قیمت جهانی گندم به چقدر رسید؟

دنیای‌اقتصاد نوشت: در حالی که با حمله روسیه به اوکراین در ابتدای ۲۰۲۲ بهای گندم جهش قیمتی بی سابقه‌ای را در ابتدای سال گذشته میلادی تجربه کرد، حال در ابتدای سال جدید، قیمت این غله طلایی به سطح قیمتی پیش از جنگ رسیده است.

۲۰۲۲، سالی پر از چالش برای موادغذایی بود؛ اما به نظر می‌رسد توافق اودسا بین روسیه و اوکراین برای صادرات موادغذایی اوکراین توانسته است تنش‌های بازار گندم و سایر محصولات را کاهش دهد.

با این حال، نااطمینانی درباره عرضه صادرکنندگان اصلی موجب شده است تا بهای گندم از ابتدای ماه دسامبر دوباره روند افزایشی را در پیش بگیرد. همچنین بهای سویا به دلیل خشکسالی در آرژانتین و احتمال افزایش تقاضای چین به بالاترین سطح قیمتی در چند ماه گذشته رسیده است.

افزایش جزئی بهای گندم

۲۰۲۲، سالی پرنوسان برای بازار موادغذایی به خصوص گندم بود. حمله نظامی روسیه به اوکراین در ابتدای سال میلادی گذشته، شوک عظیمی به عرضه انواع موادغذایی به‌خصوص گندم وارد کرد. روسیه و اوکراین از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گندم دنیا هستند.

تا پیش از آغاز جنگ، این دو کشور مسوول تامین حدود یک‌سوم گندم جهان بودند. درگیری این دو کشور نگرانی‌ها درباره اختلال در زنجیره تامین موادغذایی را افزایش داد و در نهایت به جهش قیمتی گندم و بسیاری از موادغذایی منجر شد. این مساله حتی بر بهای کود‌های کشاورزی تاثیر گذاشت؛ چراکه روسیه از بزرگ‌ترین صادرکنندگان کود‌های شیمیایی است.

همچنین افزایش قیمت گاز پس از تشدید تنش بین غرب و روسیه، موجب شد تا تولید کنندگان کود در اروپا نیز با چالش مواجه شوند؛ مساله‌ای که در نهایت موجب تهدید امنیت غذایی در جهان شد.

پس از چندماه از آغاز جنگ بین این دو کشور قراردادی موسوم به توافق اودسا شکل گرفت. به موجب این توافق، اوکراین می توانست گندم صادراتی خود را از طریق کریدور تجاری امن با کشتی‌های حامل موادغذایی از بنادر دریای سیاه به سایر کشور‌ها بفرستد.

پس از اجرای این قرارداد با وجود نوسانات مختلف، بازار گندم در مسیر کاهشی قرار گرفت. همچنین رکورد برداشت گندم روسیه در ۲۰۲۲ و افزایش تولید مزارع گندم در آمریکای شمالی به دلیل کاهش تقاضای سویا در چین به کمک تعدیل عرضه و تقاضای جهانی شتافت.

بهای معاملات آتی گندم در بورس‌کالای شیکاگو طی ۳۰ دسامبر به ۹/ ۷ دلار به‌ازای هر بوشل رسید. این سطح قیمتی حدود ۴۰‌درصد کمتر از سقف تاریخی قیمت گندم در این بورس در اواسط مه سال میلادی گذشته است.

همچنین به سطح قیمت‌ها در اوایل سال ۲۰۲۲ بسیار نزدیک است. با این حال، احتمال عرضه نامشخص تولید کنندگان اصلی موجب شده است تا قیمت این غله طلایی از اواسط ماه دسامبر در مسیر افزایشی قرار گیرد. از ابتدای ماه میلادی گذشته تاکنون بهای گندم حدود ۸‌درصد افزایش داشته است. همچنین وقوع توفان زمستانی در ایالات‌متحده نگرانی‌ها را درباره تخریب مزارع گندم و سایر موادغذایی افزایش داده است.

کاهش شدید دما در این ناحیه چالشی موقتی برای تولید موادغذایی به وجود آورده است. به گزارش رویترز، کشاورزان گندم نگرانند که کاهش دمای هوای و یخبندان باعث تخریب محصولات فاقد لایه محافظ در برابر برف شود. همچنین فروشندگان غلات گفتند که کشاورزان به دلیل آب‌وهوای بد، علاقه‌ای به معامله جدید برای فروش ذرت یا سویا نشان نمی‌دهند.

بازار سویا

با افزایش نگرانی‌ها درباره عرضه سویای آرژانتین، سومین کشور صادرکننده بزرگ سویا در جهان، بهای این محصول همچنان در مسیر افزایشی قرار دارد. بهای معاملات آتی سویا در بورس‌کالای شیکاگو به بیش از ۱۵ دلار به‌ازای هر بوشل رسید.

این سطح قیمتی از ماه ژوئن تاکنون مشاهده نشده بود. همچنین بازار این محصول در چندماه گذشته حدود ۱۱‌درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. علاوه بر کاهش عرضه آرژانتین به دلیل شروع فصل خشکسالی، انتشار افزایش تقاضا از سمت مصرف‌کننده اصلی یعنی چین نیز از افزایش قیمت‌ها حمایت کرد.

دومین اقتصاد بزرگ دنیا، پس از افزایش نارضایتی‌ها از سیاست کروناصفر، از ماه گذشته تاکنون به‌تدریج بسیاری از محدودیت‌های کووید-۱۹ را لغو کرده است؛ بنابراین پیش بینی می‌شود که تقاضا در این کشور برای سویا نیز به تدریج افزایش پیدا کند. با این حال سطح قیمت این محصول حدود ۱۲‌درصد از اوج قیمتی آن در اواخر مه‌۲۰۲۲ کمتر است.

افزایش بارندگی در آرژانتین

کاهش بارندگی و افزایش خشکسالی در آرژانتین از دیگر چالش‌های بازار موادغذایی در ۲۰۲۲ بود. آرژانتین بزرگ‌ترین صادر‌کننده روغن سویا در جهان و سومین صادرکننده ذرت و سویاست. کمبود بارندگی و آب‌وهوای بد میزان برداشت محصولات کشاورزی از جمله سویا و گندم پیش‌بینی‌شده را کاهش داده است.

حال، اما بورس غلات بوینوس‌آیرس هفته گذشته در گزارشی اعلام کرد، بارش‌های فراوان برای اولین بار در ماه‌های اخیر به کمک کشاورزان این کشور خواهد آمد؛ چراکه خشکسالی تاریخی بسیاری از کشاورزان این کشور را از کاشت در مزارع خود بازداشته است. همچنین این بورس اعلام کرد که بارندگی‌ها به کشاورزان اجازه می‌دهد تا کاشت بیش از ۲۰‌هزار هکتار سویا را به پایان برسانند. کشاورزان آرژانتینی تاکنون حدود ۶۰‌درصد از ۷/ ۱۶ میلیون هکتار برنامه‌ریزی‌شده را کشت کرده اند.

کاشت ذرت، اما بیش از ۸‌درصد کمتر از سطح سال گذشته است و تنها ۵۰‌درصد از میزان تخمین زده‌شده کاشته شده است. در این گزارش آمده است، از برداشت تخمینی ۱۲ میلیون تن گندم در این کشور نیز حدود ۷۸‌درصد آن انجام شده است. پیش‌بینی می‌شود برداشت این کشور که به‌شدت تحت‌تاثیر خشکسالی است، کمی بیشتر از ۲۲ میلیون تن گندم تولیدشده بین ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ باشد. آرژانتین تامین‌کننده کلیدی گندم در جهان است و عمده محصول خود را به برزیل و اندونزی ارسال می‌کند.