چرا شمار مبتلایان به «سرطان آپاندیس» دارد افزایش پیدا می‌کند؟
«سرطان آپاندیس» بیماری‌ای است که تا همین اواخر به قدری نادر بود که بیشتر مردم هرگز لحظه‌ای هم به آن فکر نمی‌کردند، اما اکنون روند ابتلا به آن به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است.
فرادید| سرطان آپاندیس چندین دهه از آن دسته از بیماری‌ها بود که پزشکان شاید در طول حرفه خود تنها یک یا دو بار با آن روبه‌رو می‌شدند و کمابیش همیشه هم در میان بزرگسالان مسن یافت می‌شد. اما اکنون روندی شگفت‌انگیز و نگران‌کننده در حال ظهور است: سرطان آپاندیس بیشتر تشخیص داده می‌شود و به شکل فزاینده‌ای افراد در دهه ۳۰ و ۴۰ زندگی و حتی جوان‌تر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تغییر بسیاری از کارشناسان را گیج کرده و به جستجوی پاسخ واداشته است.
به گزارش فرادید، آپاندیس کیسه‌ای کوچک و انگشت‌مانند است که به روده بزرگ متصل می‌شود. نقش آن در بدن همچنان بحث‌برانگیز است، اما بیشتر به دلیل ایجاد آپاندیسیت شناخته می‌شود؛ التهابی دردناک که همواره نیازمند جراحی اورژانسی است. چیزی که کمتر شناخته شده اینست که در آپاندیس، بیماری سرطان می‌تواند بدون هیچ نشانه‌ای رشد کند.
پژوهشی جدید که در مجله Annals of Internal Medicine منتشر شده، نشان داده که تعداد موارد سرطان آپاندیس میان افرادی که پس از دهه ۱۹۷۰ به دنیا آمده‌اند به شکل شگفت‌آوری افزایش یافته است. در واقع، بروز این بیماری در نسل‌های جوان سه یا حتی چهار برابر بیش از کسانی است که در دهه ۱۹۴۰ متولد شده‌اند.
گرچه شمار کلی موارد همچنان اندک است (سرطان آپاندیس سالانه تنها چند نفر در هر یک میلیون نفر را مبتلا می‌کند)، افزایش سریع آن چشمگیر است. قابل‌توجه‌تر اینست که نزدیک یک‌سوم موارد اکنون در بزرگسالان زیر ۵۰ سال رخ می‌دهد، نسبتی بسیار بالاتر از آنچه در دیگر سرطان‌های دستگاه گوارش دیده می‌شود.
هیچ‌کس با اطمینان نمی‌داند دلیل این افزایش چیست، اما یکی از نخستین مظنون‌ها تغییرات چشمگیر در سبک زندگی و محیط طی چند دهه گذشته است. نرخ چاقی از دهه ۱۹۷۰ به شدت افزایش یافته و اضافه‌وزن یک عامل خطرِ شناخته‌شده برای بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان‌های دستگاه گوارش است.
در عین حال، رژیم‌های غذایی به سمت مصرف بیشتر غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین و گوشت قرمز یا فرآوری‌شده تغییر کرده‌اند؛ همگیِ مواردی که با افزایش خطر سرطان در بخش‌های دیگر روده مرتبط شناخته شده‌اند. فعالیت بدنی نیز کاهش یافته و افراد بیشتری ساعت‌های طولانی را پشت میز یا جلوی صفحه‌نمایش‌ها می‌گذرانند.
احتمال دیگر اینست که ما اکنون در معرض عوامل محیطی تازه‌ای قرار گرفته‌ایم که نسل‌های پیشین با آن‌ها مواجه نبودند. صنعتی‌شدنِ تولید غذا، استفاده گسترده از پلاستیک و مواد شیمیایی و تغییرات کیفیت آب همگی می‌توانند نقش داشته باشند. با این حال، شواهد هنوز در مراحل اولیه است.
شناسایی سخت
چیزی که سرطان آپاندیس را به‌ویژه چالش‌برانگیز می‌کند، دشواری تشخیص آن است. برخلاف سرطان روده بزرگ که گاه می‌تواند از طریق کولونوسکوپی در مراحل اولیه شناسایی شود، سرطان آپاندیس همواره از چشم پنهان می‌ماند.
نشانه‌ها، اگر هم ظاهر شوند، مبهم و به‌راحتی قابل چشم‌پوشی هستند. افراد ممکن است دچار درد خفیف شکم، نفخ یا تغییر در عادات دفع شوند؛ نشانه‌هایی که در بسیاری شرایطِ خوش‌خیم هم شایع هستند. در نتیجه، بیشتر موارد تنها پس از جراحی برای آپاندیسیت مشکوک کشف می‌شوند، زمانی که معمولاً برای مداخله‌ی زودهنگام دیر است.
با وجود افزایش موارد، هیچ تست غربالگری روتینی برای سرطان آپاندیس وجود ندارد. این بیماری بیش از حد نادر است که غربالگری همگانی را توجیه کند و آپاندیس نیز با روش‌های استاندارد تصویربرداری یا آندوسکوپی به‌سختی دیده می‌شود. این به آن معناست که بیماران و پزشکان باید هوشیارتر باشند.
اگر کسی نشانه‌های شکمی مداوم یا عجیب را تجربه کند، به‌ویژه اگر زیر ۵۰ سال باشد، مهم است که آن‌ها را نادیده نگیرد. بررسی زودهنگام و درمان سریع می‌تواند تفاوت چشمگیری در نتایج ایجاد کند.
افزایش سرطان آپاندیس در بزرگسالان جوان بخشی از روندی گسترده‌تر است که در دیگر سرطان‌های دستگاه گوارش، مانند سرطان روده بزرگ و معده نیز مشاهده می‌شود. این سرطان‌ها نیز در افراد زیر ۵۰ سال بیشتر تشخیص داده می‌شوند و موضوع این نشان می‌دهد که احتمال دارد عوامل خطر مشترکی در حال اثرگذاری باشند.
دلایل این تغییر پیچیده و شاید ترکیبی از ژنتیک، سبک زندگی، محیط و شاید حتی تغییرات در میکروبیوم روده (باکتری‌هایی که در روده ما زندگی می‌کنند) باشند.
در چند دهه گذشته، آنتی‌بیوتیک‌ها هم در پزشکی و هم در کشاورزی به دفعات بیشتری استفاده شده‌اند. این استفاده‌ی گسترده می‌تواند تعادل باکتری‌های روده ما را تغییر دهد که شاید بر خطر سرطان اثر بگذارد. برخی پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند مواجهه با آنتی‌بیوتیک‌ها در اوایل زندگی می‌تواند اثرات بلندمدتی بر دستگاه گوارش داشته باشد، اما پژوهش‌های بیشتری برای تأیید این ارتباط لازمست.
بهترین راهکار فعلی
در حال حاضر بهترین توصیه، تمرکز بر پیشگیری و آگاهی است. حفظ وزن سالم، داشتن رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل و فعال بودن از دید بدنی، همگی اقداماتی هستند که می‌توانند خطر بسیاری از انواع سرطان را کاهش دهند.
پرهیز از دخانیات و محدود کردن مصرف الکل هم مهم است. گرچه این اقدامات نمی‌توانند حفاظت قطعی در برابر سرطان آپاندیس ایجاد کنند، اما استراتژی‌هایی اثبات‌شده برای سلامت کلی هستند.
پژوهشگران سخت در تلاشند تا رمز افزایش سریع سرطان آپاندیس در میان نسل‌های جوان را کشف کنند. فهمیدن این موضوع برای کشف راه‌های بهتر پیشگیری، شناسایی و درمان این بیماری نادر اما روزبه‌روز مهم‌تر، حیاتی خواهد بود.
در همین حال، افزایش آگاهی میان ارائه‌دهندگان خدمات درمانی و عموم مردم ضروری است. با شناسایی نشانه‌ها و اقدام به‌موقع، می‌توان شانس تشخیص زودهنگام سرطان آپاندیس و بهبود نتایج بیماران را افزایش داد.
داستان افزایش سرطان آپاندیس یادآور این واقعیت است که حتی بیماری‌های نادر هم می‌توانند با تغییر محیط و سبک زندگی ما شایع‌تر شوند.
و همچنین فراخوانی برای پژوهش‌های بیشتر است و برای همه ما که به بدن خود توجه کنیم، وقتی چیزی غیرعادی به نظر می‌رسد به دنبال مشاوره پزشکی باشیم و از تلاش‌ها برای درک و مقابله با این روند گیج‌کننده حمایت کنیم.
مترجم: زهرا ذوالقدر
