رکود ماندگار در سه‌ماه پاییز

گزارش شامخ آذرماه از ورود اقتصاد به رکود از ابتدای پاییز حکایت داشت. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با تحلیل کارشناسی اطلاعات گزارش شامخ در این ماه، تصویری از وضعیت اقتصاد و صنایع مختلف ارائه داده است.

شامخ کل اقتصاد ایران در آذرماه با ثبت عدد ۱۴/ ۴۹ تنزل اندک در شامخ نسبت به ماه گذشته را نشان می‌دهد و با وجود کمی بهبود نسبت به ماه گذشته، با تثبیت در محدوده کمتر از ۵۰، موید ورود اقتصاد به رکود از ابتدای پاییز است که در گزارش‌های تحلیل شامخ طی دوماه گذشته به آن اشاره شده بود.

بررسی‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نشان می‌دهد: در آذرماه، اعداد به دست آمده برای پنج مولفه اصلی شامخ کل، حاکی از عدم‌تغییر در میزان تولید محصولات (۵۱/ ۵۰)، افت سفارش‌های جدید (۴۷/ ۴۸)، کاهش ناچیز در سرعت تحویل سفارش‌ها (۷۵/ ۴۹)، کاهش موجودی مواد اولیه خریداری‌شده (۴۱/ ۴۶) و کاهش اندک در به کارگیری نیروی کار (۳۲/ ۴۹) است.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که مدیران خرید در آذرماه گزارش کرده اند افزایش شدید بهای مواد اولیه (۵۸/ ۸۵) و افت فروش محصولات بوده است (۱۵/ ۴۸). افزایش بهای مواد اولیه در ماه‌های زیادی از سال‌جاری توسط مدیران خرید گزارش شده است. شواهد به دست آمده از بررسی شامخ کل اقتصاد در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که اقتصاد کشور با شرایط رکود تورمی درگیر است.

شرایطی که بنگاه‌ها با افزایش شدید قیمت مواد اولیه مواجه و مجبور به تعدیل قیمت محصولات خود هستند و درعین حال فروش محصولات کاهشی بوده و مجبور به تولید در مقدار پایین هستند. درمجموع، وضعیت عمومی محیط کسب‌وکار در آذرماه را می‌توان متاثر از عوامل اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی دانست.

در بعد داخلی مهم‌ترین عوامل موثر را می‌توان تداوم تورم بهای مواد اولیه، ناهمسانی قیمت فروش محصولات با افزایش بهای تمام شده نهاده‌های تولید، شرایط نامناسب مبادلات ارزی به موجب افزایش و نوسان در نرخ ارز، محدودیت‌های مرتبط با تامین و انتقال ارز، چشم انداز مبهم تحریم‌های بین‌المللی و قطعی گاز برخی صنایع برشمرد.

در بعد جهانی عوامل موثری از قبیل نگرانی‌ها درباره کم‌شدن سرعت رشد اقتصاد جهانی و افزایش احتمال ورود به رکود، افزایش تورم در ایالات متحده و تصمیم به افزایش نرخ بهره آمریکا توسط فدرال‌رزرو و همچنین افزایش نرخ بهره توسط بانک‌مرکزی انگلستان، تحولات مربوط به جنگ در اوکراین، افزایش تعداد مبتلایان کرونا در چین و اعمال سقف قیمت برای گاز طبیعی و نفت خام روسیه توسط کشور‌های غربی را می‌توان مهم‌ترین عوامل موثر بر کسب‌وکار‌ها در آذرماه دانست. در شرایط رکود تورمی یادشده بدون شک بنگاه‌ها با مشکل تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های خود مواجه می‌شوند که همواره یکی از بنیادی‌ترین نیاز‌های تولید بوده است.

منبع: دنیای اقتصاد