ژیان؛ خودروی خاطره‌ها

سیتروئن که با نام ژیان، سال‌های متمادی خودروی محبوب ایرانی‌ها بود، در ۷ماه اکتبر۱۹۴۸ در نمایشگاه خودروی پاریس به نمایش درآمد.

این خودرو در آغاز دارای یک موتور ۲سیلندر بود که با هوا خنک می‌شد و قدرت خروجی آن نیز در حدود ۹اسب بخار بود که به‌اندازه کافی برای حداکثر سرعت ۶۵کیلومتر در ساعت کافی به نظر می‌رسید و در به‌روزرسانی‌های بعدی یک موتور دوقلوی تخت به آن اضافه شد که دارای قدرت پیشرانه ۱۴اسب بخاری بود که در اوایل دهه۱۹۶۰ در نوع خود جالب‌توجه بود.

درنهایت در دهه۷۰، یک موتور۳۳ اسب بخاری با ظرفیت ۶۰۲ سی‌سی به آن به‌روزرسانی شد تا در نوع خود هیولاگونه باشد. جوک‌های زیادی درباره سیتروئن بر سر زبان‌ها بود؛ ازجمله اینکه حدود یک‌ساعت طول می‌کشد تا به سرعت ۱۰۰کیلومتر در ساعت برسد که البته این زمان در حدود ۴۲ تا ۴۳ثانیه طول می‌کشید و نکته جالب اینکه یک نسخه مخصوص از سیتروئن برای فیلم «فقط برای چشم‌هایش» با ۲برابر کردن قدرت در اوایل دهه۱۹۸۰ به‌کار گرفته شد. در طراحی این خودرو به‌صورت جالبی از یک هواپیمای قدیمی در شاسی آن بهره گرفته‌شده است.

سیستم تعلیق منحصربه‌فرد این خودرو در مقایسه با فناوری روز در نوع خود جالب توجه بود؛ به این‌صورت که سیستم تعلیق این خودرو به‌صورت ۲ استوانه است که در زیر خودرو قرار دارد. درواقع این ۲ استوانه حکم نوعی کمک‌فنر را داشت که در طول خودرو قرار می‌گرفت و هرکدام از استوانه‌ها به یکی از چرخ‌ها متصل می‌شد.

به این ترتیب در جاده‌های ناهموار از تکان‌های شدید این خودرو خبری نبود و سرنشینان آرامش بیشتری داشتند. این خودرو بااینکه دیگر تولید نمی‌شود، هنوز هم طرفداران زیادی دارد و در پاریس به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر درآمده است. سیتروئن در ابتدا چندان مورد اقبال واقع نشد؛ اما رفته‌رفته انواع آن اعم از سواری، وانت و مدل «مهاری» آن‌قدر بار‌ها مورد استفاده قرار گرفت که به‌عنوان نمادی از نماد‌های معاصر فرانسه شناخته شد.

در زمان جنگ جهانی دوم این خودرو به‌خاطر سیستم تعلیق و مقاومت بالای خود به‌نوعی به کمک فرانسوی‌ها آمد تا جایی که به آن لقب «دشمن رایش» را دادند. دوستداران این نماد اسطوره‌ای فرانسه، انجمن‌ها و باشگاه‌هایی تشکیل داده و هرازگاهی با ژیان‌های خود در شهر‌های مختلف این کشور رژه می‌روند.

ژیان در مصاف با پیکان

سیتروئن که در ایران و با تغییراتی به‌عنوان ژیان شناخته می‌شود، از خودرو‌های محبوب به‌شمار می‌رفت و خانواده‌های ایرانی خاطرات زیادی از این خودرو دارند. تولید این خودرو در اواخر دهه۱۳۴۰ شمسی در شرکت سهامی سیتروئن ایران (سایپای کنونی) آغاز شد. ژیان در واقع رقیب پیکان بود که در ایران‌خودرو تولید می‌شد.

در اولین عرضه در ایران، ژیان به قیمت ۱۲هزار تومان به فروش رفت؛ درحالی‌که قیمت پیکان ۱۷هزار تومان بود. ژیان در ایران برای خانواده‌های کم‌بضاعت‌تر تولید می‌شد و اگر کسی امکان مالی بیشتری داشت به سمت خرید پیکان می‌رفت؛ چراکه هل دادن ژیان در سربالایی‌ها کار آسانی نبود.

پایین بودن حجم (قدرت) موتور ژیان موجب شده بود که این خودرو از توان لازم برای حرکت در خیابان‌های سربالایی برخوردار نباشد؛ به همین دلیل خانواده‌هایی که از وضع مالی مناسب‌تری برخوردار بودند پیکان را به ژیان ترجیح می‌دانند؛ به‌ویژه آنکه ژیان چندان مناسب تردد در جاده‌های بین‌شهری نبود. پس از انقلاب اسلامی در سال۵۷ تولید این خودرو اندک‌اندک کاهش یافت و شرکت سایپا خودروی فرانسوی دیگر یعنی رنو را جایگزین آن کرد. پس از رنو نیز نوبت به پراید رسید.

منبع: خودرو برتر