(عکس) کاتچو سیاه؛ یک گیاه هندیِ پرخاصیت!

کاتچو سیاه با نام علمی Acacia catechu گیاهی است بومی هیمالیای جنوبی در پاکستان، شمال هند، نپال، برمه و تایلند. این گیاه در دوران جوانی به رنگ سبز در می‌آید و تدریجا به قهوه‌ای براق تبدیل می‌شود. کاتچو به طول ۵ الی ۸.۵ سانتی متر و عرض ۱ تا ۱.۵ سانتی متر، طعم تلخ، تند، قابض دارد.

از دیرباز برگ، شاخه‌ها و چوب این گیاه فوق العاده برای تهیه دارو کاربرد فراوان داشته اند. دو نوع کاتچو شامل کاتچوی سیاه و کاتچوی کم رنگ به صورت طبیعی وجود دارند که محتوای مواد شیمیایی آن‌ها اندکی متفاوت است. با این حال هر دو در دوز یکسان برای اهداف مشابهی استفاده می‌شوند.

کاتچو برای اسهال، تورم بینی و گلو، اسهال خونی، التهاب روده بزرگ، خونریزی، سوء هاضمه، آرتروز و سرطان کاربرد دارد. گفتنی است که مردم این گیاه را به صورت محلی برای درمان انواع بیماری‌های پوستی، هموروئید و آسیب‌های تروماتیک مستقیما روی پوست می‌مالند. چرا که به توقف خونریزی و پانسمان زخم‌ها کمک شایانی می‌کند.

همچنین تمامی نکاتی که در خصوص این گیاه جادویی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرند، از طریق منبع پزشکی آنلاین RxList قابل دسترسی هستند. علاوه بر این، امکان تهیه اشکال مختلف گیاه از طریق عطاری‌ها و یا فرآورده‌های دارویی حاوی آن از داروخانه‌های سراسر کشور وجود دارد. پیش از مصرف هر گونه محصول گیاهی یا داروی شیمیایی با پزشک و داروساز مشورت کنید.

نام عمومی "Acacia" از کلمه یونانی "akis" به معنای نقطه یا خار گرفته شده است. نام گونه نیز از "cutch" برداشته شده و به عصاره جدا شده از مغز چوب گیاه اشاره دارد. همانطور که گفته شد، قسمت‌هایی از درخت که برای مصارف دارویی استفاده می‌شوند شامل شاخه، پوست و چوب هستند.

در واقع به طور سنتی مغز چوب را جوشانده و فرآوری می‌کنند تا محصولی تحت عنوان کاتا تولید شود. در مجموع کاتچو گیاهی بسیار معروف است که برای مشکلات پوستی و درمان اختلالات خونی استفاده می‌شود. به بیان دیگر این گیاه تصفیه کننده عالی خون و جوان کننده پوست است. کاتچو که قرن‌ها به نقاط مختلف جهان صادر شده است، به عنوان گیاهی با ارزش دارویی بسیار بالا شناخته می‌شود.

نحوه عملکرد کاتچو سیاه

کاتچو حاوی مواد شیمیایی منحصر به فردی است که می‌توانند التهاب را کاهش دهند و باکتری‌ها را از بین ببرند.

فواید بی نظیر کاتچو سیاه برای سلامتی

یکی از مهم‌ترین مزایای مصرف کاتچو کمک به درمان آرتروز محسوب می‌شود. تحقیقات جدید و در حال توسعه نشان می‌دهند که مصرف ۵۰۰ میلی گرم عصاره کاتچو سیاه در ترکیب با عصاره‌های فلاونوئیدی مختلف به صورت دو بار در روز، به طور قابل توجهی علائم آرتروز زانو را کاهش می‌دهد.

از جمله سایر فواید سنتی این گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- عصاره مغز چوب A. catechu به طور گسترده در سیستم دارویی سنتی هند مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای مقاصد دارویی متنوع به ویژه درمان سرفه و گلودرد کاربرد دارد.

- به نظر می‌رسد که اجزای دیگر گیاه نظیر پوست در راستای کمک به درمان اسهال خونی و التیام زخم‌ها موثر باشد.

- گزارش شده است که دانه‌ها دارای اثر ضد باکتریایی هستند.

- برگها، ساقه جوان و پوست گیاه اغلب برای کاهش خونریزی و ترشحات استفاده می‌شوند. در واقع این گیاه به شدت قابض است و روند لخته شدن خون را تسریع می‌کند. کاتچو مخاط اضافی در بینی، روده بزرگ و واژن را نیز کاهش می‌دهد.

- این دارو به صورت داخلی در درمان بیماری‌هایی مانند اسهال خونی، اسهال مزمن و آب مروارید مصرف می‌شود.

- از جمله دیگر فواید کاتچو سیاه می‌توان به درمان هموروئید، جوش‌های پوستی، زخم بستر، زخم‌های دهانی، گلودرد و عفونت‌های دندانی اشاره کرد.

- ساقه‌های نرم برای ماساژ لثه و شستشوی ملایم دندان‌ها به طور منظم عالی هستند.

- این گیاه به مبارزه با چاقی نیز کمک می‌کند.

- کاتچو یکی از بهترین انتخاب‌های گیاهی برای دیابت، سرفه و سرماخوردگی به شمار می‌رود.

- بسیاری از مشکلات کبدی و اختلالات خونی را می‌توان به راحتی و با استفاده منظم از کاتچو سیاه در کنار سایر گیاهان محافظ کبد مهار کرد.

- این گیاه دارای خاصیت ضد قارچی است و از رشد قارچ‌ها جلوگیری می‌کند.

- جوشانده تهیه شده از پوست گیاه به عنوان یک تب بر و ضد التهاب طبیعی عمل می‌کند.

- زمانی که جوشانده با شیر مخلوط شود سرماخوردگی و سرفه را تسکین می‌دهد.

عصاره مخلوط با عسل نیز اسهال را درمان می‌کند و دستگاه گوارش را تسکین می‌دهد.

- برای تهیه جوشانده به طور معمول مغز چوب را با مواد دیگر می‌جوشانند. خانم‌های باردار به منظور گرم نگه داشتن بدن خود، این ترکیب را به عنوان چای مصرف می‌کنند. همچنین برای رفع تب ناشی از سرماخوردگی در دوران بارداری نیز تجویز می‌شود.

احتیاطات و هشدار‌های ویژه

- بارداری و شیردهی: کاتچو برای زنان باردار و شیرده در مقادیر غذایی بی خطر است. با این حال توصیه می‌شود که از مصرف بیش از حد این گیاه خودداری شود.

- فشار خون پایین: کاتچو ممکن است فشار خون را کاهش دهد. در نتیجه این نگرانی وجود دارد که افت شدید فشار خون، منجر به از حال رفتن و یا مخاطرات جدی‌تر خصوصا در بیماران با سابقه فشار خون پایین شود.

- جراحی: از آنجایی که کاتچو فشار خون را کاهش می‌دهد، این احتمال نیز باید در نظر گرفته شود که ممکن است در کنترل فشار خون حین و بعد از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. از این رو حداقل ۲ هفته پیش از جراحی برنامه ریزی شده، مصرف کاتچو را متوقف کنید.