وقتی یک پرنده می‌بینید چه اتفاقی در مغزتان می‌افتد؟
با این حال، جیمز و دانشمندان دیگر اشاره می‌کنند که این پژوهش بینشی جذاب دربارهٔ چگونگی تاثیر بخش‌های خاص طبیعت روی سلامت روان ایجاد می‌کند. نیسبت می‌گوید «شناسایی و قدردانی از حضور پرندگان و دیگر حیوانات یک راه‌حل نویدبخش برای مداخلات سلامت روان و تندرستی برپایهٔ طبیعت به نظر می‌رسد.»
یک پژوهش غافلگیرکننده نشان می‌دهد که چگونه گذراندن وقت در طبیعت در خوشحالی ما تاثیر دارد؛ و کدام بخش‌های طبیعت خاصیت درمانی بیشتری دارند.
آیا الان پرنده‌ای را می‌بینید؟ می‌توانید آواز یکی از آن‌ها را بشنوید؟ در این صورت احتمالا سلامت روانی شما در حال تقویت‌شدن است. یک پژوهش که به‌تازگی در ژورنال Science منتشر شده، دریافته است که حضور در کنار پرنده‌ها می‌تواند باعث افزایش احساس مثبت در افراد شود.
برای دو هفته، شرکت‌کنندگان این پژوهش سه بار در روز پرسشنامه‌ای را در یک اپلیکیشن موبایل پاسخ می‌دادند. از آن‌ها سوالاتی دربارهٔ محیط اطراف و وضعیت روحی آن‌ها پرسیده می‌شد. در داده‌های این اپلیکیشن یک روند متمایز دیده می‌شد__شرکت‌کنندگانی که پرنده‌ها را می‌دیدند، با احتمالی بیشتر حالت روانی بهتری را گزارش می‌دادند.
پژوهش‌ها روز به روز بیشتر به این نتیجه می‌رسند که بیرون رفتن برای مغز ما مفید است؛ به همین دلیل دانشمندان می‌خواهند بدانند کدامیک از جنبه‌های طبیعت خاصیت درمانی بیشتری دارد. لیزا نیسبت (Lisa Nisbet)، روانشناس دانشگاه ترنت در کانادا که در پژوهش مذکور نقشی نداشت، می‌گوید «این نوع مطالعات به ما کمک می‌کند بفهمیم چگونه تجربه‌های روزمرهٔ افراد در ارتباط با عناصر طبیعت، مانند پرنده‌ها، می‌توانند تجدیدگر باشند.»
چرا مطالعه روی پرندگان؟
آندره‌آ مکلی (Andrea Mechelli)، روانشناس کینگز کالج لندن و یکی از نویسنده‌های مقالهٔ مذکور، به طور تصادفی مشغول مطالعهٔ دنیای طبیعی شد. او می‌گوید «من به‌شخصه برنامهٔ متمرکز خاصی طبیعت ندارم. من فکر نمی‌کردم می‌خواهیم نشان دهیم طبیعت اثری قدرتمند دارد.» در عوض، او می‌خواستپاسخ این پرسش را پیدا کند که چرا افرادی که در شهر‌ها زندگی می‌کنند بیشتر در معرض بیماری‌های روانی، خصوصاً روان‌گسیختگی، هستند.
در سال ۲۰۱۵، او اپلیکیشن Urban Mind را طراحی کرد تا به دنبال الگو‌هایی برای محیط زیست انسان‌ها شود. شهر آن‌ها چقدر شلوغ بود؟ آیا آن‌ها در محلهٔ خود احساس امنیت می‌کردند؟ آیا آن‌ها می‌توانستند درختان را ببینند؟ مکلی می‌گوید «اولین یافتهٔ ما این بود که طبیعت اثری بسیار قدرتمند دارد.» او و همکارانش سپس به این فکر افتادند که کدام جنبه‌های طبیعت مزایای بیشتری نسبت به بقیه دارند.
آن‌ها در تابستان مقاله‌ای منتشر کردند که اثر مثبت پیاده‌روی در طول یک کانال یا رودخانه را نشان می‌داد. برای مطالعهٔ آثار حیات وحش، آن‌ها به سراغ پرنده‌ها رفتند که در محیط‌های روستایی و شهری فراوان هستند.
پرنده‌ها چگونه حال شما را بهتر می‌کنند؟
جدیدترین پژوهش آن‌ها شامل ۱٬۲۹۲ شرکت‌کننده می‌شد که عمدتا در بریتانیا و اروپا زندگی می‌کردند و برخی از آن‌ها با تشخیص متخصصان حرفه‌ای سلامت روان به بیماری‌هایی مانند افسردگی مبتلا بودند. اپلیکیشن یه بار در روز گوشی موبایل کاربران را به صدا در می‌آورد. آیا می‌توانید پرندگان را ببینید یا بشنوید؟ حال شما خوب است یا بد؟
پس از جمع‌آوری داده‌ها، مکلی یک تحلیل آماری روی آن‌ها انجام داد که یک بهبود متمایز را در خشنودی، زمانی که پرنده‌ها حاضر بودند، نشان می‌داد؛ حتی پس از حذف عوامل دیگر نظیر حضور درختات یا راه‌آب‌ها. این مزیت سلامت روانی هم برای افرادی که در آن‌ها افسردگی تشخیص داده شده بود و هم برای افرادی که مشکل سلامت روان نداشتند وجود داشت. مکلی می‌گوید طبیعت یک نوشدارو نیست. برای مثال، اگر شرکت‌کنندگان گزارش داده بودند که محلهٔ آن‌ها حس امنیت ندارد، حضور درخت‌ها و پرنده‌ها باعث نتایج بهتر نشدند.
چیز‌هایی که نمی‌دانیم
پیش از درآوردن راه‌حل‌های بزرگ از این مقاله، پیتر جیمز (Peter James)، دانشمند سلامت محیطی در دانشگاه هاروارد که در این پژوهش نقشی نداشته، علاقه دارد داده‌های بیشتری را ببیند.
برای مثال، پژوهش به داوطلبان تکیه داشت که اکثریت آن‌ها زنان سفیدپوست با تحصیلات دانشگاهی بودند. پژوهش‌هایی که پیش‌تر منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند که مطالعات سلامت محیطی از این دست فاقد تنوع افراد هستند. همچنین پژوهشگران هنگام تحلیل داده‌ها گزینه‌های موجود در اپلیکیشن را به دو دستهٔ بزرگ احساسات مثبت و منفی تبدیل کردند که تنها دیدی سطحی به سلامت روان فرد فراهم می‌کند.
با این حال، جیمز و دانشمندان دیگر اشاره می‌کنند که این پژوهش بینشی جذاب دربارهٔ چگونگی تاثیر بخش‌های خاص طبیعت روی سلامت روان ایجاد می‌کند. نیسبت می‌گوید «شناسایی و قدردانی از حضور پرندگان و دیگر حیوانات یک راه‌حل نویدبخش برای مداخلات سلامت روان و تندرستی برپایهٔ طبیعت به نظر می‌رسد.»
دانشمندان دو نظریه دارند که چرا طبیعت می‌تواند یک مرهم برای ذهن‌های خستهٔ ما باشد. اولی این است که هوموساپینس‌ها در طبیعت تکامل یافته‌اند و محیط‌های شهری یک اضطراب پس‌زمینه‌ای دائم تولید می‌کنند. جیمز دربارهٔ این نظریه می‌گوید: «و ما می‌توانیم در محیط‌های طبیعی از آن اضطراب رها شویم، چون این چیزی است که برایش تکامل یافته‌ایم. ما به عنوان نوع بشر طبیعت را دوست داریم، چون جایی است که باید در آن باشیم.»
نظریهٔ دوم نظریهٔ بازیابی توجه نام دارد. مانند نظریهٔ اول، این نظریه می‌گوید که تقلای دائم زندگی روزمره__رفت‌وآمد‌های اضطراب‌آور و تماس‌های تصویری همیشگی__نیازمند تمرکز شدید است. طبیعت به ما اجازه می‌دهد که این تمرکز را خاموش کنیم و همزمان با تماشای پرواز پرندگان از شاخه‌ای به شاخهٔ دیگر مشغول نوعی مدیتیشن با چشمان باز شویم. صرف‌نظر از دلیل، دانستن این که درختان، جوی‌ها یا پرندگان روی حال ما تاثیر می‌گذارند می‌تواند درمانگران را قادر کند که طبیعت را وارد درمان خود کنند.
یک پژوهش در سال ۱۹۸۴ به این نتیجه رسید که اگر بیمارستان‌ها اتاقی با منظرهٔ طبیعت داشته باشند، بیمارانی که در حال بازیابی از یک عمل جراحی بودند نیاز به مسکن‌های کمتر داشتند و مدت‌زمان بهبود آن‌ها کمتر بود. پژوهشی دیگر دربارهٔ عادت‌های قرنطینهٔ کووید-۱۹ دریافت که آن‌هایی که وقت خود را در طبیعت می‌گذراندند، افسردی و اضطراب کمتری گزارش کردند.
مکلی در کلینیک خود در لندن روی درمان‌های زودهنگام تمرکز دارد و به طور مکرر با افراد جوان کار می‌کند. او به عنوان یک راه‌حل به بیماران خود پیشنهاد می‌کند به پیاده‌روی بروند و به مشاهدهٔ رشد درختان و گیاهان در شهر و پرندگانی که در کنار آن‌ها پرواز می‌کنند، بپردازند. او می‌گوید «این هیچ عوارض جانبی‌ای ندارد. آن‌ها می‌توانند آن را امتحان کنند و برای این کار چیزی برای از دست دادن ندارند.»
منبع: دیجیاتو
