افزایش ۳۰۰ برابری مهاجرت پرستاران!

«مهاجرت پرستاران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و غربی در اردیبهشت و فرودین امسال ۳۰۰ درصد افزایش یافته است.» رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور در حالی روز گذشته این اظهارنظر تکان‌دهنده را انجام داده است که نظام بهداشت و درمان ایران از کمبود پرستار رنج می‌برد؛ چنان که تعداد پرستاران در بیمارستان‌های ایران بسیار کمتر از استانداردهای جهانی است.

به گزارش روزنامه آرمان، «افزایش ۳۰۰ درصدی مهاجرت پرستاران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و غربی در دو ماه اردیبهشت و فرودین امسال یعنی تقریبا همه پرستاران در حال ترک کشور هستند. با این که صحت چنین ادعایی تاکنون تایید نشده، کمبود پرسنل بیمارستانی و درمانی از قبیل پرستاران در کنار کمبود تجهیزات پزشکی و بیمارستانی یکی از معضلات اصلی بخش بهداشت و درمان کشور محسوب می‌شود. سال گذشته محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار که عنوان کرده بود کشور با معضل جدی کمبود پرستار مواجه است از تعداد زیاد دانش‌آموختگان رشته پرستاری خبر داد که چون در تخصص خودشان به کار گرفته نمی‌شوند، از کشور مهاجرت می‌کنند یا به مشاغلی غیر از پرستاری روی می‌آورند. بنابراین باید گفت کشور با کمبود پرستار مواجه نیست بلکه با کمبود ساختاری برای به‌کارگیری همه فارغ‌التحصیلان رشته پرستاری مواجه است. در عین حال که عنوان می‌شود بیمارستان‌ها پرستار کم دارند اما پرستاران بیکار زیادی وجود دارند. این بیکاری یا شرایط بد کاری باعث مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس، کانادا و استرالیا می‌شود. بر اساس آخرین آمار سال گذشته در مورد مهاجرت دانش‌آموختگان رشته‌های مختلف، کانادا و بعد استرالیا دو مقصد اصلی مهاجرت پزشکان و پرستاران ایرانی بوده است که موفق به یافتن شغلی متناسب با رشته تحصیلی خود در داخل کشور نشده یا از حقوق و شرایط کاری خود رضایت نداشته‌اند.

آیا این واقعا عادلانه است؟

سال ۹۳ قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، گفت: «به ازای هر تخت در کشورهای مجاور حداقل ۵/۲ پرستار وجود دارد؛ در حالی که در ایران این عدد زیر یک است.»

با وجود این، سالانه تعداد قابل توجهی از پرستار ایران را ترک می‌کنند. در حال حاضر بیشتر پرستاران ایرانی که به کانادا و استرالیا رفته‌اند، در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می‌کنند.

بر اساس آماری که در سال ۸۹ ارائه شد، کمترین حقوق پرستاران با کمترین میزان تحصیلات در آمریکا، ۵۲ تا ۵۵ هزار دلار در سال است و بالاترین آن ۱۸۶ هزار دلار در سال است. همچنین بنا به اعتقاد برخی از پزشکان، در ایران کارانه پزشکان در اجرا همیشه بالاتر از پرستاران بوده و طبیعی است با افزایش تعداد بیماران، کارانه آنها نیز افزایش پیدا می‌کند ولی چون کارانه پرستاران مقداری حداقلی است، افزایش بیماران نیز تغییر چندانی در حقوق آنها ایجاد نمی‌کند.

در این میان طرح تحول سلامت هم که همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم و از سوی وزارت بهداشت به عنوان طرحی ملی به اجرا درآمد نه تنها نتوانست شکاف درآمدی بین پزشکان و پرستاران را کم کند، بلکه در موارد زیادی به آن دامن زد.

تا جایی که سال گذشته شریفی‌مقدم توقف هر چه سریع‌تر اجرای تعرفه‌های جدید پزشکان را خواستار شد و گفت: «با اجرای فاز سوم طرح تحول سلامت کارانه ۳۰۰ هزار تومانی یک پرستار در مقابل کارانه ۶۰ میلیون تومانی پزشک قرار می‌گیرد و فاصله دریافتی‌ها را باز هم افزایش می‌دهد. مسئولان وزارت بهداشت یک‌شبه ۱۶۰۰ میلیارد تومان را روانه جیب پزشکان کردند.»

دبیرکل خانه پرستار ادامه داد: «آیا این واقعا عادلانه است که یک پرستار ۳۰۰ هزار تومان کارانه بگیرد و یک پزشک دیگر که همکار اوست ۶۰ میلیون تومان؟ کجای دنیا چنین تبعیض ناعادلانه‌ای وجود دارد؟»

پرستار ماهر در ایران نمی‌ماند

روز گذشته رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور با اشاره به این که مهاجرت پرستاران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و غربی در اردیبهشت و فرودین ماه امسال ۳۰۰ درصد افزایش یافته است، از بابت خالی شدن کشور از پرستاران حرفه‌ای و ماهر ابراز نگرانی کرد.

علی‌محمد آدابی با اشاره به این که آمریکا، کانادا، آلمان و کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله قطر و عربستان مشتری‌های دست به نقد برای جذب پرستاران ایرانی هستند، اظهار داشت: تاکنون و با وجود آن که آمار دقیقی از مهاجرت پرستاران کشورمان نیست ولی تخمین زده می‌شود حدود ۱۰ هزار پرستار تاکنون به کشورهای مختلف برای کار با شرایط بهتر رفاهی و معیشتی مهاجرت کردند. او گفت: متاسفانه بهترین پرستاران از ایران مهاجرت می‌کنند.

به گزارش تسنیم، آدابی در پاسخ به نقدی درباره بدخُلقی پرستاران در بیمارستان‌های کشور پاسخ داد: اگر حق پرستاران را بر اساس قانون ارتقای بهره‌وری و کاهش ساعت کار ارائه کنند و پرستار احتیاج نداشته باشد برای معیشت خود چند شیفت کار کند مسلما پرستاران نیز وضعیت روحی و اخلاقی بهتری پیدا می‌کنند.

برانگیختن جامعه پرستاری درست نیست

رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران با تایید دریافتی کم پرستاران کشور به «آرمان» می‌گوید: با وجود این، افزایش ۳۰۰ درصدی مهاجرت پرستاران نمی‌تواند صحت داشته باشد.

ایرج خسرونیا ادامه می‌دهد: مظلوم‌ترین و زحمتکش‌ترین قشر کشور پرستاران هستند که با وجود دریافتی ناچیزشان بیشتر از سایر کارکنان دولت و کارمندان کار می‌کنند و تقریبا در همه ساعات‌های کاری مشغول فعالیت هستند.

او با اشاره به حقوق کم پرستاران می‌گوید: حقوق همه کارمندان دولت و حتی برخی از پزشکان کم است و باید برای پرستاران با توجه به سختی شغلشان شرایط خاصی در نظر گرفته شود. با این وجود این ادعا را که پرستاران بدخلق هستند به هیچ وجه قبول ندارم زیرا بر عکس آن چیزی که عنوان می‌شود، به عنوان یک پزشک بهترین و انسانی‌ترین برخوردها در محیط کاری را از پرستاران شاهد بوده‌ام. البته سختی کار و بی‌حوصلگی برای هر فردی در هر شغلی ممکن است ایجاد شود و حتی من پزشک هم بسیاری از مواقع به دلیل زیادی و سختی کار حوصله و صبر کافی ندارم. خسرونیا اظهارات تحریک‌آمیز و برانگیختن جامعه پرستاری بر ضد جامعه پزشکی را به صلاح کشور نمی‌داند و می‌گوید: چند وقتی است برخی افراد با مقایسه درآمد پزشکان و پرستاران و اظهارات جنجالی سعی در ایجاد تضاد و خصومت بین پزشکان و پرستاران می‌کنند که این اقدام اصلا شایسته نیست.

رئیس انجمن متخصصان داخلی کشور در مورد موج مهاجرت پرستاران از کشور عنوان کرد: هر چند آمار ۳۰۰ درصد مهاجرت را چندان قبول ندارم اما پرستاران و پزشکان و همچنین متخصصان دیگری از سایر رشته‌ها هر ساله از کشور مهاجرت می‌کنند به این امید که شرایط بهتری در آن سوی مرزها نصیبشان شود اما در اکثر موارد این اتفاق نمی‌افتد.»