کشف تازه دربارۀ انسان‌های آدمخوار در بریتانیای عصر یخبندان
تحلیل قدیمیترین دی‌ان‌ایِ بریتانیا متعلق به بقایای دو انسان، برخلاف انتظار از دو تبار مجزا پرده برداشت. دو تباری که هم به لحاظ ژنتیکی و هم به لحاظ فرهنگ و رژیم غذایی تفاوت چشمگیری با هم داشته‌اند.
فرادید | قدیمیترین دی‌ان‌ای انسانی یافت شده در بریتانیا نشان می‌دهد که این سرزمین خانه‌ی حداقل دو گروه انسانی مجزا به لحاظ ژنتیکی در پایان آخرین عصر یخبندان بوده است. حدود ۱۹ هزار سال پیش، صفحات یخی که بیشتر بریتانیا را پوشانده بودند در حال ذوب شدن بودند و زمین بار دیگر برای انسان‌ها قابل‌سکونت شد. شواهد بازگشت آن‌ها به حدود ۱۵۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. این گروه‌های اولیه از سرزمین‌های غرق‌شده‌ی امروزی عبور کردند که زمانی بریتانیا را به سرزمین اصلی اروپا وصل می‌کرد.
به گزارش فرادید ، بقایای انسانی از آخرین عصر یخبندان در تعداد انگشت‌شماری از مکان‌ها در بریتانیا کشف شده است، از جمله غار گاف در سامِرسِت و غار کِندریک در ساندیدنو در ولز. شهرت اولی به این دلیل است که خانه‌ی «مرد چِدار» است، انسانی که حدود ۱۰ هزار سال پیش زندگی می‌کرد؛ همچنین شواهدی مثل جمجمه‌های انسان که به عنوان ظرف استفاده شده‌اند، نشان‌دهنده احتمال رواج آدم‌خواری در بین ساکنان غار کاف بوده است. حالا محققان دی‌ان‌ایِ دو فرد دیگری که در این مکان‌ها یافته‌اند را استخراج و تحلیل کردند که از قرار معلوم قدیمیترین دی‌ان‌ای متعلق به بریتانیا است.
دکتر سوفی چارلتون نخستین نویسنده‌ی این مطالعه از دانشگاه یورک می‌گوید: «می‌توانیم ببینیم دو تبار ژنتیکی مجزا در طول آخرین دوره‌ی یخبندان در بریتانیا بوده است و این چیزی نیست که ما انتظار یافتنش را داشتیم.» چارلتون و همکارانش در روزنامه‌ی Nature Ecology & Evolution نحوه‌ی انجام تحلیل ایزوتوپ روی بقایا را شرح داده‌اند. این تحلیل به آن‌ها اجازه‌ی شناساییِ سهم منابع غذایی مختلف در رژیم غذایی آن‌ها و درنتیجه اصلاحِ تاریخ‌گذاریِ رادیوکربنی آن‌ها را داد.
تصویر: استخوان حکاکی‌شده‌ی انسان از غار گاف، سامِرسِت. عکس: موزه تاریخ طبیعی
این تیم به پشتیبانی تحقیقات پیشین دریافت که ساکن غار گاف اساساً به حیوانات زمینی از قبیل اسب‌ها متکی بوده در حالی که رژیم غذایی ساکن غار کِندریک شامل موجودات دریایی می‌شد. محققان دی‌ان‌ای هسته‌ای و میتوکندریاییِ این دو نفر را تحلیل کردند. نتایج نشان داد که بقایای یافت‌شده از غار گاف متعلق به زنی است که حیاتش متعلق به حدود ۱۴۹۰۰ سال پیش است. این زن که آدمخوار شده بود با فرد یافت‌شده در غاری در بلژیک تبار مشترک دارد که به Goyet Q۲ معروف است و تاریخ حیات آن به ۱۵۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
این تبار با گروه‌هایی مرتبط است که از جنوب غربی اروپا گسترش یافتند، با انواع خاصی از ابزار سنگی، برخورد با مردگان، هنر غار و سنت‌های دیگری که به آن‌ها برچسب فرهنگ ماگدالنی (وابسته به فرهنگ دوران کهنه‌سنگی آغازین) زده می‌شود. در واقع، آثار باستانیِ سبکِ ماگدالنی در غار گاف پیدا شدند.
با این حال، به رغم وجود ابزار سنگی سبک ماگدالنی در غار کندریک و یک استخوان بریده‌شده‌ی گاو از دوران زیست زن غار گاف، بقایای غار کندریک متعلق به تبار متفاوتی بود. این فرد مردی بوده که حدود ۱۳۵۰۰ سال پیش می‌زیسته و با بقایای ۱۴۰۰۰ ساله‌ی یافت‌شده در ویلابرونا، شمال ایتالیا تبار مشترک دارد. چنین تباری با شکارچی-گردآورندگانِ غربی که از جنوب شرقی اروپا یا شرق نزدیک گسترش یافتند، ارتباط دارد.
تیم تحقیقاتی عقیده دارد که حداقل دو گروه انسانی مجزا با تبار، رژیم غذایی و فرهنگ‌های متفاوت از جمله شیوه‌های تدفین در پایان آخرین عصر یخبندان در بریتانیا وجود داشته است. با این حال، دکتر ریانون استیونز نویسنده‌ی مشترک این اثر از دانشگاه کالج لندن می‌گوید این مطالعه تنها دو فرد را تحلیل کرد، به این معنا که هنگام گردهم آوردنِ داده‌های مختلف احتیاط لازم بود. برای مثال، انسان‌های ماگدالیانی در جا‌های دیگر اروپا به خوردن ماهی معروف بودند.
پروفسور پل پِتیت از دانشگاه دارهام اظهار داشت آثار باستان‌شناسی پیش از این نشان دادند که انسان‌های غار گاف و غار کندریک هم‌عصر نبودند و نشانه‌هایی از رژیم غذایی و تبار آن‌ها یافته بودند. اما تحقیق جدید بر قدرت تحلیل دی‌ان‌ای باستانی برای حل این معما تاکید کرد که آیا تغییرات ناگهانی در فرهنگ در ماقبل تاریخ ناشی از جابجایی‌ها و گسستگی‌های جمعیتی بوده است یا ناشی از گسترش ایده‌ها؟ بر اساس تحقیقات، مورد اول دلیل تغییرات ناگهانی بوده است.
پتیت می‌افزاید: «با توجه به آنچه که ماقبل تاریخ‌ها مدت‌ها درباره‌ی جمعیت‌های کوچک و سیار شکارچی‌گردآوردندگانِ عصر یخبندان می‌دانستند، این تحقیق شواهدی افزوده بر تصویر رو به رشدِ گروه‌های انسانیِ بسیار کوچک و شکننده‌ی زیست‌محیطی است که در سراسر اروپای اواخر پلیستوسن، مختصراً پخش شدند.»
منبع: theguardian
مترجم: زهرا ذوالقدر
