مارمولک‌های مومیایی بعد از ۲۵۰۰ سال رخ نشان دادند!
یک فناوری پیشرفته به دانشمندان اجازه داده است که برای نخستین بار محتویات درون تابوت‌های ۲۵۰۰ ساله و مهر و موم شدۀ حیوانات را ببینند.
فرادید | محتویات درون شش تابوت حیوان متعلق به مصر باستان که به طرز شگفت‌آوری پس از گذشت حدود ۲۵۰۰ سال هنوز مهر و موم‌شده هستند، حالا توسط تیمی از محققان با استفاده از یک فناوری منحصربفردِ تصویربرداری قابل رویت شده‌اند. این تابوت‌ها حاوی بقایای مارمولک و همینطور پارچه‌هایی هستند که شاید دور بدن حیوانات کوچک پیچیده شده، به اضافۀ سرب که شاید معنای و اهمیتی جادویی داشته است. پس از چندین تلاش ناموفق برای سرک کشیدن به درون تابوت با کمک تصویربرداری اشعه ایکس، بالاخره درون تابوت‌ها با استفاده از برش‌نگاری نوترونی آشکار شد. تحقیقات این تیم در مجله‌ی «گزارشات علمی» منتشر شد.
به گزارش فرادید؛ دنیل اُفلین دانشمند تصویربرداری اشعه ایکس از موزه‌ی بریتانیا و نویسنده‌ی اصلی این مطالعه گفته است: «استخوان‌های حیوانات با نسخه‌ی مارمولک‌های کوچک آفریقای شمالی مطابقت دارند؛ همان حیوانی که معمولاً مجسمه‌اش در بالای تابوت به شکل نمادین دیده می‌شود. این نخستین باری است که چنین جعبه‌های مهروموم‌شده‌ای برای تایید بقایای مارموک درون‌شان، با نوترون بررسی می‌شوند.»
اسکن تابوت‌ها راه مفیدی برای کسب غیرتهاجمی داده‌ها درباره‌ی فرایند‌های مومیایی مصری و باور‌های فرهنگی آنها است. سال ۲۰۲۱، اسکن‌ها نشان داد مومیایی‌ها پیش از تدفین، مراسم گل‌مالی منحصربفردی را پشت سر گذاشته‌اند و اوایل امسال، محققان برای شناسایی گنجینه‌ای از طلسم‌های طلایی مخفی‌شده در بسته‌بندی‌های یک مومیایی ۲۳۰۰ ساله از اسکن استفاده کردند.
تصویربرداری نوترونی، بخاطر توانایی تصویربرداری از مواد آلی، جایگزین مفیدی به جای اشعه ایکس است، در حالی که اعداد اتمی بالاتر عناصر، اشعه‌ی ایکس را ضعیف می‌کند.
سه جعبه در شهر باستانی ناوکراتیس و دو جعبه در تِل اِل-یهودیه پیدا شدند، اما منشا هیچ یک مشخص نیست. تمام این شش جعبه در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم به موزه‌ی بریتانیا آورده شدند. این جعبه‌ها از مس ساخته شده‌اند و با اشکال حیواناتی از جمله مارمولک، مارماهی و مار کبرا تزئین شده‌اند. برخی اشکال مخلوطی از مارماهی و کبرا با سر انسان هستند. جعبه‌های مزین به مارماهی و مارمولک احتمالا با ایزد آفتاب ارتباط دارند.
بقایای مارمولک متعلق به گونه مِسالینا است؛ گروهی از مارمولک‌های شنی و بیابانی که در آفریقای شمالی رایج هستند. یک نمونه یافت‌شده به طور خاص اِم. رابروپانکتاتا یا مارمولک خال قرمز شناسایی شد. شکل مارمولک بالای یک جعبه نذرشده نیز با اشکال خط و نقطه‌ی شایع در این گونه، تزین شده بود.
سه جعبه حاوی سرب بود که به عقیده محققان به صورت مذاب به درون تابوت‌ها ریخته شده است. حفره‌ی درون سرب یکی از جعبه‌ها نشانگر این است که شاید زمانی چیزی درون سرب بوده است: «شاید هدف عملی آن ترمیم بوده یا توزیع وزن یا شاید بخاطر موقعیتش در مصر باستان به عنوان یک ماده‌ی جادویی درون جعبه گذاشته شده، چون در تحقیقات پیشین فرض بر این بود که از سرب برای حفاظت از بقایای مومیایی‌شده یا طلسم‌های عشق استفاده میشده است.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
