کفه سنگین انتظارات منفی در بورس

دنیای‌اقتصاد نوشت: بازار سهام در هفته‌ای که گذشت بیش از هر چیز دیگری درگیر تصمیمات رئیس جدید بانک مرکزی بود. تصمیماتی که به نظر می‌رسید برای بازار سهام زیاد خوشایند نیستند. تثبیت نرخ دلار نیما و افزایش نرخ بهره دو موضوعی‌اند که بازار سرمایه را به عنوان دو متغیر منفی مهم همواره تهدید می‌کرده و حال این تهدید بسیار نزدیک‌تر از همیشه است.

به طور کلی اگرچه به اعتقاد کارشناسان در هفته پیش رو وزن اخبار منفی در بازار سرمایه بیشتر و احتمالا روند کلی نیز متعادل و اندکی منفی خواهد بود، اما چنانچه حجم معاملات در وضعیت خوبی باقی بماند بازار سرمایه در وضعیت متعادلی باقی خواهد ماند. البته در شرایط ویژه کنونی وضعیت بازار آنچنان قابل‌پیش‌بینی نیست، اما به طور کلی کارشناسان احتمال ریزش و رشد ویژه‌ای را به شرط حفظ شرایط موجود در بازار نمی‌دهند.

ارزش معاملات برگ برنده بازار سهام

ابراهیم سماوی، کارشناس بازار سهام، در این مورد گفت: مهم‌ترین عاملی که باعث شده در هفته اخیر فشار عرضه را در بازار سهام شاهد باشیم موضوع جابه‌جایی رئیس بانک مرکزی بود که تاکید داشت همه کالا‌ها با نرخ نیمایی ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی عرضه شوند.

این موضوع فشار مضاعفی بر شرکت‌های کامودیتی‌محور وارد کرد و ابلاغیه‌ای را که بر اساس آن قرار بود نرخ بین نرخ توافقی و نیما باشد زیر سوال برد و آن را کلا ملغی کرد. این اتفاق با فشار بر صنایع کامودیتی‌محور همراه بود و با توجه به اینکه ارزش بازار این صنایع نیز بالا بود به طور کلی بازار سهام در اکثر روز‌های هفته قبل قرمز‌رنگ بود.

وی ادامه داد: موضوع بعدی که به صورت مستقیم در هفته گذشته بر بازار سهام تاثیر گذاشت، موضوع افزایش نرخ بهره بود. این روز‌ها بر اساس خبر‌هایی که رسیده قرار بر این شده که صندوق‌های بانک‌ها، چه دولتی چه خصوصی چه نیمه‌خصوصی، می‌توانند تا سقف ۲۳درصد سالانه سود بدهند. افزایش نرخ بهره بالطبع باعث کاهش ارزندگی سهام می‌شود و بخشی از حجم نقدینگی را به سمت صندوق‌های بانکی گسیل می‌کند. این یکی از سیاست‌های اشتباه رئیس جدید بانک مرکزی بود.

سماوی عنوان کرد: از طرفی ما همچنان شاهد افزایش تقاضا در گروه خودرویی هستیم. این موضوع که در نتیجه آزادسازی قیمت‌ها اتفاق افتاده، روند عرضه خودرویی‌ها را افزایش داده است. احتمالا امسال شاهد این خواهیم بود که خودرویی‌ها بعد از مدت‌ها زیان نداشته باشند و اگر این رویه ادامه پیدا کند در سال‌های آینده زیان انباشته خود را ترمیم کنند و ما بتوانیم بر اساس رویکرد‌های سودمحور شرکت‌های خودرویی را داشته باشیم. از دیگر سو به دلیل اینکه جذب منابع بانک‌ها به دلیل افزایش نرخ بهره می‌تواند افزایش پیدا کند، فرصتی برایشان پیش می‌آید و مشکل نقدینگی آن‌ها هم حل می‌شود. از این طرف بانکی‌ها هم مورد استقبال قرار گرفتند.

این کارشناس بازار سهام اظهار کرد: درخصوص سایر صنایع نیز با توجه به اخبار نوسانات قیمتی، به صورت کلی ما شاهد چرخش نقدینگی بین این صنایع خواهیم بود. فعلا خبر خوبی که شنیده می‌شود، این است که روز چهارشنبه با وجود افت شاخص کل، بورس اوراق بهادار شاهد بیش از ۸ همت ارزش معاملات بود. وقتی ارزش معاملات بالای ۵ همت باشد یعنی هنوز خریدار در بازار سهام وجود دارد. به صورت کلی می‌توان گفت اکثر نماد‌ها حتی در شرایط فعلی نیز در محدوده ارزندگی قرار دارند. دوشنبه دو هفته قبل بورس کالا اعلام کرد شرکت‌ها می‌توانند بین نرخ نیما و نرخ توافقی کالا‌های خود را عرضه کنند و قیمت‌های پایه می‌تواند تغییر کند. روز چهارشنبه همان هفته ما شاهد ارزش معاملات بالای ۱۰ همت هم بودیم، اما در آخرین روز معاملاتی هفته قبل به طور کلی با وجود بازار منفی دیدیم که ارزش معاملات خوب است و این موضوع یعنی در بازار با شرایط فعلی نیز خریدار وجود دارد.

سماوی در ادامه با اشاره به اینکه نرخ اصلی دلار نرخی است که در بازار آزاد معامله می‌شود و نه نرخ توافقی و نه نرخ نیمایی است، گفت: آنچه به صورت اصلی در زندگی ما تاثیرگذار است همین دلار آزاد است؛ بنابراین سرمایه‌گذار به نرخ بازار توجه می‌کند. در ابتدا با توجه به اینکه رئیس بانک مرکزی مصاحبه‌هایی در این خصوص داشت، نرخ‌ها حتی تا محدوده ۳۸هزار و ۵۰۰تومان پایین آمد؛ اما مجددا به بالای ۴۰هزار تومان برگشت و در این محدوده تثبیت شد. این موضوع می‌تواند اطمینان را نسبت به بازار سرمایه که به عنوان یک پوشش‌دهنده تورمی است بیشتر کند و به همین دلیل ارزش معاملات بالا باقی مانده است.

وی بیان کرد: با توجه به اینکه محدوده یک‌میلیون و ۶۰۰ تا یک‌میلیون و ۶۸۰هزار واحد یک محدوده مقاومتی مهم برای شاخص کل است، خیلی از سرمایه‌گذاران که مستقیما بر اساس تحلیل تکنیکال خرید و فروش می‌کنند به آن توجه دارند. طبیعی است با برخورد شاخص به این سطوح مقداری اصلاح قیمتی داشته باشیم تا به‌تدریج شکل نموداری به سمت تلاطم پیش رود و در نهایت این سقف را بشکند. در هفته‌های اخیر بازار سرمایه تحت تاثیر تصمیمات رئیس جدید بانک مرکزی مقداری رکودی بود؛ اما به صورت کلی حتی اگر بازار هم منفی باشد به زعم بنده فرصت خرید است و در میان‌مدت و بلندمدت وضعیت بازار سرمایه صعودی خواهد بود. این کارشناس بازار سهام گفت: هفته پیش روی بازار سهام همچنان شاهد استقبال از صنایع خودرویی، بانکی و حمل‌ونقلی خواهیم بود.

در یک سری از صنایع ریالی مانند دارویی، سیمانی، زراعی و ... که در سه چهار هفته اخیر رشد نداشتند نیز شاهد چرخش ریالی خواهیم بود. اگر نرخ دلار بالای ۴۰هزار تومان بماند کم‌کم خریداران در صنایع فلزات اساسی، پتروشیمی و استخراج کانه‌های فلزی و پالایشی وارد می‌شوند. در حال حاضر مهم‌ترین حمایت شاخص کل محدوده یک‌میلیون و ۴۴۰هزار واحد است و شاخص در محدوده یک‌میلیون و ۵۰۰هزار واحد ماندگار خواهد بود. اگر خبر مساعدی نیاید فعلا موفق نخواهد شد از محدوده یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحد به صورت کامل عبور کند.

سماوی در خصوص ابهام بودجه و تاثیر آن بر وضعیت بازار سهام نیز اظهار کرد: موضوع بودجه خیلی مهم است، چون بودجه بسیاری از نرخ‌های خوراک و سوخت خیلی از صنایع مانند پتروشیمی، فلزات اساسی، پالایشی و ... را مشخص می‌کند. مهم‌تر از آن این است که دولت می‌خواهد کسری بودجه خود را از چه محلی تامین کند. آیا پیش‌برآوردی روی نفت می‌کند یا نه، این کسری بودجه از طریق اوراق برطرف می‌شود یا نه. همه این‌ها ابهاماتی‌اند که باعث می‌شوند سرمایه‌گذاران بعد از رفع آن‌ها به بازار سرمایه ورود پیدا کنند. هر چقدر ابهامات در بازار سرمایه بیشتر باشند طبیعتا تقاضا هم کمتر خواهد بود.

وی اظهار کرد: رئیس جدید بانک مرکزی با توجه به اینکه تازه آمده‌اند خیلی دوست دارند ثبات ارز را با کنترل دلار نیما محقق کنند، اما این اشتباه همان اشتباه دلار ۱۲۲۶تومانی آقای بهمنی و ۴۲۰۰تومانی آقای جهانگیری است. آقای فرزین اگر همان اشتباه را تکرار کنند همان نتایج را خواهند گرفت. همانطور که آن‌ها در آن نرخ‌ها باقی نماندند و منابع ملی هدر رفت برای این هم همین اتفاق می‌افتد. انتظار داریم با ورود کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به این موضوع رسیدگی شود. کنترل نرخ دلار نیما عملا هدررفت منابع ملی است. این گپ قیمتی منطقی نیست و باقی هم نمی‌ماند، چون در بازار واقعی چنین نرخی معامله نمی‌شود.

سماوی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بازار تحت تاثیر اخبار و ابهامات مربوط به بودجه است و انتظار رشد یا ریزش شدیدی نداریم. بازار متعادل است و طبیعتا با توجه به اینکه فعلا وزنه اخبار منفی سنگینی می‌کند ممکن است حجم عرضه‌ها کمی بیشتر باشد، اما مهم این است که ارزش معاملات بالا بماند.

متعادل رو به منفی

پیام الیاس‌کردی، کارشناس بازار سهام، نیز در این مورد عنوان کرد: در آخرین روز معاملاتی هفته قبل، بازار سهام ارزش معاملات بالایی را ثبت کرد. این ارزش معاملات بالا که حدود ۱۵هزار میلیارد تومان بود نشان می‌داد احتمالا حقوقی‌ها فروشنده باشند. در هفته گذشته که نرخ ارز نیز تقریبا ثابت و حدود ۴۰هزار تومان بود و تا ۳۹هزار تومان نیز اصلاحاتی داشت، طبیعی بود که برای بازار سرمایه اتفاق ویژه‌ای نیفتد و با توجه به اینکه رشدی در بازار سهام داشتیم احتمال اصلاحات نیز می‌رفت. هفته گذشته متعادل بود و هفته پیش رو اگر با همین منوال پیش رود و اتفاق ویژه‌ای نیفتد نیز شاهد وضعیت متعادل رو به منفی در بازار سهام خواهیم بود.

وی ادامه داد: نگاه بازار سهام به بازار ارز دوخته شده و بیش از هر چیز قیمت دلار برای بورس مهم است. به نظر می‌رسد متغیر‌های دیگر در هفته آینده در بازار چندان فعال نباشند. با توجه به اینکه قرار شد نرخ بهره نیز کنترل شود نرخ ارز نیز احتمالا در همین قیمت‌ها می‌ماند و برای بازار سرمایه نیز اتفاق ویژه‌ای در هفته پیش رو نخواهد افتاد. به نظرم ارزش معاملات نیز نسبت به دو هفته اخیر مقداری کاهشی باشد و در حدود ۶ الی ۹هزار میلیارد تومان در نوسان باشد.

الیاس کردی عنوان کرد: در دومین گفت‌و‌گوی تلویزیونی آقای فرزین، ایشان اعلام کرد مصوبه شورای پول و اعتبار را دارد برای اینکه نرخ بهره را افزایش دهد و زمانی که در بانک ملی بوده از اوراق گواهی ۲۳درصدی استفاده کرده است. البته در دو روز انتهایی این هفته صحبت‌هایی مبنی بر اینکه قرار شده نرخ بهره را ثابت نگه دارند شنیده شد، اما به نظر می‌رسد اگر آقای فرزین بتواند دیدگاهی را که به آن معتقد است پیش ببرد نرخ بهره افزایش خواهد داشت. البته می‌تواند نرخ بهره را ثابت نگه دارد و به دنبال افزایش نرخ اوراق هم برود.

این کارشناس بازار سهام در خصوص کنترل نرخ دلار نیمایی نیز اظهار کرد: سیف در زمان ریاست بانک مرکزی به دلیل کنترل نرخ ارز مورد اتهام بود و همچنین به دلیل مسائلی که بعد‌ها به عنوان دلار جهانگیری یا دلار ۴۲۰۰تومانی در اقتصاد به آن‌ها پرداخته شد انتقادات شدیدی وارد بود. جالب اینکه توضیحی که آقای فرزین درخصوص تفاوت این دو رفتار مشابه می‌دهد این است که عنوان می‌کند نرخ دلار ۴۲۰۰تومانی برای تمام کالا‌ها بوده است، ولی دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی قرار است برای بخشی از کالا‌ها باشد. اما واقعیت این است که یک بار رئیس بانک مرکزی این کشور به دلیل کنترل نرخ ارز در بازار آزاد متهم شده و حکم گرفته است.

در رابطه با دلار ۴۲۰۰تومانی دولت آقای رئیسی در زمانی که روی کار نبود انتقادات شدیدی به آن داشت، ولی امروز می‌بینیم دلار ۴۲۰۰تومانی به دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی تبدیل شده است. باید به این نکته توجه کنیم که اختلاف دلار نیما و بازار آزاد در بلندمدت متاسفانه باعث می‌شود افرادی از این مساله استفاده کنند و کالایی را از خارج با دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی وارد کنند و در داخل با دلار ۴۰هزار تومانی بفروشند. این اختلاف همیشه باعث فساد می‌شود و واردکننده‌ها خیلی راحت می‌توانند کسب سود کنند و این سیستم رانتی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه دلار در حال حاضر در بازار آزاد حدود ۴۰هزار تومان است، گفت: به نظر می‌رسد اگر آقای فرزین به سمت این حرکت کند که فقط یک سری از کالا‌های به‌شدت اساسی را در نظر بگیرد شاید در کوتاه‌مدت موفق باشد، اما در بلندمدت این سیاست آسیب‌زننده است و باعث رانت و فساد می‌شود. ما در سال‌های بعد شاهد جامپ ارزی خواهیم بود که به دلیل کنترل قیمت دلار صورت گرفته است. این یک لوپ تکراری است و مادامی که ما اقتصاد را در اولویت قرار ندهیم و از گذشته درس نگیریم هیچ اتفاق ویژه‌ای نمی‌افتد.

این کارشناس بازار سهام در خصوص سهم ابهام بودجه در وضعیت فعلی بازار سرمایه نیز گفت: طبیعتا بودجه برای بازار سرمایه موضوع مهمی است، اما درحال‌حاضر بازار سرمایه بودجه را نیز رها کرده و بیشتر متوجه نرخ دلار و تورم است. الان ما در شرایط ویژه‌ای هستیم و این شرایطی نیست که بازار متغیر‌هایی مانند بودجه را بررسی کند.