کشف یک «چاه آرزو» با قدمت ۳ هزار سال در آلمان

فرادید | در شهر گرمرینگ در ایالت باواریای آلمان بقایایی از یک چاه متعلق به عصر برنز با دیواره‌های چوبی پیدا شده که درون آن پر از اشیاء و آثارِ آیینی و مناسکی است. احتمالا مردمان باستانی این منطقه، زیورآلات و برخی از آثار سفالی خاص را به عنوان پیشکش‌ها و نذورات به درون این چاه می‌انداخته‌اند؛ همانطور که هنوز هم بعضی از مردم در اروپا گاهی سکه یا اشیاء دیگری را برای برآورده شدن آرزو در چاه می‌اندازند. («چاه آرزو» یک سنت و باور فولکلور قدیمی در اروپا است که بر طبق آن، بیان آرزو در چاه می‌تواند به برآورده شدن آن کمک کند).

به گزارش فرادید؛ منطقه‌ای که امروز شهر گرمرینگ در آن قرار دارد، از گذشتۀ بسیار دور محل سکونت اقوام مختلف بوده است؛ یافته‌های فراوان مربوط به دوران پیش از تاریخ تاییدی بر این واقعیت هستند. از سال ۲۰۲۱ به این طرف، در جریان کاوش‌های انجام شده، بقایای زیادی از سکونتگاه‌های قدیمی (از عصر برنز تا قرون وسطی) در این منطقه پیدا شده‌اند.

بخشی از این آثارِ تازه کشف‌شده، بقایای چاه‌هایی است که در دوره‌های مختلف برای تامین آب ساکنان منطقه مورد استفاده بوده‌اند. اما به گفتۀ ادارۀ حفاظت از آثار تاریخی ایالت باواریا (BlfD)، یکی از این چاه‌ها به کلی با بقیه متفاوت است. این چاه که دارای دیواره‌های چوبی است، بیش از ۳ هزارسال قدمت دارد و با عمق ۵ متری‌اش، از همۀ چاه‌های دیگر منطقه عمیق‌تر است.

دکتر یاخن هابرسترو که باستانشناس مسئول در ادارۀ محافظت از آثار تاریخی است می‌گوید: «این مورد خیلی نادری است که [دیوارۀ] یک چاه برای مدتی بیش از ۳ هزار سال به این خوبی باقی مانده باشد. دیوارۀ چوبی چاه تقریبا به طور کامل در زیر خاک حفظ شده است و هنوز هم تحت تاثیر آب‌های زیرزمینی حالتی مرطوب دارد. ما امیدواریم که این یافته به ما کمک کند تا اطلاعات بیشتری دربارۀ زندگی روزمرۀ ساکنان باستانی اینجا به دست بیاوریم».

گروه باستانشناسان در درون این چاه ۲۶ سنجاق برنزی، یک دستبند، یک دندان تزئین شدۀ حیوان، دانه‌هایی از جنس کهربا و بیش از ۷۰ ظرف سفالی پیدا کرده‌اند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که این چاه جایگاه و معنایی کاملا متفاوت با چاه‌های دیگر داشته است.

این آثار در زمان خودشان چیز‌هایی ارزشمند و گران‌قیمت بوده‌اند که نمونه‌های آن‌ها در گور‌های باستانی نیز پیدا شده است. این‌ها اشیائی برای استفادۀ روزمره نبوده‌اند. همچنین شکل قرار گرفتن آن‌ها در ته چاه نشان می‌دهد که آن‌ها را با دقت در آن‌جا گذاشته‌اند نه اینکه از بالا پرتاب شده باشند یا به صورت تصادفی در آن جا افتاده باشند.

ماتیاس فیل از ادارۀ حفظ آثار می‌گوید: «حتی امروز هم چشمه‌ها برای خیلی از مردم یک جور حال و هوای جادویی در خودشان دارند. مردم سکه‌هایشان را در اینجور جا‌ها می‌اندازند تا برایشان خوش‌شانسی بیاورد. نمی‌شود گفت دقیقا چه انگیزه‌هایی مردمان ۳ هزار سال قبل را به انجام این کار ترغیب کرده است که جواهرات و هدایای ارزشمند را در چاه بیاندازند. اما می‌توانیم فرض کنیم که این‌ها نوعی قربانی به امید داشتن یک سال پر محصول بوده‌اند».

مارکوس گاکنبیل، باستان‌شناس شهری، معتقد است که شاید از شکل و شمایل این چاه بتوان سر نخ‌هایی دربارۀ راز و رمز‌های آن به دست آورد: «عمق زیاد این چاه نشان می‌دهد که استفاده از آن مربوط به زمانی بوده که سطح آب به طور قابل ملاحظه‌ای پایین رفته بوده. این یعنی یک خشکسالی طولانی در آن زمان وجود داشته است. پس شاید مردمی که اینجا زندگی می‌کرده‌اند بخشی از دارایی‌هایشان را برای پایان یافتن خشکسالی به عنوان قربانی در این چاه انداخته باشند».