نقاشیهای سنتی چینی؛ پیوند زیبای طبیعت و معنویت
نقاشی چینی یکی از پرسابقهترین سنتهای نقاشی در دنیاست؛ مهمترین ویژگی این سنت این است که میخواهد فضایل و تاملات معنوی را در قالب تصاویری از طبیعت به مخاطب منتقل کند.
فرادید | در ادبیات فارسی از قرنها قبل کشور چین را به هنر نقاشی و رنگهای شگفتانگیز میشناختهاند. عطار در «منطقالطیر» در وصف زیبایی سیمرغ میگوید که این پرنده یک شب از فراز کشور چین گذشت و یک پر او در این قلمرو افتاد و از همانجا اینهمه نقش و نگار زیبا در چین پدید آمد.
به گزارش فرادید؛ در پشت این نگاه افسانهای یک واقعیت تاریخی قرار دارد. چین یکی از طولانیترین سنتهای نقاشی را در میان همۀ کشورهای جهان دارد و اغلب مکاتب نقاشی سنتی در ایران نیز به نحوی تحت تاثیر نقاشی چینی بودهاند.
نقاشیهای چینی گاهی مملو از رنگهای زنده و درخشان هستند و گاهی هم تنها با جوهر سیاه کشیده شدهاند. این نقاشیها بسته به این که متعلق به کدام سبک، کدام نقاش و کدام دورۀ تاریخی باشند، موضوعات مختلفی مثل اشخاص، اشیاء و ساختمانها را به تصویر میکشیدهاند. اما مهمترین و تاثیرگذارترین نقاشیهای چینی نقاشیهای منظره هستند که گاهی آدمهایی نیز در دل این منظرهها دیده میشوند؛ آدمهایی در حال تامل، قدم زدن یا نواختن موسیقی.
آن چیزی که نقاشی چینی را به لحاظ حال و هوایش متمایز و درخشان میکند جنبۀ تاملی و معنوی آن است. نقاشان چینی هم به واسطۀ تکنیکشان (مثل استفاده از خطوط منحنی) و هم به خاطر موضوع اثرشان (مثل منظرههای وسیع و چشماندازهای دوردست)، احساسی کاملا عمیق را در بیننده ایجاد میکنند.
یک نقاشی چینی فقط قرار نیست که یک تصویر زیبا را به ما نشان بدهد بلکه انگار میخواهد ما را به تماشای یک ایده یا مفهوم ذهنی بنشاند. وقتی به کوهستانهای مهگرفته، رودخانههای پیچ در پیچ و درختان پرشکوفۀ نقاشیهای چینی نگاه میکنید، طبیعت را به عنوان نمادی از یک روح انسانیِ به آرامش رسیده و بافضیلت خواهید دید. نقاشی چینی فقط برای ایجاد لذت بصری کشیده نمیشد بلکه هدفش این بود که روح مخاطبش را پالایش بدهد و او را به آدم بهتری تبدیل کند.
صخرهها، رودها، حیوانات و تک تک گیاهانی که در این نقاشیها هستند، نمادهایی از فضایل معنوی هستند. برای مثال گیاه بامبو یا خیزران نمادی از دانش معنوی بوده است و یا سنگ یشم نمادی از خلوص و استقامت تلقی میشده است.
در اینجا تعدادی از نقاشیهای قدیمی چینی را به همراه نام نقاشان آنها ملاحظه میکنید؛ نقاشیهایی که بین ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ سال قدمت دارند.
۱. سهرهها روی شاخۀ خیزران؛ امپراطور هویزونگ (قرن ۱۲ میلادی)
۲. تماشای غازها؛ Qian Xuan (قرن ۱۳)
۳. ماهیگیر؛ wu zhen (قرن ۱۴)
۴. مرد مقدس؛ Wu Bin (قرن ۱۷)
۵. خواندن سنگ قبر؛ Li Cheng (قرن ۱۰)
۶. درختها؛ Guo Xi (قرن ۱۱)
۷. قدم زدن در مسیر کوهستانی در بهار؛ Ma Yuan (قرن ۱۲)
۸. منظرۀ کوهستانی؛ Ma Yuan (قرن ۱۲)
۹. کوهستان و رودخانه؛ Shen Zhou (قرن ۱۶)
۱۰. نواختن نی در قایق؛ Tang Yin (قرن ۱۷)
۱۱. شکوفههای هلو در بهار؛ Qiu Ying (قرن ۱۶)
۱۲. درختان سرخ؛ Lan Ying (قرن ۱۷)
۱۳. جنگل هلو؛ Lan Ying (قرن ۱۷)
۱۴. تامل در کوهستان؛ Shitao (قرن ۱۷)