وقتی وینستون چرچیل برنده جایزه نوبل شد!

سال ١٩٥٣ میلادی رقابت بر سر دریافت جایزه نوبل ادبیات به شکلی غیرمعمول نزدیک و تنگاتنگ بود. وجود نام‌هایی، چون ارنست همینگوی آمریکایی، هالدور لاکسنس ایسلندی و رامون خیمنز اسپانیایی حدس این که جایزه به چه کسی خواهد رسید را از میان ٢٥ نامزد، به سه گزینه محدود کرده بود.

اما در نهایت این کمیته نوبل بود که با انتشار بیانیه‌ای و اشاره به «مهارت بالا در کار‌هایی با ماهیت تاریخی، بیوگرافی و همچنین سخنوری درخشان در پاسداری از ارزش‌های والای انسانی»، جایزه نوبل ادبیات این سال را به وینستون چرچیل، شهیرترین سیاستمدار انگلیسی همه ادوار (به خاطر مجموعه آثارش) اعطا کرد.

این که اهدای چنین جایزه‌ای به چرچیل درست بود یا نه، هیچگاه محل سوال و بحث قرار نگرفت، زیرا تقریباً همه آن‌هایی که با نخست‌وزیر دوران جنگ بریتانیا آشنایی داشتند، می‌دانستند او منهای وجهه سیاسی‌اش، نویسنده‌ای سخت‌کوش است و از راه نوشتن امرار معاش می‌کند.

چرچیل بین سال‌های ١٩٤٠ تا ١٩٤٥ میلادی، یعنی طی جنگ جهانی دوم، و بار دیگر بین سال‌های ١٩٥١ تا ١٩٥٥ نخست‌وزیر بریتانیا بود.

هرچند نام او بیش از هر چیز با وقایع مربوط به جنگ جهانی دوم گره خورده است و با توجه به پیروزی انگلستان و متفقین در این نبرد، چرچیل به عنوان نخست‌وزیر یکی از دولت‌های پیروز، در کنار شخصیت‌هایی، چون فرانکلین روزولت و ژوزف استالین مرتبه‌ای اسطوره‌ای یافت.

اما برای مردم بریتانیا، وینستون چرچیل معنایی بیش از این‌ها دارد خصوصاً که او یکی از پیشگامان کاهش قدرت دربار پادشاهی در عرصه سیاست انگلستان بود و نقش مهمی در پررنگ شدن نقش مجلس و دولت در حیطه تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی ایفا کرد.

در نهایت ٥٧ سال پیش در چنین روزی، برابر ٢٤ ژانویه ١٩٦٥ میلادی، سِر وینستون لئونارد اسپنسر چرچیل، بر اثر سکته مغزی در ٩٠ سالگی درگذشت. او با توجه به این که از سال ١٩٠٠ میلادی به طور جدی وارد سیاست شده بود، با احتساب دوران نخست وزیری و حضور در پارلمان انگلستان، در هنگام مرگ بیش از ٦٠ سال از عمر خود را در دنیای سیاست گذرانده بود.

به دستور ملکه الیزابت دوم، جسدش به مدت سه روز در معرض دید عموم قرار داده شد و سپس مراسم تشییع رسمی او در کلیسای سینت پال برگزار شد. این در واقع نخستین مراسم رسمی از سال ١٩١٤ در بریتانیا بود که برای فردی خارج از دایره خاندان سلطنتی انجام می‌شد.

مجله تایم در سال ١٩٤٩ چرچیل را به‌عنوان «مرد نیمه اول قرن بیستم» انتخاب کرد و نیم قرن بعد یعنی در نوامبر ٢٠٠٢ میلادی، مردم بریتانیا او را به عنوان «بزرگ‌ترین بریتانیایی تمام تاریخ» برگزیدند.