اوضاع بازارها؛ خوب، معمولی، نگران‌کننده

روند عملیات احیای ثبات در بازار ارز از دیدگاه محمد رضا فرزین، رئیس کل جدید بانک مرکزی، بررسی شد. در روز‌های هفته نخست بهمن ماه بانک مرکزی تصمیم خود را برای ورود به معاملات ارزی غیر‌رسمی عملیاتی کرد و با حذف معاملات توافقی، قیمت دلار بازار متشکل را به نرخ بازار آزاد نزدیک کرد.

در نخستین واکنش بازار به این حرکت بانک مرکزی نرخ شاخص ارزی در معاملات غیر‌رسمی افت چشمگیری را تجربه کرد و از کانال ۴۴ هزار تومانی به سطوح قیمتی انتهای کانال ۴۲ هزار تومانی (که کانال جدید دلار متشکل بود) رسید.

اما مجددا فعالان افزایشی بازار در معاملات فردایی اقدام به ارائه نرخ‌های بالاتر از نرخ روز کردند که با بی‌تمایلی بازار متشکل مواجه شد و نرخ ارز بانک مرکزی با این نوسانات افزایشی همراهی نکرد در نتیجه مجددا قیمت ارز مذکور در معاملات غیر‌رسمی به کانال ۴۴ هزار تومانی بازگشت.

به عقیده برخی از تحلیلگران ارزی بازار تهران در صورت تمایل بانک مرکزی به تک نرخی کردن معاملات ارزی و حذف رانت از آن نباید از افزایش نرخ رسمی ارز جلوگیری کرد تا نرخ تعادلی را بازار مشخص کند.

در همین راستا فرزین در ساعات انتهایی روز پنج‌شنبه در پیامی توییتری گفت: ما یک روز خوب، یک روز معمولی و یک روز ناپایدار را در عملیات احیای ثبات قیمت ارز گذراندیم. در فرصت آخر هفته تیم بانک مرکزی با بررسی عوامل و رفع اشکالات به مداخله و نرخ سازی خود ادامه خواهد داد.

فاز دوم رانت‌زدایی از بازار ارز

در روز‌های پایانی هفته گذشته آثار حضور جدید بانک مرکزی در معاملات غیر‌رسمی نمایان شد. در حالی که در روز چهارشنبه ۵ بهمن اکثریت فعالان غیر‌رسمی بازار ارز با توجه به افت نرخ دلار ازاد از احتمال پایان یافتن معاملات سفته بازانه سخن می‌گفتند، فعالان افزایشی و فردایی در بازار قدرت نمایی کردند و نرخ را مجددا بالا بردند.

کارشناسان دلیل اصلی موفقیت فعالان افزایشی را در عدم‌همراهی دلار بازار متشکل با نرخ‌های فردایی می‌دانند. به عقیده این افراد در صورت همراهی نرخ بازار متشکل با نوسانات افزایشی، انتظارات سفته‌بازان نسبت به شکل‌گیری شکاف قیمتی جدید از میان رفته و قیمت افزایش نمی‌یافت.

همچنین این افراد بر این باورند که فاز دوم رانت‌زدایی از بازار ارز، جلوگیری از شکل‌گیری آربیتراژ میان بازار‌های رسمی و غیر‌رسمی است که این امر در صورت همراهی نرخ بازار متشکل با نرخ‌های غیر‌رسمی محقق می‌شود. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس دلار در پایان معاملات روز پنج‌شنبه ۶ بهمن در بازار رسمی حدود ۱۵۴ تومان کاهش یافت و به رقم ۴۲ هزار و ۱۶ تومان رسید، اما در معاملات آزاد با افزایش نرخ چشمگیر‌تری به کانال تاریخی ۴۴ هزار تومانی بازگشت.

با افزایش نرخ دلار غیر‌رسمی در روز پنج‌شنبه، قیمت سکه طلا نیز دچار نوسانات افزایشی شد و با حدود ۸۸۰ هزار تومان رشد نسبت به نرخ روز چهارشنبه به رقم ۲۳ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رسید.

منبع: دنیای‌اقتصاد