درس‌هایی از مثنوی معنوی مولانا: «نفس شما بزرگترین دشمن شماست»

فرادید| اوج عرفان مولانا در مثنوی معنوی نشو و نما پیدا می‌کند. این منظومه عظیم که دربردارنده 424 حکایت عرفانی است، علاوه بر زیبایی‌های ادبی و هنری می‌تواند درس‌های بسیار مهمی برای ما داشته باشد.

به گزارش فرادید، مولانا، مثنوی معنوی را بین سال‌های 662 تا 672 و به در خواست یکی از شاگردانش به نام حسام‌الدین حسن چلبی نوشت. مثنوی معنوی در شش دفتر تالیف شده است که مجموع ابیات آن به 25632 بیت می‌رسد. عنوان این کتاب برآمده از قالبی است که مولانا برای بیان عقاید عرفانی خود از آن استفاده کرده است. قالب مثنوی به نوعی از شعر می‌گویند که هر بیت آن دارای قافیه‌ای جداگانه است.

دفتر اول مثنوی

نفس انسان می‌تواند بزرگترین دشمن او باشد و انسان را به کام تباهی بکشاند.

چون سزای این بت نفس او نداد

از بت نفسش بتی دیگر بزاد

مادر بتها بت نفس شماست

زانک آن بت مار و این بت اژدهاست

آهن و سنگست نفس و بت شرار

آن شرار از آب می‌گیرد قرار

سنگ و آهن زآب کی ساکن شود

آدمی با این دو کی ایمن بود

بت سیاهابه‌ست در کوزه نهان

نفس مر آب سیه را چشمه دان

آن بت منحوت چون سیل سیاه

نفس بتگر چشمه‌ای بر آب راه

صد سبو را بشکند یکپاره سنگ

و آب چشمه می‌زهاند بی‌درنگ

بت‌شکستن سهل باشد نیک سهل

سهل دیدن نفس را جهلست جهل

صورت نفس ار بجویی ای پسر

قصهٔ دوزخ بخوان با هفت در

هر نفس مکری و در هر مکر زان

غرقه صد فرعون با فرعونیان