خواص و مضرات گیاه اسپند

تحقیقات ثابت کرده است که استفاده از اسپند باعث چربی سوزی و لاغری می‌شود، ولی خواص این گیاه محدود به لاغری نیس و برای دور کردن حشرات ضد عفونی کردن هوا اثر دارد.

گیاه علفی اسپند دارای گل‌های درشت و سفید و متمایل به سبز می‌باشد و همچنین متشکل از برگ‌های تقسیم شده باریک و دراز و میوه‌ای کروی کپسولی که دانه‌های سیاه رنگ دارد. رشد این گیاه دارویی در اکثر نواحی کشور مشهود است و ترکیباتی همچون هارمالول و هارمالین دارد.

از دیرباز تا به امروز افراد به سوزاندن دانه این گیاه می‌کنند و معتقدند دود غلیظ آن برای خوشبو کردن فضا، دور کردن حشرات ضد عفونی کردن هوا و به باور برخی حتی برای چشم زخم اثر دارد. علاوه بر مواردی که ذکر شد دانه‌های اسفند در آسیا به عنوان کرم کش، ضد انگل و کشنده آمیز به کار می‌رود.

با وجود اینکه اسپند فواید بسیار زیادی دارد، اما دود کردن آن هرچند از گذشتگان به ما به ارث رسیده است هنوز متخصصان در مورد این روش نظر قطعی ارائه نکرده اند، اما متخصصان طب سنتی دود کردن اسپند را همچنان یکی از قوی‌ترین راه‌های ضدعفونی کردن هوای خانه یا .. می‌دانند چراکه معتقدند این روش را بوعلی سینا توصیه کرده است و توصیه‌های او موثر است پس نمیتوان در اینکه دود کردن اسپند خاصیت دارد شکی داشت.

اسپند از دیدگاه طب سنتی و اسلام

بر اساس دیدگاه طب سنتی نیز اسپند به نام‌های سپند و اسفند معروف است است و علاوه بر خاصیت‌های درمانی و ضد عفونی کنندگی هوای تنفسی برای بعضی از مشکلات و بیماری‌ها توصیه شده است.

از همان سال‌های گذشته در بعضی از نقاط دنیا بالاخص در بین ایرانیان مرسوم بوده و هست که برای دفع بلا یادو شدن از بعضی از "چشم ها" از دود گیاه اسفند یا اسپند استفاده شود و انجام آن نزد عوام جامعه مورد تاکید خاصی واقع شده است.

البته باید بگوییم این کار در بعضی از نقاط ایران همچون مناطق شمالی تنها منحصر به گیاه اسفند نیست و مردمان این منطقه از بوته گلپر که دارای خواص بسیار بالایی از نظر پزشکی می‌باشد نیز استفاده خوراکی و دارویی می‌کنند و از دود آن همچنین برای رفع بلا و ضد عفونی کردن محیط به کار می‌برند.

دود کردن اسپند و شکستن تخم مرغ برای چشم زخم منشا اسلامی دارد؟

به علت وجود خاصیت‌های طبی در گیاه اسفند در درمان بسیاری از بیماری‌ها به کار می‌رود و برخلاف اینکه در مورد دود کردن آن حدیثی یافت نشده است روایاتی از رویاندن اسفند و خواص آن وجود دارد.

در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله آمده است: از اسفند درخت یا برگ یا میوه ‏ای نمی‌روید، مگر آن که فرشته‏ای بر آن گماشته شده است تا آن را به آن که باید برساند، یا خشک شود، و در ریشه و ساقه‏اش شفا است، و در دانه آن داروی ۷۲ بیماری.. نیز از محمد بن حکم نقل شده است:پیغمبری به خداوند از ترسویی امتش شکایت کرد، خداوند به وی وحی فرمود:دستور ده امتت اسفند بخورند که شجاعت را زیاد می‏کند.

اسپند و درمان چشم زخم

علم و عقل بشری برای درک بعضی از واقعیت‌ها و حقایق زندگی ناتوان است. یکی از پدیده‌هایی که تا به امروز علم بشری قادر به اثبات آن نبوده است چشم زخم می‌باشد که همچنان هیچ دلیلی برای رد و تکذیب آن پیدا نکرده است. از دیدگاه برخی بو دادن دانه‌های اسپند از چشم زخم جلوگیری می‌کند.

در روایات آمده است که اسپند شیاطین را دور کرده و حافظ خانه و اهل آن از شر شیطان و چشم زخم می‌باشد. از امام صادق علیه السلام درباره اسپند و کندر پرسش و که در پاسخ فرمودند:هیچ ریشه‌ای از گیاه در زمین نمیجنبد و هیچ شاخه‌ای در آسمان بالا نمیرود مگر آنکه خداوند فرشته‌ای را ماموریت داده تا آن را به قطعات خرد شده تبدیل کند یا به سرنوشتی که دارد برساند و شیطان (میکروب) از هفتاد خانه‌ای میگریزد که در نزدیکی خانه‌ای باشد که در آن اسپند است و شفا از هفتاد بیماری در اسپند است که آسان‌ترین آن خوره است، پس دود کردن اسپند را از یاد نبرید.

اما کندر منتخب و برگزیده پیامبران سابق است و حضرت مریم (ع) از آن، کم گرفت و هیچ دودی سریع‌تر از دود کندر به آسمان بالا نمی‌رود. دود کندر میکروب‌ها را دفع و آفات و بلا‌ها را طرد میکند پس دود کردن کندر را از یاد نبرید.

از امام علی علیه السلام نیز نقل شده است:ریشه اسپند، مایه علاج دیوانگی است و شاخه آن، درمان هفتاد و دو نوع بیماری است.

خاصیت دارویی اسپند

بیشتر مواقع از گیاه اسفند به عنوان یک خوشبو کننده هوا به کار می‌برند و کمتر از لحاظ مصرف خوراکی مورد استفاده قرار میگیرد چرا که به خاطر مصرف ناصحیح آن عوارض بدی همچون سکسکه، تشنج، بیش از حد بزاق، تهوع وضعیف شدن اعصاب مرکزی بروز می‌کند.

در طب سنتی و اسلامی برای افزایش ترشح شیر، دفع ترشح شیر، درمان روماتیسم، افزایش قدرت جنسی، درد معده از عصاره‌های گیاهی اسپند استفاده می‌شود.

طبق تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده از عصاره اسپند جهت نابود کردن میکروب‌ها استفاده میشود. عصاره‌های حاصل از کالوس خواص ضد میکروبی در برابر میکروب‌هایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیدا آلبیکانس را نشان داده است.

برای افرادی که گرم مزاج هستند اسفند مضر است و چنانچه افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند در صورت اینکه مقدار بسیار کمی از آن بخورند دچار مشکل خواهند شد بنابراین توجه داشته باشید که از استفاده ناآگانه این گیاه خودداری کنید.

منبع: ايسکانيوز