(+فیلم و عکس) ای‌تی ۴؛ سلاحی کارآمد مقابل زره‌پوش‌های ارتش روسیه

ظهور خودرو‌های زرهی، به ویژه تانک، میدان جنگ را برای همیشه تغییر داد. نیاز به غلبه بر این تسلیحات قدرتمند نیز موجب معرفی گزینه‌هایی برای مقابله با آن‌ها شده است.

به عنوان نمونه، سلاح ضد تانک مشهور پانزرفاوست (Panzerfaust) طی جنگ جهانی دوم برای تحویل به پیاده نظام تولید شد تا حداقل شانسی برای مبارزه با ستون زرهی دشمن داشته باشند. از نمونه‌های شناخته شده دیگر در زمینه سلاح‌های سبک ضد تانک می‌توان به ساب بوفورس داینامیکس ای‌تی ۴ (Saab Bofors Dynamics AT۴) اشاره کرد که دهه ۱۹۸۰ توسط سوئدی‌ها از آن رونمایی شد.

ای‌تی ۴؛ نامی شناخته شده در دنیای سلاح‌های سبک ضد تانک

ای‌تی ۴ یک سلاح ضد تانک دوش پرتاب، بدون لگد و غیر هدایت شونده ۸۴ میلیمتری است که توسط شرکت ساب بوفورس داینامیکس سوئد توسعه داده شده است. کلاهک انفجاری ای‌تی ۴ توسط یک موتور راکت به پیش نمی‌رود و سلاحی بدون خان است.

ارتش آمریکا از نسخه بهینه شده‌ای به نام ام ۱۳۶ ای‌تی ۴ (M۱۳۶ AT۴) استفاده می‌کند.

ای‌تی ۴ به دلیل دقت و قدرت نفوذ بالا می‌تواند علیه طیف وسیعی از اهداف از جمله ساختمان‌ها و استحکامات، تانک‌ها و خودرو‌های زرهی دیگر، بالگرد‌ها و هواپیما‌ها استفاده شود. به دلیل شهرت ای‌تی ۴ به عنوان یک سلاح ضد زره قوی، ارتش‌های جهان به طور گسترده از آن استفاده می‌کنند. ای‌تی ۴ به نسبت سلاحی ارزان و در عین حال کارآمد و ساده برای استفاده است.

با این وجود، اثربخشی آن در برابر جدیدترین تانک‌های اصلی میدان نبرد به عواملی مانند ضخامت و زاویه زره تانک و قابلیت‌های نفوذ ای‌تی ۴ بستگی دارد. ای‌تی ۴ به طور معمول توسط نیرو‌های پیاده نظام به عنوان سلاحی سبک وزن و قابل حمل توسط انسان بکار گرفته شده و در بیشتر ارتش‌ها به عنوان یک سلاح اصلی ضد تانک در نظر گرفته نمی‌شود.

ای‌تی‌۴ اکنون یکی از پرکاربردترین سلاح‌های ضد تانک مورد استفاده در جهان است. آمریکا، سوئد، دانمارک، برزیل، هلند، مالزی، استونی، ایرلند، فرانسه، کلمبیا، انگلیس، شیلی، عراق، تایوان و البته اوکراین از جمله کشور‌هایی هستند که از ای‌تی ۴ استفاده می‌کنند.

ام ۱۳۶ ای‌تی ۴ در شرایط نور کم نیز قابل استفاده بوده، اما تیرانداز همچنان نیازمند دید واضحی از هدف برای تعیین فاصله است. این سلاح همچنین دارای یک براکت دید در شب برای استفاده در تاریکی شب است.

کار با ای‌تی ۴ تنها به آموزش پایه نیاز دارد و وزن آن ۶.۸ کیلوگرم است. برد این سلاح برای هدف نقطه‌ای ۳۰۰ متر و برای هدف منطقه‌ای ۵۰۰ متر است.

خرج انفجاری ۴۴۰ گرمی زره شکاف ام ۱۳۶ ای‌تی ۴ می‌تواند زرهی به ضخامت ۳۵.۶ سانتیمتر را نیز تخریب کند.

اما ای‌تی ۴ دارای برخی نقاط ضعف نیز است. پس از شلیک، منطقه انفجار بزرگی در پشت این سلاح شکل می‌گیرد که می‌تواند برای نیرو‌های خودی و حتی کاربر در فضا‌های محدود خطر سوختگی و صدمات ناشی از فشار بیش از حد را به همراه داشته باشد. انفجار پشت سلاح می‌تواند موقعیت کاربر را نیز افشا کند.

در همین راستا، نسخه بهینه شده ای‌تی ۴-سی‌اس (AT۴-CS) برای استفاده در فضا‌های محدود و محیط‌های شهری معرفی شده است و خطر ناشی از انفجار پشت سلاح در این نسخه وجود ندارد.

سلاح ضد تانک ای‌تی ۴ ارزش خود را بار‌ها طی جنگ جاری اوکراین ثابت کرده و در کنار سلاح‌های شناخته شده‌ای مانند جاولین و سلاح ضد تانک سبک نسل جدید (NLAW) به ارتش اوکراین برای مقابله با زره‌پوش‌های روسیه کمک کرده است.

منبع: عصر ایران