زپتو ثانیه، زمانی که تصور کردنش هم دلهره آور است

دانشمندان موفق به طراحی روشی شدند که تأخیر‌های زمانی را با دقت «زپتوثانیه» اندازه‌گیری می‌کند.

سرعت الکترون‌های درون یک مولکول به اندازه‌ای زیاد است که فقط چند اَتوثانیه (هر اَتوثانیه معادل یک میلیاردم میلیاردم ثانیه است) طول می‌کشد تا از یک اتم به اتم دیگر بپرند. این سرعت به اندازه‌ای زیاد است که در طول مدتی که پلک می‌زنید، این اتفاق میلیون‌ها میلیارد بار رخ داده است. اندازه‌گیری این فرآیند‌های فوق سریع، دلهره‌آور است.

دانشمندان تأسیسات علمی اَتوثانیه (Attosecond) و مرکز دینامیک کوانتومی دانشگاه گریفیث در استرالیا به‌تازگی یک روش تداخل‌سنجی جدید طراحی کرده‌اند که تأخیر‌های زمانی را با دقت زپتوثانیه (یک تریلیونم یک میلیاردم ثانیه) اندازه‌گیری می‌کند.

آن‌ها از این روش برای اندازه‌گیری تأخیر زمانی بین پالس‌های نور فرابنفش شدید ساطع‌شده از دو ایزوتوپ مختلف مولکول‌های هیدروژن، H ۲ و D ۲، استفاده کرده اند که با پالس‌های لیزر فروسرخ شدید برهم‌کنش دارند. این تأخیر کمتر از سه اَتوثانیه (یک کوئینتیلیونم ثانیه؛ کوئینتلیون یعنی عدد یک با ۱۸ صفر به توان ۲) و ناشی از حرکات کمی متفاوت هسته‌های سبک‌تر و سنگین‌تر است.

دانشمندان امیدوارند در آینده بتوانند از این روش برای اندازه‌گیری دینامیک فوق سریع فرایند‌های مختلف ناشی از نور در اتم‌ها و مولکول‌ها با دقت زمانی بی‌نظیر استفاده کنند.