وقتی همدلی از ما چهره منفور می‌سازد

فرادید | همدلی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که ما برای داشتنِ یک ارتباط مؤثر باید آن را داشته باشیم. ما تشویق می‌شویم که در زمان‌هایی که روابط روبه‌زوال است، یا وقتی کسی دچار بیماریِ سخت و مهلک شده یا وقتی که فردی شغلش را از دست داده است، با او همدلی کنیم.

اما آیا زمان‌هایی وجود دارند که نباید همدلی کنیم؟

محققان در دانشگاه کالیفرنیا این پرسش را مطرح کردند و نتایج پژوهش خود را در نشریه «روان‌شناسی اجتماعی و شخصیت» منتشر کردند. این تحقیق جدید می‌گوید هرچند همدلی اغلب یک ویژگیِ مثبت دانسته می‌شود و افراد همدل، مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما همدلی کردن همیشه هم آن انتظاری که داریم را برآورده نمی‌کند.

درواقع اینکه ما به عنوان فردی همدل مورد نفرت یا محبت دیگران واقع شویم، بستگی دارد به اینکه همدلی خودمان را در قبال چه کسانی ابراز می‌کنیم. اگر از نظر یک شخص سوم یا فرد ناظر، شما در حال ابراز همدلی با فرد یا افرادی باشید که عموم آن‌ها را افرادی غیراخلاقی می‌شناسند (برای مثال نژادپرستانِ سفیدپوست)، آن‌وقت ممکن است به دلیل ابراز همدلی‌تان منفور شناخته شوید.

هفت آزمایش با مشارکت ۳۰۰۰‌نفر انجام شد تا نشان دهد شاهدانِ بی‌طرف چگونه افرادِ همدلی‌کننده را با توجه به فردی که گیرنده همدلی آن‌هاست، ارزیابی می‌کنند.

ناظران بی‌طرف در معرض چند سناریوی متفاوت قرار گرفتند که هر کدام حاوی یک تجربه شخصی بود که به اصطلاح «فرد به اشتراک‌گذارنده» آن را با دیگران مطرح کرده بود. در برخی از آزمایش‌ها این تجربه‌ها منفی (مثل قرار داشتنِ تحت فشار شغلی) و در برخی دیگر، مثبت (مثل دریافت ارتقاء شغلی) بودند.

از مشارکت‌کنندگان درخواست شد که به این تجربه‌های شخصی واکنش نشان دهند و واکنش آن‌ها یا همدلانه یا خنثی بود. سپس، ناظران بی‌طرف نوع واکنش یا بیانِ احساساتِ افراد را بر اساس اینکه چقدر این نوع واکنش را دوست داشتند یا چقدر حس خوب و گرم نسبت به فردی که همدلی کرده بود، داشتند، رتبه‌بندی کردند.

افرادی که تجربه‌های شخصی‌شان را به اشتراک گذاشته بودند نیز مثبت یا منفی نمایش داده شده بودند. برای مثال، در یکی از آزمایش‌ها، برخی از ناظران فهمیدند که این افراد برای یک سازمان ملی‌گرای سفیدپوست کار می‌کردند یا سایر ناظران متوجه شدند که این افراد برای بیمارستان کودکان کار می‌کردند. در یکی دیگر از آزمایش‌ها، افرادی که تجربه‌های‌شان را به اشتراک گذاشتند، طرفدار یا مخالف واکسن نمایش داده شدند. اینکه افراد با تجربه‌های مثبت یا منفی دارای چه ویژگی‌ها یا علایقی بودند، برای افراد ناظری که شاهد همدلی دیگران با این افراد بودند، تفاوت معنادار داشت.

زمانی که افراد همدل با افرادی که مورد احترام و ستایش بودند، همدلی کرده بودند، ناظران نیز افراد همدل را دوست داشتند و برای‌شان رتبه بالاتری در نظر گرفته بودند. اگر افراد همدل با اشخاصی همدلی کرده بودند که جامعه آن‌ها را دوست نداشت (مثل ملی‌گرایان سفیدپوست یا ضدواکسن‌ها)، ناظران نیز افراد همدل را دوست نداشتند و برای‌شان رتبه خوبی در نظر نمی‌گرفتند.

در برخی از آزمایش‌ها شاهدان افرادی را ترجیح داده بودند که به جای همدلی کردن با فردی که تجربه تلخی داشت، از او انتقاد کرده بودند.

هرچند همیشه تشویق می‌شویم با افرادی که مورد نفرت واقع می‌شوند، همدلی کنیم، اما این یافته‌ها نشان می‌دهند که همیشه هم به دلیلِ همدلی‌مان فردی مثبت و مورد احترام شناخته نخواهیم شد.

همدلی هم‌چنان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که به خصوص در شرکت‌ها بسیار درباره آن بحث می‌شود. این ویژگی در تجارت، مشاوره، روان‌شناسی و سایر زمینه‌ها تبلیغ می‌شود. همدلی همچنین نوشدارویی برای حل جدایی‌ها، درگیری‌ها و ناکارامدی ارتباطات شناخته شده است. بسیاری از روان‌درمان‌گران از آن به عنوان یک معجون اسرارآمیز برای حفظ روابط و پایدار شدنِ آن نام می‌برند؛ و البته همدلی یک مهارتِ ضروری است.

اما یافته‌های جدید به ما می‌گوید که باید اندکی مکث کنیم و ببنیم از مهارت همدلی‌مان چگونه استفاده می‌کنیم. این تحقیق به شما کمک می‌کند تا مانند چشمِ عقاب از بالا به خودتان، به عنوان فردی که در حال همدلی کردن است، نگاه کنید و ببنید که عمل همدلانه شما در قبال افرادی که به لحاظ اخلاقی و ویژگی‌های شخصیتی مسئله‌دار هستند، چگونه از سوی جامعه درک می‌شود.

همدلی همچنین نمادی از نوع افرادی است که ما برای‌شان اهمیت قائل هستیم و حمایت‌شان می‌کنیم. تحقیقان نشان می‌دهند که شرکت‌ها، درمان‌گران، خانواده و دوستان ما که طرفدارانِ همدلی کردن هستند، به گیرندگانِ همدلیِ ما توجه خاص نشان می‌دهند. هدف از همدلی کردن مهر تأیید زدن بر شخصیت‌های بد یا رفتار‌های نادرست نیست، اما یافته‌ها نشان می‌دهند که وقتی پای همدلی درمیان باشد، فرقی نمی‌کند که هدف از همدلی چه باشد و برای همه افراد فقط یک نسخه وجود دارد.

همدلی مفیدتر خواهد بود اگر همدلی‌کنندگان اطمینان حاصل کنند که کارشان به عنوان پاداش یا تأیید رفتار‌های غیراخلاقی، غیرقانونی و ناکارامد درک نمی‌شود.

منبع: The Psychology Today
ترجمه: سایت فرادید