شرلوک هولمز چگونه بر جرمشناسی، روانشناسی و علوم اعصاب اثر گذاشت؟
متن زیر برگرفته از شمارهی جدید مجله لایف ویژهی ادای احترام به «شرلوک هولمز: داستان پشت بزرگترین کارآگاه جهان» است. در این شماره دربارهی قدرت خلق دُویل داستانهایی از دو مرد منتشر شده است: یکی از آنها واقعی است و دیگری واقعیتر از واقعی، هر دوی آنها فناناپذیر هستند.
فرادید | خالق کارآگاه، سر آرتور کانِن دویل زمانی گفته: «من نامههای زیادی از سراسر کشور دربارهی شرلوک هلمز به دستم میرسه. یکی از نامهها حاوی درخواست پرترههای شرلوک در دورههای مختلف زندگیش بود.» طرفداران دیگر خواستار امضاء شرلوک بودند نه خود دویل.
به گزارش فرادید؛ هیچ کاراکتر ادبی به اندازهی شرلوک هولمز مرز بین واقعیت و تخیل را محو نکرده است و این فقط به خاطر علاقهی خوانندگان به واقعی تصور کردن کاراکتر او نیست. هولمز در ۵۶ داستان و ۴ رمانی که با «A Study in Scarlet» به سال ۱۸۸۷ آغاز شد یکی از نخستین کارآگاهانی (تخیلی یا غیر از آن) شد که از شیمی، سمشناسی، لکههای خون و پرتابهشناسی (علم حرکت اجسام پرتاب شونده) استفاده کرد که همگی آنها به پیشرفتهای واقعی در حیطهی جرمشناسی کمک کرد.
هولمز در سال ۱۹۱۰ الهامبخش یکی از پیشگامان علم پزشکی قانونی مدرن یعنی اِدموند لوکارد (Edmond Locard) در ساخت نخستین آزمایشگاه جرمشناسی در جهان شد، ۲۳ سال بعد این که دویل یک نمونه از آن را به سادگی اختراع کرد.
ماریا کونیکوُوا (Maria Konnikova) روانشناس در کتاب خود به نام «مغز متفکر» برای نشان دادن این که روششناسی هولمز چگونه به رشد مغز ما کمک میکند از علوم اعصاب و روانشناسی بهره میگیرد.
به گفتهی روزنامهی علوم انسانپزشکی، تاکید کارآگاه بر سادگی میتواند به پزشکان امروزی که از سیل دادههای فنی جدید احساس سردگمی میکنند کمک کند. به نقل از این روزنامه: «در هنر ردیابی، تواناییِ تشخیص از میان شماری از حقایق که ضمنی و حیاتی هستند از بالاترین اهمیت برخوردار است. در نبود این توانایی انرژی و توجه شما به جای متمرکز شدن به هدر میرود.
اما دلیل وجود ارتباط هولمز با دنیای واقعی فقط به خاطر این نیست که دنیای تخیلی او به رغم فراوانی امور محال، اما لذتبخش واقعی به نظر میرسد (یک سگ جهنمی ساختگی، یک کوتولهی تفنگ بادی به دست، یک جواهر گرانبها که در یک غاز کریسمس مخفی شده). آمیزهی گیجکنندهی عقلانیت و شگفتی، زودباوری و تردیدِ داستانها در زندگیِ به شدت متمایز کاراکتر و خالقش هم منعکس شده است. به نقل از هولمز: «دنیا به اندازهی کافی برای ما بزرگه. نیازی به استفاده از ارواح نیست.»، اما خودِ دویل به ارواح ایمان داشت، بگذریم از جنها.»
در شمارهی ویژهی مجلهی لایف دربارهی قدرت خلق دُویل داستانهایی از این دو مرد(شرلوک هولمز و خالقش) را منتشر شده است: یکی از آنها واقعی است و دیگری واقعیتر از واقعی، هر دوی آنها فناناپذیر هستند.
در ادامه، منتخبی از عکسهای شمارهی ویژهی جدید مجلهی لایف «شرلوک هولمز: داستان پشت بزرگترین کارآگاه جهان» را میبینید.
بازیل راثبوُن در نقش شرلوک هولمز و نایجِل بروس در نقش دکتر واتسون در «سگ باسکِرویل» سال 1939.
مجموعهی سیلور اسکرین/Moviepix/Getty
Silver Screen Collection/Moviepix/Getty
در این تصویر، اثر سیدنی پَجِت، تصویرگر بریتانیایی، هولمز جنایتکار دیگری را دستگیر کرده است. این تصویر در اکتبر 1903 در مجلهی استراند (Strand) همراه با داستانی با عنوان «ماجراجویی خانهی خالی» منتشر شد.
هیستوریا/Shutterstock
تصویری از یکی از معروفترین داستانهای هولمز از آرتور کانِن دویل «سگ باسکِرویل» که در سالهای 2-1901 منتشر شد.
هیستوریا/Shutterstock
در این تصویر اثر سیدنی ای. پَجِت نخستین هنرمندی که چهرهی کارآگاه را به تصویر کشید، شرلوک هولمز و پروفسور موریارتی در لبهی آبشار رایشنباخ تا سرحد مرگ در حال مبارزه هستند.
آرشیو تاریخ جهانی/Getty
سر آرتور کانِن دویل خالق شرلوک هولمز همراه همسر دومش جین الیزابت لکی.
Adoc-photos/Corbis/Getty
بِنِدیکت کامبِربَچ که در نقش شرلوک هولمز در مجموعهی تلویزیونی شرلوک هولمز (۲۰۱۰-۲۰۱۷) ایفای نقش کرد.
بیبیسی/هارتسوود فیلم/Courtesy Photofest
رابِرت داونی جونیور (راست) و جود لا در نقش هولمز و واتسون در فیلم «شرلوک هولمز: بازی سایهها» (2011) که ادامهی فیلم شرلوک هولمز (2009) بود.
لوسی لیو در نقش جوآن واتسون و جانی لی میلِر در نقش شرلوک هولمز در مجموعهی تلویزیونی «ابتدایی»، که در شبکهی CBS از 2012 تا 2019 پخش شد.
جِف نومان/آرشیو سیبیاِس فوتو/Getty
منبع: LIFE