گشتوگذار رئیس جمهور آمریکا در امیرآباد تهران
در بامداد سوم شهریور ۱۳۲۰ ایران توسط متفین اشغال شد و نظامیان خارجی در تهران و شهرهای مختلف کشور مستقر شدند. گرچه نظامیان آمریکایی ابتدا در این حمله دست نداشتند، اما در ماههای بعد بهتدریج وارد خاک کشورمان شدند و پس از مدتی تعدادشان به چند ده هزار نفر رسید.
«قاسم تبریزی»، پژوهشگر تاریخ معاصر، درباره حضور نظامیان آمریکایی در ایران میگوید:
«مستشاران نه فقط در حوزه نظامی، بلکه در تمامی ارکان کشورمان حضور داشتند؛ از سازمان بودجه و بخش کشاورزی تا سیستم آموزشی و.برخی از آنها با خانوادههایشان به ایران آمده بودند که تعدادشان در مجموع چیزی حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار نفر برآورد شده است.»
ساخت اردوگاه نظامی
پس از ورود نظامیان آمریکایی به تهران، «احمد قوام»، نخستوزیر، با واگذاری اراضی امیرآباد به آمریکاییها موافقت کرد و منطقه امیرآباد تبدیل به اردوگاه نظامی آمریکا در تهران شد. تنها شرطی که قوام در نظر گرفت این بود که «طبق نظر وزارت جنگ، تکمیل ساختمان مزبور طوری به عمل آید که بعداً برای ارتش ایران مورد استفاده باشد.» بدین ترتیب، ستاد فرماندهی نیروهای آمریکا در خلیج فارس به فرماندهی ژنرال «دونالد کانالی» با ۲۸هزار سرباز آمریکایی در امیرآباد مستقر شد.
منطقه امیرآباد جدای از این که اردوگاه نظامی آمریکاییها در ایران بود، رفتهرفته تبدیل به کانون فساد تهران هم شد. «حسین فردوست» در خاطرات خود نقل میکند: «آنها [آمریکاییها]در خیابان امیرآباد یک باشگاه داشتند که مخصوص افسران و درجهدارانشان بود... آمریکاییها بهسرعت باشگاه امیرآباد را به مرکز فحشا تبدیل کردند. کامیونهای آمریکایی به مرکز شهر میآمدند و دخترها را جمع میکردند و به باشگاه میبردند...»
منطقه امیرآباد تا حوالی سال ۱۳۲۴ در اختیار آمریکاییها باقی ماند. یکی از رویدادهای در خور توجه در این زمان، حضور «فرانکلین روزولت»، رئیس جمهوری آمریکا، در اردوگاه امیرآباد بود؛ روزولت در حاشیه کنفرانس تهران که آذرماه ۱۳۲۲ برگزار شد به تهران آمد و از اردوگاه نظامیان آمریکایی در امیرآباد بازدید کرد.
منبع: همشهری آنلاین