پسِپشت«مدلینگ» در ایران
روز گذشته نشست مشترك دادستان عمومي و انقلاب تهران با قضات دادسراي جرايم جنايي، تحت تاثير سخنان دختري قرار گرفت كه پيش از اين در حرفه مدلينگ فعاليت داشت اما اكنون بنا به دلايلي از فعاليت در آن منصرف شده است.
او در گفتوگو با جعفري دولتآبادي، دادستان تهران، «ديده شدن» و «كسب درآمد ميليوني» را انگيزه حضورش در حرفه مدلينگ دانست اما «انتشار تصاوير خصوصياش در فضاي مجازي» را علت منصرف شدن از ادامه فعاليت در آن اعلام كرد. سخنان او از «تبادل رقمهاي نجومي» تا «توصيهاش براي علاقهمندان به مدلينگ» بازتاب گستردهاي نيز در فضاي مجازي و شبكههاي اجتماعي داشت تا آنجا كه بارها از سوي كاربران دست به دست شد. در اين جلسه جعفري دولتآبادي دادستان تهران سوالاتي از اين دختر كرد و او پاسخهايي داد كه بسيار بازتاب داشت.
دادستان: چرا اين كار را انتخاب كردهايد. آيا جاذبه مالي باعث انتخاب اين كار شد؟
يكي از علتهاي آن اين بود كه دوست داشتم ديده شوم و ديگري درآمد بالايي كه مدلينگ بودن در ايران و در كشورهاي ديگر دارد موجب جذب من به اين كار شد.
دادستان: ماهيانه به طور ميانگين چقدر درآمد داريد؟
فرق ميكند اما به طور ميانگين ١٠ ميليون
دادستان: خودتان وارد اين كار شديد يا كسي شما را وارد كرد؟
اولين بار به وسيله يكي از خانمها كه گريمور من بود وارد اين كار شدم و سپس از طريق عكاسها و گريمورهاي ديگر از من دعوت شد.
دادستان: چه تعداد از شما در فضاي مجازي و شبكههاي خارجي عكس منتشر شده است؟
عكسهاي بسياري زيادي پخش شده است. در واقع ورود به اين شبكه شايد به دست خود شخص باشد اما خارج شدن از آن خير. من خودم ديگر دوست ندارم عكس بيحجابم در اين صفحهها منتشر شود.
دادستان: در اين كار آيا سفر خارجي هم داشتيد و در آنجا چه فعاليتي ميكرديد؟
بله، براي سالنهاي خارجي مدل بودم. سفرهاي خارجي درآمد زيادي نداشت اما تمام هزينههاي سفر به عهده خودشان بود و باعث شهرت در عرصه كاري ميشد.
دادستان: افراد در داخل كشور چگونه جذب و شناسايي ميشدند؟
مرجعي وجود ندارد كه مديريت كند كاملا شانسي است.
دادستان: بدون برنامه كه نميشود بنابراين چگونه يك خانم جذب اين فعاليت ميشود؟
يكي از علتهايي كه يك مدل در كارش موفق ميشود تفاوت چهره است در واقع تفاوت چهره مدل در بدون آرايش و با آرايش بودن آن است.
دادستان: اين افراد چگونه در كشور در آرايشگاه و مزونها جذب ميشوند؟
از طريق خود مدلها، عكاسها و گريمورها يكديگر را ميشناسند و كمكم عكس يك مدل كه ٥٠٠هزار تومان از يك گريمور ميگيرد ممكن است ٢٠٠ ميليون براي آن گريمور درآمدزايي داشته باشد. به واسطه شبكه اينستاگرام و به تعداد لايكها و كامنتهايي كه يك عكس ميگيرد متوجه ميشوند كه عكس خوب است بنابراين به واسطه اين شبكه مدل شناخته ميشود.
دادستان: عكسها را خودت منتشر ميكردي يا كس ديگري اين كار را ميكرد؟
عكسها را در پيج شخصي خودم منتشر ميكردم و عكاسها و گريمورها هم براي تبليغات در شبكههاي ديگر اينستاگرام به شكل شبكههاي تبليغاتي منتشر ميكردند.
دادستان: در تهران چه تعداد عكاس وجود دارد كه اين عكسها را منتشر ميكند؟
گريمورها اغلب سالن ندارند و در خانه فعاليت ميكنند و عكاسها نيز باغ اجاره ميكنند و دفتر ندارند.
دادستان: چه توصيهاي به خانوادهها و جوانان داريد كه دچار اين اشتباه نشوند؟
بسياري از اين خانمها در پيج من ميآيند و مطرح ميكنند كه دوست دارند مدل شوند، شايد عكس براي آنها جذاب باشد اما بايد به تبعات آنها فكر كنند. آرزوي تمام دختران اين است كه به خانه بخت بروند و خوشبخت شوند اما بايد ديد آيا فردي كه مدل است انتخاب فردي ميشود كه دوستش دارد، ٩٠ درصد پاسخ منفي است.
تعطيلي ١٥٠ آرايشگاه، مزون و آتليه عكاسي
دادستان عمومي و انقلاب تهران همچنين در اين نشست، شكستن حريم خصوصي، ريختن آبرو و انتشار عكسهاي محرمانه افراد، انتشار مطالب خلاف واقع و مبتني بر جاذبه جنسي براي جذب مخاطب، انتشار مطالبي برخلاف موازين اسلامي و ديني را از جمله آسيبهاي فضاي مجازي دانست و با تاكيد بر ضرورت مقابله با آنها، به عملكرد قضايي در اين حوزه اشاره كرد و گفت: ظرف دو سال گذشته در حوزه مبارزه با آرايشگاهها و مزونهاي مرتبط با مدلينگ كارهاي خوبي انجام شده است و دو پرونده عنكبوت يك و عنكبوت دو توسط سرپرست دادسراي جرايم رايانهاي و همكارانمان كليد خورد، حدود ٥٠ آرايشگاه، ٥٠ مزون و ٥٠ آتليه عكاسي تحت شاخه اطلاعاتي و قضايي درآمدند ودستگيريهايي انجام و صفحات زيادي بسته شد. جعفري دولتآبادي همچنين با اشاره به پرونده قتل ستايش (دختري كه پس از تعرض به دست پسري نوجوان به قتل رسيد) افزود: هم در پرونده قتل ستايش و هم در موارد مشابه به خانوادهها در رابطه با اوقات فراغت فرزندانشان تذكر دادهايم. در يكي از روزنامهها مصاحبهاي بامتهمي درج شده بود كه مرتكب قتل فجيعي در مشهد شده بود و در توجيه علت ارتكاب اين جرم گفته بود كه وقتي تنها بودم دچار اين حالت شدم، پس خانوادهها حتما بايد بر اوقات فراغت و تنهايي فرزندانشان نظارت داشته باشند تا شاهد حوادثي از اين قبيل نباشيم.
اطلاعيه مركز جرايم سازمانيافته از عنكبوت ٢
ساعاتي بعد از اشاره دادستان عمومي و انقلاب تهران به پرونده «عنكبوت٢»، پيرامون مبارزه با شبكههاي مدلينگ، مركز جرايم سازمان يافته با صدور اطلاعيهاي به شرح اقدامات انجام شده در اين خصوص پرداخت و «از شناسايي ١٧٠ نفر از گردانندگان صفحات غيراخلاقي و مدلهاي همراه آنها در اينستاگرام كه تحت عناوين مزونهاي طراحي و فروش لباس فعاليت ميكردند» خبر داد. به گزارش فارس، بنا به اطلاعيه اين مركز دستگيري اين افراد در طول دو سال و پس از دريافت هزاران ايميل و نامه اعتراضي از سوي خانوادهها از شهرهاي مختلف كشور درباره آسيبهاي فضاي مجازي، خصوصا اينستاگرام ميسر شده است. «حمايت از كيان خانواده و جامعه اسلامي»، «دفاع از هويت ملي و اسلامي»، «پالايش و سالمسازي محتواي ناسالم براي نوجوانان، جوانان و خانوادههاي ايراني» و «زمينهسازي براي استفاده از فرصتهاي اينترنت» به عنوان چهار هدف مركز جرايم سازمان يافته در شكلگيري پرونده «عنكبوت٢» ذكر شده كه براي مبارزه با هدف «تغيير سبك زندگي ايراني - اسلامي از سوي حاميان و گردانندگان پنهان اينستاگرام» و با توجه به «اشغال ٢٠ درصدي فضاي اين شبكه با موضوعات مدلينگ و ابتذال حرفهاي» تبيين شده است.
استارت پروژه با دريافت هزاران شكايت
شروع پروژه «عنكبوت٢»، با اشراف بر تمامي صفحات ايراني شاخص در اينستاگرام كليد خورده است كه به «كشف چگونگي جذب كاربران ايراني با استفاده از انتشار تصاوير مبتذل و در مواردي مستهجن مدلهاي حرفهاي و نيز آماتور ايراني» منجر شده است. در اين مسير، بانك اطلاعاتي دقيق بيش از ٣٠٠ صفحه شاخص در اينستاگرام تشكيل شد كه در اين بانك مواردي چون مختصات قابل رصد هر صفحه اينستاگرامي از جمله پستها، دنبال كنندگان، دنبالشوندگان و لايككنندگان و كامنتنويسان، آدرس ساير حسابهاي اينترنتي مانند فيسبوك، لاين، تلگرام، كيك، ايميل، شماره تلفن، نشاني، شماره حسابهاي بانكي مندرج در هر صفحه به شكل هوشمند جمعآوري شده است. براساس اطلاعيه مركز جرايم سازمان يافته، اين بانك اطلاعاتي نشان ميدهد كه «اغلب اقدامات فعالان اين حوزه كاملا هوشمند و داراي ساختار شبكهاي» بوده است.
شناسايي ١٧٠ نفر از مديران صفحات مدلينگ
«يافتن خطوط اصلي هدايتگر اجراي پروژه اغواگرانه شهروندان ايراني» مرحله دوم پروژه عمليات «عنكبوت٢» است كه در اين اطلاعيه آمده و نوشته شده با اقدامات پيچيده كارشناسان مركز منجر به شناسايي «اعضاي اصلي اتاق فكر هوشمند تغيير سبك زندگي و پوشش ايرانيان» شده كه متشكل از فعالان فضاي واقعي و مجازي است كه اقدامات سازمانيافته خود را طراحي و عملي ميكردند. بر اين اساس، مجموعا ١٧٠ نفر از مديران و ادارهكنندگان صفحات مورد نظر، شامل ٥٨ مدل، ٥١ مدير مزون و طراح لباس، ٥٩ عكاس و آرايشگر و دو موسسه فعال در عرصه مد كه موفق به اغواي تعداد قابل توجهي از جوانان شده و خسارات عظيم اخلاقي به بار آورده بودند، شناسايي و شبكه ارتباطي آنها كشف شد. از اين تعداد براي ٢٩ تن از مديران اصلي و مرتبطين آنها پرونده قضايي تشكيل كه منجر به بازداشت هشت نفر، احضار بقيه افراد و اماكن مرتبط با جرايم ايشان نيز با حكم قضايي پلمپ شد. مركز جرايم سازمانيافته در اطلاعيه خود همچنين به «برخورد با مديران چند صفحه فعال در زمينه تبليغات اينترنتي در شبكههاي ارتباطي خارجي» و «حضور و رفت و آمد قابل توجه برخي عناصر در كشورهاي همسايه و غربي» اشاره كرده و از انجام عمليات برونمرزي چندمرحلهاي براي اشراف و برخورد قاطع با اين شبكهها خبر داده است كه قرار است مستندات تصويري آن در آينده منتشر شود. همچنين اين مركز در اقدامات خود موفق به شناسايي «سرپلهاي خارجي و مديريت جريان داخلي اين پروژه» شده و به «مجموعه تفصيلي از ارتباطات بينالمللي فعالان داخلي مدلينگ با موسسات فعال و سازمانهاي مردم نهاد با پوشش فرهنگي در سطح بينالمللي» دست يافته است.
نوع فعاليت شبكههاي شناسايي شده
براساس اطلاعيه مركز جرايم سازمانيافته، فعاليت شبكههاي شناساييشده، برپايه سه زيرشاخه اصلي شكل گرفته است كه نخستين آن به « تبيين سياستها و رويكردها» با هدف «ترويج ابتذال فراگير با رواج مدلينگ حرفهاي و با هدف عادي سازي بيبند و باري»، «توليد و تبليغ پوششهاي خلاف عرف جامعه ايراني و لباسهاي نيمهعريان در فضاي اجتماعي»، «ايجاد جذابيت براي دختران و پسران جوان براي حضور موثر در اين فرآيند از طريق پيشنهادات فريبنده كسب درآمد، كسب شهرت و ارضاي شهوات» و «حمايت همهجانبه رسانهاي و تبليغي خارج كشور از مدلهاي حرفهاي و ستارهسازي از آنها و تشويق افراد غيرحرفهاي به ورود به اين چرخه براي بالا بردن مصرف توليدات تبليغ شده» مربوط است. زيرشاخه دوم «بسترهاي شكلگيري» نام دارد كه «موسسات طراحي مد و پوشش در داخل و خارج كشور»، «آرايشگاههاي زنانه حرفهاي و نيمه حرفهاي»، «مزونها و فروشگاههاي البسه زنانه»، «برگزاري مراسم متناسب با مدلينگ، نظير شوي لباس و جشنواره زن شايسته ايراني در كشورهاي مختلف»، « استوديوهاي زيرزميني توليد موسيقي و كليپهاي مبتذل»، «تبليغ و پوشش كامل رسانهاي مدلينگ از سوي ضدانقلاب در شبكههاي ماهوارهاي و پايگاههاي خبري»، «صفحات پر بازديد با استفاده از نام افراد مشهور يا موضوع خاص و جذاب» را شامل ميشود. شاخه سوم نيز «فعالان و كاربران» معنا يافته كه مجموعه «عكاسان»، «آرايشگران» و «مدلهاي حرفهاي و آماتورها» را در خود جاي داده است.
اخطار به جريانهاي ضدفرهنگي در تلگرام
مركز جرايم سازمان يافته در اطلاعيه به «برخورد جدي با افراد و جريانهاي ضدفرهنگي و هنجارشكن در حوزه پيامرسانهاي تلفن همراه به خصوص تلگرام» تاكيد كرده و با اشاره به «نبود هيچ حاشيه امني براي مديران، دست اندركاران توليد محتوا و شبكههاي تبليغاتي مرتبط»، برخوردهاي قضايي متناسب در آينده خبر داده است. «نقش فعال و موثر شوراي عالي فضاي مجازي به عنوان قرارگاه راهبردي و عملياتي فضاي مجازي در كشور»، «ايجاد فضاي فعاليت سالم و امن براي جوانان و خانوادهها براي كاهش آسيبهاي اين حوزه» و «امكان بهرهبرداري از فرصتهاي فضاي مجازي» سه موضوعي است كه مركز جرايم سازمان يافته در اطلاعيه خود بر آنها تاكيد كرده است. اين مركز همچنين يكي از اهداف خود را «برخورد جدي با كاربراني كه با فعاليتهاي خاص خود، نام ايران و ايراني را در كشورهاي حاشيه خليج فارس خدشهدار ميكنند» دانسته و از اشراف كامل اطلاعاتي در اين زمينه خبر داده است. اين هشدار در كنار درخواستي از دستگاههاي ذيربط قرار گرفته است كه از آنان خواسته شده تا «با برنامهريزيهاي ضروري بستر مناسب فعاليت و رشد ابزارها و نرم افزارهاي ارتباطي بومي و فرصت بهرهبرداري مطلوب از اين امكانات، بدون آسيب به بنيانهاي اخلاقي و خانوادگي فراهم كنند.»