجر به ایجاد فضایی غیررسمی و خلاقانه برای گفت‌وگو می‌شود و به تأمل، درون‌بینی و خلاقیت بسیاری از کارمندان منجر می‌شود. پیاده‌روی فرصتی عالی برای اکسیژن رسانی به مغز فراهم می‌کند و ایده‌های خلاقانه‌ای را به ذهن می‌آورد.
سازمان‌های مختلف در حال شناسایی مزایای پیاده‌روی در محیط‌های کاری هستند و به‌عنوان بخشی از شیوه‌های مدیریتی خود، بر این فعالیت جسمی تأکید دارند. ابزارهایی همچون WalkingTalking به‌طور ویژه طراحی شده است که جلسات را به فضای پیاده‌روی منتقل می‌کند و این امکان را برای کارمندان فراهم می‌کند تا در حال پیاده‌روی به بحث و تبادل نظر بپردازند. هنگامی که کارمندان حین راه رفتن درگیر بحث می‌شوند، سطح استرس کاهش و سطح انرژی افزایش پیدا می‌کند، درنتیجه جریان خلاقیت تسهیل و فرایند مشارکت برای کارمندان جذاب‌تر می‌شود.
علاوه‌بر مزایایی که این مدل پیاده‌روی برای سلامت فردی دارد، نقش مهمی در بهبود سلامت عمومی و پایداری زیست‌محیطی نیز ایفا می‌کند؛ با کاهش نیاز به فضاهای اداری پرهزینه و انرژی‌بر ازجمله سالن‌های جلسه مجهز به تهویه مطبوع، به‌طور طبیعی ردپای کربن مشاغل را کاهش می‌دهد.
به‌طور کلی، محیط‌های قابل پیاده‌روی با ترویج فعالیت‌های بدنی و ایجاد فضایی مناسب برای تعامل اجتماعی، به ارتقای کیفیت زندگی در شهرها کمک می‌کنند و بر همین اساس، طراحی شهرهایی که قابلیت پیاده‌روی را تسهیل می‌کنند، به یک ضرورت برای جوامع مدرن تبدیل شده است.
علم پیاده‌روی و تأثیر آن بر سلامت روان
مطالعه‌ای که چند سال پیش توسط محققان از دانشگاه‌های مختلف چین انجام شد، نشان‌دهنده ارتباط قوی بین سلامت عاطفی و روانی افراد و میزان پیاده‌روی آنها بود. نتایج این مطالعه نشان داد افرادی که به‌طور مرتب پیاده‌روی می‌کنند، از سلامت عاطفی بهتری نسبت به کسانی که این فعالیت را انجام نمی‌دهند، برخوردار هستند و نکته مهم این است که مدت زمان پیاده‌روی به اندازه تداوم آن اهمیت ندارد. به بیان دیگر، افرادی که روزانه پیاده‌روی می‌کنند، حتی در مقایسه با افرادی که به‌طور گاه‌به‌گاه پیاده‌روی می‌کنند، در هر شرایط شهری عملکرد بهتری دارند.
هرچند بعضی مناطق شرایط مناسب‌تری برای پیاده‌روی در اختیار افراد قرار می‌دهد اما پژوهشگران دریافته‌اند که حتی افرادی که در محله‌های آلوده‌تر زندگی می‌کنند نیز با پیاده‌روی مداوم می‌توانند به نتایج مثبت در سلامت عاطفی دست پیدا کنند. گروهی از محققان دانشگاه‌های بریتانیا و استرالیا یک مطالعه فراگیر به منظور تحلیل و بررسی نتایج این مطالعه و چند مورد مشابه در این حوزه پرداختند که نتایج آن مطالعه را تأیید می‌کرد.
اگرچه محققان نسبت به لزوم بهبود در مطالعات و حوزه‌های تحقیقاتی هشدار داده‌اند، شواهد علمی بسیاری درباره مزایای پیاده‌روی برای سلامت روان ازجمله در کاهش علائم اضطراب و افسردگی در حال افزایش است.
شهرهای با قابلیت پیاده‌روی
تحقیقات علمی نشان می‌دهد که طراحی فضاهای شهری و ارتباط آن با سلامت روان ساکنان شهر، تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی افراد دارد. پیاده‌روی علاوه‌بر مزایای جسمی، فواید غیرملموس فراوانی دارد که از آن جمله می‌توان به بهبود تصمیم‌گیری و پاکسازی ذهن اشاره کرد، ویژگی‌هایی که در دنیای کار بسیار ارزشمند است. پیاده‌روی می‌تواند به افزایش خودآگاهی کمک کند و تأثیر مثبتی بر نحوه مدیریت چالش‌های روزمره داشته باشد.
بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری، فضاهایی برای پیاده‌روی همچون پارک‌های سبز و مسیرهای پیاده‌روی در دفتر مرکزی خود طراحی می‌کنند تا از مزایای قابل‌توجه پیاده‌روی بر افزایش راندمان کارمندان خود بهره بگیرند. به‌عنوان مثال، کلاوس شواب، بنیانگذار مجمع جهانی اقتصاد، تیم‌های خود را به حومه ژنو می‌برد تا حین راه رفتن، راه‌حل‌های مبتکرانه‌ای را برای حل مسائل پیچیده ارائه دهند.
مطالعه‌ای از دانشگاه هنگ‌کنگ نشان داده است که وقتی افراد همراه با یکدیگر پیاده‌روی می‌کنند، حرکات آنها هماهنگ می‌شود و این هماهنگی به ایجاد پیوندهای عاطفی کمک می‌کند. با هر قدم، درک مثبت‌تری از یکدیگر به دست می‌آورند و می‌توانند درباره ایده‌های پیشنهادی با یکدیگر مذاکره کنند.
پیاده‌روی فرصت‌هایی برای تقویت پیوندهای تیمی، افزایش مهارت‌های عاطفی و ترویج رفاه کلی در هر سطح فراهم می‌آورد و به تیم‌ها و مدیران آنها کمک می‌کند تا عادات و شیوه‌هایی را ادغام کنند که همکاری مؤثر، زندگی سالم و هماهنگی با اهداف تیم را ترویج می‌کند.
درک ارزش پیاده‌روی نخستین گام برای ترویج عادت پیاده‌روی در یک جامعه است، پس از آن است که دانش به عمل تبدیل می‌شود و این فعالیت به‌عنوان بخشی طبیعی در زندگی روزمره افراد ادغام می‌شود. ایجاد زیرساخت‌هایی که از این تغییرات حمایت کند نقش مهمی در ایجاد انگیزه برای افراد به منظور خروج از خانه یا محیط کار و شروع پیاده‌روی دارد و فناوری می‌تواند کلید دستیابی به این هدف باشد.
مؤسسه فناوری و نوآوری اروپا (EIT) راهکارهای مبتکرانه‌ای را برای تشویق این تغییر عادت ارائه کرده است که برنامه‌های تلفن همراه یکی از آنها است؛ این برنامه به کاربران کمک می‌کند تا مهارت‌های عاطفی و اجتماعی خود را توسعه دهند و در عین حال به‌عنوان راهنمایی برای برگزاری جلسات پیاده‌روی مؤثرتر عمل می‌کند.
پتانسیل پیاده‌روی در ارتقای تعاملات اجتماعی
اهمیت طراحی شهری در ترویج عادت پیاده‌روی و راهکارهایی مشابه انجام مذاکرات تیمی حین پیاده‌روی غیرقابل انکار است. ایجاد فضاهای سبز که به‌عنوان راه‌حلی مطمئن برای مقابله با بحران‌های اقلیمی اساسی شناخته می‌شود، نقش مهمی در بهبود سلامت جسمی و روانی ساکنان شهرها دارد. افراد در یک شهر قابل پیاده‌روی در اولویت برنامه‌های شهری قرار دارند و فرصت‌های بسیاری در اختیار دارند تا از خانه و وسایل نقلیه فاصله بگیرند و پیاده در شهر کاوش کنند.
توسعه شهرهای قابل پیاده‌روی برای انجام کارهای روزمره به این شیوه بسیار ضروری است، آرام‌سازی معابر و ایجاد مسیرهای پیاده‌روی در فضای شهری منجر به کاهش ترافیک، آلودگی‌های صوتی و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود و در عین حال سبک زندگی فعال‌تری را میان ساکنان شهر ترویج می‌کند. اجرای این تغییرات، پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت را برای مردم تسهیل می‌کند و در نتیجه شهر و ساکنان آن از مزایای این شیوه زندگی بهره‌مند خواهند شد.
شهرهای قابل پیاده‌روی با راهکارهای نوآورانه
شهر پونته‌بدرا در اسپانیا، ۲۵ سال پیش ۵۰۰ فضای پارکینگ را از مرکز شهر حذف کرد تا آن را به پیاده‌راه تبدیل کند و برای خیابان‌هایی که تردد خودرو مجاز بود، محدودیت سرعت وضع کرد و به این ترتیب فضای شهر را به نفع عابران پیاده بازپس گرفت. اجرای این اقدامات تعداد مرگ‌ومیر ناشی از حوادث رانندگی را به صفر رساند و پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه‌های بهداشتی، زیست‌محیطی و پایداری حاصل کرد تا جایی که سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴ پونته‌بدرا را راحت‌ترین شهر اروپا برای زندگی معرفی کرد.
شهر بندری گنت یکی از پیاده‌روترین شهرهای بلژیک است که طرح تبدیل ۲۵ هکتار از مرکز شهر را به منطقه‌ای عاری از خودرو در سال ۱۹۹۶ آغاز کرد. این شهر بزرگ‌ترین مرکز تاریخی بدون خودرو در بلژیک است که تغییر شیوه زندگی در این شهر نتایج چشمگیری در کاهش چالش‌های زیست‌محیطی از جمله آلودگی هوا و تراکم شدید ترافیک داشته است.
بینیتسه شهری کوچک و تاریخی در اسلواکی است که با ایجاد زیرساخت‌هایی برای پیاده‌روی کنار جاذبه‌هایی همچون قلعه بینیتسه و فضاهای سبز، فضایی آرام و زیبا برای ساکنان و گردشگران فراهم کرده است و با اجرای برنامه‌های نوآورانه و گسترش فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در فضای باز، ساکنان را به پیاده‌روی و تعامل در جامعه تشویق می‌کند.
کالف نیز یک شهر کوچک تاریخی در آلمان است که به تلاش‌های نوآورانه‌اش در ترویج پیاده‌روی شناخته شده است. یکی از اقدامات جذاب این شهر ایجاد مسیرهای پیاده‌روی هوشمند است که شامل نشانه‌گذاری‌های دیجیتال و تعاملی می‌شود که به مسافران امکان می‌دهند تا اطلاعات کافی درباره مکان‌های دیدنی، تاریخچه و فرهنگ محلی به دست آورند. شهرداری کالف رویدادهای فرهنگی و ورزشی را در این مسیرها برگزار می‌کند تا پیاده‌روی را از یک فعالیت فیزیکی به یک تجربه اجتماعی و فرهنگی تبدیل کند.
منبع: ایمنا
