کشف «مدفوع» فردی که 1500 سال قبل یک «مار» را به طور کامل خورده بود
باستانشناسان با بررسی مجموعهای از مدفوع فسیلشده در پناهگاه سنگی کونِخو، بقایای یک مار سمی کامل شامل سر، دندان نیش و فلسها را پیدا کردند.
فرادید| گاهی کشفیات شگفتانگیز در مکانهای غیرمنتظره رخ میدهند. این همان اتفاقی بود که هنگام بررسی مدفوع فسیلشدهی انسان رخ داد و بقایای یک مار کامل، شامل یک دندان نیش سالم، کشف شد. به باور پژوهشگران، این کشف عجیب نشاندهنده وجود سنتهای آیینی میان جوامع شکارچی گردآورندهای است که بیش از ۱۲.۰۰۰ سال پیش در درههای پایین پِکوس در جنوب غربی تگزاس میزیستند.
به گزارش فرادید، این مدفوع خشکشده (یا کوپرولیت) انسان که شامل بقایای مار میشد، بخشی از یک مجموعه باستانشناسی عظیم شامل ۱.۰۰۰ نمونه بود که پژوهشگران اواخر دهه ۱۹۶۰ جمعآوری کرده بودند.
پناهگاه سنگی کونخو در کالیفرنیا، جایی که بیشتر حفاریهای مربوط به این کوپرولیتها انجام شده، احتمالاً کمپ اصلی شکارچیگردآورندگان بومی بوده است. حجم زیاد مدفوع کشفشده در بخشی از پناهگاه نشان میدهد این فضا احتمالاً توالت بوده است. این کشف عجیب در بررسی اخیر کوپرولیتها توسط اِلِنور ساندِرمَن، باستانشناس دانشگاه تگزاس A&M و تیم او انجام شد.
در حالی که تیم ساندرمَن نمونههای مدفوع خشکشده را بررسی میکردند، به نمونهای برخوردند که شامل فلسها، استخوانها، دندان نیش و سر یک مار میشد. برپایه اندازه دندان نیشی که خوب حفظ شده بود و طول آن یک سانتیمتر بود، مارِ خوردهشده احتمالاً یک مار رتیل پشت الماسی یا کاپِرهِد (Copperhead) بوده است. مارهای کاپرهد در سراسر آمریکای شمالی رایج هستند و گرچه زهر آنها کمابیش ضعیف است، رفتاری تهاجمی دارند.
اما آیا ممکن است بقایای مار تنها بخشی از آوار طبیعی بوده باشد که تصادفی به مدفوعِ فسیلشده چسبیده باشد؟ سندرمن میگوید این احتمال کم است.
او میگوید: «با توجه به زمینه باستانشناسی، ممکن است بخشهای بزرگی از مواد گیاهی بلافاصله پس از رسوب به کوپرولیت چسبیده باشند، اما این مواد خارجی پیش از تحلیل از کوپرولیت جدا شدهاند. دندان نیش داخل کوپرولیت بود، نه اینکه روی آن باشد.»
با این حال، پیدا کردن حیواناتی که کاملاً خورده شدهاند در مدفوع قدیمی برای پژوهشگران عجیب نیست و خوردن مار توسط انسانهای گذشته هم سابقه دارد.
به گفته پژوهشگران، شکارچیگردآورندگان پیشکلمبی در منطقه پایین پِکوس رژیم غذایی گوشتی داشتند، هرچند که در مناظر سخت بیابانی هر چه میتوانستند جمعآوری میکردند. پیشتر پژوهشگران شواهدی از جوندگان، ماهیان، خزندگان و دیگر حیوانات بیابانی را در نمونههای کوپرولیت پیدا کردهاند. این انسانها همچنین مقدار چشمگیری گیاه برای تغذیه و مصارف دارویی خوردهاند
مدفوع فسیلشده همراه دندان نیش مار
جالب اینجاست که فرهنگ مردم پایین پِکوس به دلیل هنر سنگیِ پیچیدهشان که اغلب شامل نقاشی مارها میشد، معروف است. برخی فرهنگهای بومی هم بهعنوان بخشی از رژیم غذایی خود مار میخوردهاند.
برای نمونه، مردم تِپِهوآن در شمالشرقی مکزیک هم مار میخوردند، اما این مارها تنها پس از جدا کردن بخشهای غیرقابل خوردن مانند زنگ و پوست و پختن روی آتش خورده میشدند.
در قیاس با آن، بقایای مار پیداشده در مدفوع فسیلشده بسیار عجیب است. بخشهای بدن پیداشده نشان میدهند مار بهشکل کامل و خام خورده شده بود. پژوهشگران معتقدند این نخستین مدرک مصرف کامل مار در سوابق فسیلی است.
پژوهشگران در مطالعه جدید خود توضیح دادند که مار احتمالاً به دلایل آیینی یا تشریفاتی خورده شده، نه بهعنوان مکمل غذایی.
برای رسیدن به این نتیجه، پژوهشگران مواد دیگر موجود در همان نمونه مدفوع را بررسی کردند. از جمله، سایر مواد گیاهی یافتشده در همان نمونه شامل آگاو لِچوگیلا و گلهای خانواده لیلیاسه، الیاف داسیلیریون و اپونتیا که همگی گیاهانی بودند که مردم پایین پِکوس معمولاً مصرف میکردند.
آنها همچنین بقایای جوندگانی را یافتند که منظم خورده میشدند. ترکیب این مواد نشان میدهد رژیم غذایی نسبتاً طبیعی بوده و فرد موردنظر از کمبود غذا رنج نمیبرده است.
این مقاله پژوهشی توضیح میدهد که مارها «موجوداتی که قدرت اثرگذاری بر عناصر زمین را دارند، در نظر گرفته میشدند» و «به دلیل قدرت و نقششان در افسانهها، بسیاری از فرهنگها در سراسر جهان مارها را بخشی از مراسم و آیینهای خود میدانند.»
با اینکه بررسی تودهای مدفوع قدیمی ممکن است ناخوشایند به نظر برسد، اما کشفیات موجود در این مدفوعهای باستانی میتواند سرنخهایی درباره جوامع باستانی در اختیار دانشمندان قرار دهد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
