چرا همه می‌خواهند از «دارکوب نوک‌عاجی» عکس بگیرند؟

فرادید| سال ۱۹۴۴، چند سال پس از آن که یک شرکت چوب‌بری اطراف لانه‌ی این پرنده شروع به فعالیت کرد، دارکوب نوک‌عاجی برای آخرین بار دیده شد، اما او نیز مانند ببر تاسمانی در تصورات عموم مردم همچنان زنده است. 

به گزارش فرادید، هر از گاهی، اخبار تازه‌ای از این پرنده منتشر می‌شود و عاشقان پرندگان را از هر گوشه و کنار دنیا دور هم جمع می‌کند تا درباره یک پرسش قدیمی بحث کنند: آیا ممکن است دارکوب نوک‌عاجی هنوز زنده باشد؟ 

یکی از این اخبار مقاله‌ای بود که اخیرا در Ecology and Evolution منتشر شد. نویسندگان این مقاله داده‌های ۱۰ سال ضبط صدا، دوربین‌های حیات‌وحش و فیلم‌های پهپاد را بررسی کرده‌اند. 

نتیجه‌ی امیدوارکننده

استیون سی. لاتا و همکارانش نوشتند: «شواهد حاکی از حضور متناوب اما مکرر چندین پرنده تک با علائم و رفتارهای میدانی منطبق با رفتارهای دارکوب نوک‌عاجی است. یافته‌های ما و استنباط‌های حاصل از آن‌ها نشان داد دارکوب نوک‌عاجی به طور کامل از بین نرفته و نباید آن را منقرض اعلام کرد.» 

عکسی از یک جفت دارکوب نوک‌عاجی- اواسط دهه ۱۹۳۰

این خبر جسورانه باعث بروز بحث‌های رایج در فضای آکادمیک شد و نظرات مخالف آن در نیویورک تایمز منتشر شد. 

کریس اِلفیک، زیست‌شناسِ حفاظت از دانشگاه کنکتیکات، به نیویورک تایمز گفته است: «مشکل این است که همه‌ی این مدارک (ویدیوها) کیفیت بسیار ضعیفی دارند. فکر نمی‌کنم تغییر زیادی حاصل شود … صادقانه بگویم دوست دارم اشتباه کنم.» 

همانطور که اسطوره‌ی پرنده‌شناسی، دیوید سیبلی در سال ۲۰۰۷ نوشت: «نکته مهمی که باید آن را درک کرد این است که بحث علمی مستقیماً بر سر پرسش حضور یا عدم‌حضور پرنده نیست، بحث بر سر این است که آیا حضور پرنده تأیید شده یا نه که نشده! از این عدم‌تأیید هم می‌توان استنباط کرد این پرنده منقرض شده اما غیبت او را هم نمی‌توان اثبات کرد. بار اثبات آن بر دوش کسانی است که ادعا می‌کنند این پرنده را دیده‌اند.» 

کسانی که به وجود دارکوب نوک‌عاجی شک دارند، نگرانی‌هایشان را از این منظر بیان می‌کنند. کسانی که تاکنون با شواهد متقاعد نشده‌اند، موضع‌شان تحت تأثیر شواهد ناچیز ارائه‌شده در مقاله اخیر قرار نگرفته است. 

دارکوب منقارعاجی پرنده‌ای متمایز و زیبا بود اما شباهتی سطحی به دارکوب کاکل‌دار دارد. این شباهت مسئله انقراض را پیچیده می‌کند.

چرا هیچ‌کس نمی‌تواند عکس واضحی از دارکوب نوک‌عاجی بگیرد؟ 

الفیک در ادامه‌ی گفتگو با نیویورک تایمز گفته است: «پرندگان فوق‌العاده کمیابی در وسط آمازون هستند که مردم می‌توانند عکس‌های خوب و قابل‌شناسایی از آن‌ها بگیرند. با این حال در آمریکا، مردم صدها هزار ساعت را صرف یافتن دارکوب نوک‌عاجی و عکس گرفتن از آن کرده‌اند. اگر واقعاً جمعیتی از آن‌ها وجود داشته باشد، پس برای من باورنکردنی است که هیچ کس نتواند تصویر خوبی از آن‌ها بگیرد.» 

وقتی ExplorersWeb در مورد دانشمندانی نوشت که در مورد تاریخ احتمالی انقراض ببر تاسمانی، مدل‌های آماری ارائه می‌دهند، متوجه شدیم این دانشمندان به مشاهدات کارشناسان بهای بیشتری داده‌اند. 

لاتا بدون تردید متخصص دارکوب نوک‌عاجی است. او با اطمینان به نیویورک تایمز گفته است یکی از آن‌ها را سال ۲۰۱۹ دیده است: «من سه روز نتوانستم بخوابم، دلیلش همین شانس و فرصتی بود که نصیب من شده بود و من این مسئولیت را احساس می‌کردم که به بقیه جهان یا حداقل دنیای حفاظت از محیط زیست اطمینان دهم که این پرنده هنوز وجود دارد و منقرض نشده است.» 

چه چیزی در خطر است؟

برخی دانشمندان میگویند اعلام رسمی منقرض شدن دارکوب نوک‌عاجی می‌تواند منابع حفاظتی را برای گونه‌های دیگر در دسترس قرار دهد. به گفته‌ی ریچارد پروم پرنده‌شناس چرا بودجه را برای «تعقیب ارواح پرندگان» هدر دهیم، در حالی که همین بودجه را می‌توانیم صرف نجات «گونه‌ها و زیستگاه‌های واقعاً در خطر انقراض» کنیم؟

برخی دیگر بیم دارند اعلام انقراض ممکن است منجر به نابودی آخرین تکه‌های زیستگاهی شود که شاید تعدادی از این گونه‌ی کمیاب را در خود داشته باشد.

مترجم: زهرا ذوالقدر