بیزینس زوال یافته خاندان خاوری در کانادا

مشهور است که خاوری بعد از فرار از ایران بخش بزرگ پول بادآورده خودرا (که برخلاف شایعات سه هزار میلیارد تومان نبود و تنها محدود به دریافت یک رشوه ۳۰ میلیارد تومانی بود) در اولین فرصت به یک خانه مجلل سیصد هزاردلاری در تورنتو بدل کرد؛ و بعد هم این کسب و کار مورد علاقه ایرانیان یعنی خرید و فروش خانه را به کسب و کار خانوادگی خودش و پسرش بدل کرد و میلیون‌ها دلار ثروت به دست آورده.

حالا با قوانین جدید راه این نوع تجارت در کانادا برای ایرانیان جدیدالورود و مهاجر بسته خواهد شد. خرید خانه از سه روز پیش برای خارجی‌ها در کانادا ممنوع شد. این ماجرا را بگذارید کنار زمزمه‌های اخیری که درباره گران شدن نرخ خانه در ترکیه وجود داشته است.

از ترکیب این دو خبر باید بگوییم که سال آینده سال خیلی خوبی برای مهاجران این دو کشور نخواهد بود. البته این دو خبر به همین جا خلاصه نمی‌شوند و معافیت‌ها و استثنا‌هایی هم برای آن‌ها گذاشته شده. این تغییرات شامل چه جزئیات و چه استثنا‌هایی می‌شوند؟

یک: اول از کانادا شروع می‌کنیم. نوسان‌های قیمت مسکن در کانادا دولت را مصمم کرده که از اول امسال قوانین جدیدی برای املاک تصویب کند. از آنجایی که لیبرال‌ها اعتقاد داشتند افزایش مهاجرت به این کشور منجر به افزایش نرخ مسکن شده، پیشنهاد این قوانین را هم اعضای همین حزب از همان اول دادند. به همین خاطر تصمیم گیری برای محدود کردن خارجی‌ها در خرید و فروش املاک چیزی نیست که تازگی و بدون رضایت شهروندان تصویب شده باشد.

حالا این را در نظر داشته باشید که کانادا همیشه یکی از مقاصد جذاب برای مهاجرت ایرانیان بوده و ضمنا «املاک و سرمایه گذاری در این حوزه» یکی از مشاغل بسیار رایج در این کشور است. از قضا شکایت کانادایی‌ها هم این بوده که در سال‌های اخیر افزایش سودجویان و شرکت‌های ساخت و ساز در این کشور نرخ زمین را بالا برده. پس این قانون می‌تواند برای ایرانی‌ها اهمیت زیادی داشته باشد. استثنا‌ها و جزئیات این قانون چیست؟

* شهروندان، دیپلمات‌ها و اعضای سازمان‌های بین‌المللی و کارکنان کنسولی، پناهندگان و همچنین کسانی که اقامت دائم کانادا را دریافت کرده، اما هنوز شهروند این کشور نیستند، از آن مستثنا شده‌اند.

* نهاد‌های غیرکانادایی مانند شرکت‌های خارج از کشور و نهاد‌های غیر کانادایی از خرید ملک منع شده‌اند.

* دانشجویان باید ۵ سال قبل از خرید ملک سالی ۲۴۴ روز در کانادا حضور داشته باشند. همچنین آن‌ها نمی‌توانند ملکی گران‌تر از ۵۰۰ هزار دلار بخرند.

* این قانون تنها برای خانه‌های شهری اعمال می‌شود و برای املاک تفریحی مانند کلبه‌های تابستانی اعمال نخواهد شد.

* این قانون تا دو سال دیگر اجرا می‌شود و موقتی خواهد بود. حتی ممکن است که خیلی زود لغو شود به این دلیل که این طور که یورونیوز از اطلاعات آژانس ملی نقل قول کرده آمار کانادا تنها کمتر از ۵ درصد مالکیت خانه‌ها در کانادا را تشکیل می‌دهند و ممنوع کردن این پنج درصد قاعدتا تاثیری روی قیمت خانه‌های کانادایی‌ها نخواهد گذاشت. دلیل دیگر هم اینکه کانادا با اینهمه ساخت و ساز باز هم مشکل کمبود مسکن دارد. طوری که همین آژانس گزارش داده تا سال ۲۰۳۰ به وجود نزدیک به ۱۹ میلیون واحد مسکونی مورد نیاز خواهد بود.

‌یک نکته مهم دیگر در کنار این قانون که از اول ژانویه شروع شده این است که امسال بخشی از قوانین مالیاتی کانادا هم تغییر کرده. تغییرات آن هم به شیوه‌ای بوده که زندگی همه، به خصوص آن‌هایی که در این کشور زندگی نمی‌کنند تحت تاثیر قرار خواهد داد. اول اینکه در کانادا هم قرار است از خانه‌های خالی مالیات گرفته شود. نه تنها خانه خالی بلکه خانه کم استفاده هم باید امسال یک درصدی مالیات بدهد.

افرادی که خانه خالی دارند یا کم از آن استفاده می‌کنند باید تا ماه دیگر اظهار نامه مالیاتی خودشان را بفرستند. دوم هم اینکه افراد خانه اولی مشوق جالبی برای خرید مسکن می‌توانند دریافت کنند. برای این افراد یک حساب پس انداز درست خواهد شد که خریداران در آن می‌توانند ۴۰ هزار دلار پس انداز کنند. برای این کار فرد باید تا ۵ سال آینده سالی ۸ هزار دلار واریز کند و در عوض مالیات حساب خود را ندهد.

دو: مورد بعدی موضوع قیمت مسکن در ترکیه است. اوایل فروردین امسال دولت ترکیه اعلام کرد که شما با خرید ملکی به ارزش ۴۰۰ هزار دلار آمریکا می‌توانید اقامت بگیرید. قبلا قوانین اقامت در این کشور راحت‌تر بود، ولی طبق قانون نمی‌توانید چند خانواده با هم یک خانه بخرید و به اقامت برسید. حالا اهمیت این ماجرا در چیست؟ در اینکه نرخ مسکن در این کشور روز به روز افزایش داشته و تورم نیز فرایند صعودی طی می‌کند. این دو مشکل کافی نبود که مالیات بر دارایی هم بسیار رشد داشته.

* اخیرا رویترز خبر داد که هجوم روس‌ها به ترکیه برای خرید مسکن، نرخ مستغلات را در این کشور بالا برده است. روزنامه حریت هم در هفته‌های گذشته پیش‌بینی کرده بود که قیمت مسکن در سال میلادی پیش رو با افزایش روبه‌رو خواهد شد. این ماه بانک مرکزی ترکیه گزارش داد که به طور میانگین خرید مسکن در یک سال ۱۸۸ درصد رشد داشته است. این وضعیت در برخی از شهر‌ها با شدت بیشتری خود را نشان داده. برای مثال استانبول با ۲۰۴ درصد آنکارا با ۱۹۴ درصد و ازمیر ۱۸۶ درصد افزایش قیمت روبه‌رو بوده است.

* ترک‌ها می‌گویند این روز‌ها آنتالیا هم تبدیل به تفرجگاه روس‌ها شده و همین موضوع نرخ خرید و فروش مسکن را اینجا هم افزایش داده. نکته جالب اینکه به همین خاطر یک دادخواست محلی با ۱۳ هزار امضا از سوی ترک‌ها به دست مسئولان قضایی این کشور رسیده که در آن به دنبال ممنوعیت خرید خانه از سوی خارجی‌ها بوده‌اند. تغییرات چطور بوده؟ برای مثال آپارتمانی که نزدیک به ۵۰۰ هزار لیر بوده در همین شهر به سه میلیون و ۵۰۰ هزار لیر افزایش پیدا کرده است؛ که در ده ماه گذشته نزدیک به هفده هزار خانه به خارجی‌ها در آنتالیا فروخته شده که افزایش ۹۴ درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.

برای همین دولت که به دنبال توزیع یکنواخت افراد خارجی در آنتالیا بوده، خرید مسکن در ۱۰ محله آنتالیا را ممنوع کرده. ولی خیلی قرار نیست نگران ممنوعیت خرید و فروش خانه به خارجی‌ها باشید چرا که برنامه اصلی این روز‌های اردوغان برای نجات تورم طرح «رشد ترکیه از طریق سرمایه‌گذاری، اشتغال، تولید، صادرات و مازاد حساب جاری» است و روی مهاجران خارجی برای این کار حساب ویژه‌ای باز شده.

* افزایش نرخ مسکن، خرید و فروش را هم در این بازار کاهش داده طوری که این ماه ۲۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش فروش مسکن در بازار تجربه شده است.

* دو روز پیش ابلاغیه عمومی قانون مالیات بر املاک در روزنامه رسمی منتشر شد. طبق قانون ترکیه مالیات‌ها هر چهار سال یک بار بازنگری می‌شود و آخرین ارزیابی به سال ۲۰۲۱ مربوط بوده. این بار وزارت خزانه داری این کشور مالیات بر دارایی را هم افزایش داده. حالا این افزایش چقدر تاثیرگذار بوده؟ خیلی. ملکی که در سال ۲۰۲۲ برای آن هزار لیره مالیات تعیین شده بود باید در سال آینده ۱۶۰۰ لیره مالیات بپردازد.

حالا در کنار این موضوع تورم، شرایط را برای خرید مسکن هم سخت و سخت‌تر کرده. الان تورم در ترکیه حدودا برابر با ۸۵ درصد است و طبق گزارش‌های اقتصاددانان قیمت‌ها ماه به ماه با برآورد متوسط ۲.۷درصد، در محدوده وسیعی از ۱.۴۰درصد و ۴.۱۰درصد به رشد شدید خود ادامه می‌دهند. گفته می‌شود که تورم تا سال آینده به ۶۰ درصد کاهش می‌یابد، اما این کاهش محصول اصلاحاتی است که در بازار مالیات خودرو و مواد غذایی انجام خواهد شد و احتمالا بازار مسکن همچنان با مشکلاتی دست و پنجه نرم خواهد کرد.

منبع: روزنامه هفت صبح