کات!
عسگری وقتی برای درخواست کمک به صداوسیما پا به مجلس گذاشت که از آن‌سو، چند بازیگر دیگر وطنی، فکر رفتن از کشور بودند. البته مصادف با خروج عده‌ای دیگر این نظریه مطرح شد که بازیگران مهاجر هیچ‌کدام بازیگرانی درجه یک نبوده‌اند. بعضی از آنها بازیگران نقش چندم در سریال‌های تلویزیونی بودند یا بازیگران فیلم‌های شانه‌تخم‌مرغی و سوپرمارکتی‌های خیابانی. با این حال هرچه جلو می‌رویم احتمال پیوستن بازیگران متوسط یا حرفه‌ای‌تر نیز به شبکه‌های ماهواره‌ای بیشتر می‌شود.خبرگزاری‌ها در چند ماه گذشته مملو است از شکایت بازیگرانی که بیکار هستند. این گلایه‌ها حتی به افشاگری مفاسد اقتصادی هم منجر شد. نامه ٣٠ نفر از بازیگران تلویزیون به معاون سیمای سابق، نمونه واضح این افشاگری بود. این‌که چقدر این اعتراض‌ها صحت داشته باشد یا ساخته و پرداخته محافل سیاسی باشد، بحث دیگری است. مسأله اینجاست که اگر وضع به همین شکل ادامه پیدا کند زمزمه‌های انتقاد و اعتراض بیشتر خواهد شد. با این شرایط ممکن است مهاجرت بازیگران به شبکه‌های ماهواره‌ای هم افزایش پیدا کند.
دستمزد یک بازیگر تلویزیون چقدر است؟
صداوسیما هیچ‌وقت آمار مشخصی از قراردادهای بازیگران تلویزیون ارایه نداده است. یکی از دلایل آن قرارداد تهیه‌کننده به‌عنوان طرف حساب مالی با بازیگر است. درهرحال تهیه‌کنندگان به جهت حساب و کتاب‌های مالی و بالا بردن قدرت چانه‌زنی هیچ‌وقت علاقه نداشته‌اند مبلغ مشخصی روی بازیگران تعیین کنند. به همین جهت میزان دستمزد بازیگران تلویزیون در ایران جزو اطلاعاتی است که در دایره افواه شفاهی قرار می‌گیرد. بنا به این آمار، بازیگران باسابقه و ستاره‌ها برای بازی در یک سریال تلویزیونی که تولید آن مثلا ٥ ماه به طول بینجامد، مبالغی از ٥٠ تا ٧٠میلیون دستمزد می‌گیرند. به این ترتیب سریالی که تولید آن ٥ ماه طول می‌کشد، حدودا ٣٠٠میلیون تومان برای یک بازیگر ستاره دستمزد به همراه خواهد داشت. اما این مبلغ شاید تنها به یک‌درصد از بازیگران ایران پرداخت شود. مبالغ دستمزد بازیگران دیگر هم متنوع است.
مبلغ دستمزد بازیگری که در دنیای سینما و تلویزیون به‌عنوان بازیگر متوسط از او یاد می‌شود، حدودا ١٥میلیون تومان در ماه است. البته گاهی قراردادها به شکل ماهیانه بسته نمی‌شود اما قرارداد عرف به این شکل است. با این حساب می‌شود دلیل مهاجرت برخی بازیگران به شبکه‌های ماهواره‌ای را آسیب‌شناسی کرد. این گروه از بازیگران هیچ‌کدام جزو بازیگران تراز اول یا حتی متوسط محسوب نمی‌شدند و شاید بابت یک سریال در بهترین حالت مبلغی در حدود ٨میلیون تومان در ماه دریافت می‌کردند. در وهله اول این مبلغ ممکن است هنگفت به نظر برسد اما در سال‌های اخیر، عملا پیشنهادی برای این دسته از بازیگران وجود نداشته است. به همین جهت بخشی از دلیل این مهاجرت معقول به نظر می‌رسد. البته باید دید شبکه‌های ماهواره‌ای چقدر دستمزد برای این بازیگران تعیین می‌کنند.
دستمزد یک بازیگر جم چقدر است؟
شنیده‌های غیررسمی حاکی از آن است که پیشنهادهای افسانه‌ای به بازیگران جم واقعیت ندارد. زمانی حرف از ١٠٠میلیون تومان حقوق به بازیگر برای بازی تنها در یک تله‌فیلم به میان می‌آمد، اما کسانی که به این شبکه‌ها پیوستند این اخبار را تکذیب کردند. همچنین گفته می‌شد به هرکدام از بازیگران جم، حتی در زمان خانه‌نشینی، قرار است مبلغی در حدود یک‌هزار دلار دستمزد تعلق بگیرد.
این اخبار هم البته به شکل رسمی تکذیب یا تأیید نشد اما بازیگرانی که به جم پیوسته بودند تلویحا وجود این نوع قرارداد را هم تکذیب کردند. درحال حاضر اخباری که به گوش می‌رسد تقریبا همان مبلغی است که این بازیگران در ایران می‌گرفتند. اما دست‌کم می‌توانند مطمئن باشند که بازار کار برایشان مثل شرایط حال ایران نخواهد بود. البته به لحاظ اخلاقی و قانونی، چنین کاری قطعا در مظان اتهام است و تأیید نمی‌شود اما نشانه‌هایی دارد که می‌تواند برای مسئولان کشور پیام‌هایی داشته باشد. بازیگران تلویزیون در یک‌سال گذشته بیش از هر زمان دیگری لب به اعتراض گشودند و بعضی از آنها از وضع بیکاری در دو، سه سال اخیر خبر دادند. به همین جهت هیچ بعید نیست که برخی از آنها در ماه‌های آتی سر از شبکه‌های ماهواره‌ای دربیاورند.
گلایه‌های پی‌درپی
در دو روز گذشته بیشترین خبری که از این گلایه‌ها به گوش رسید، شکایت سحر زکریا بود. او درباره خانه‌نشینی خود به خبرگزاری آنا گفت: «هشت ماه است که در هیچ کاری بازی نکرده‌ام. باور کنید اگر کار دیگری بلد بودم، این حرفه را ترک می‌کردم.» زکریا با اشاره به حضور افراد نابازیگر در حوزه طنز و آثار ملودرام تصریح کرد: «متاسفانه افرادی را در حوزه سریال و فیلمسازی می‌بینم که هیچ شناسنامه کاری ندارند و مبلغی را هم پرداخت می‌کنند تا در این حوزه مانده و فعالیت کنند. من و همکارانم آنها را نمی‌شناسیم و اصلا معلوم نیست تحصیلات آنها در چه زمینه‌ای است. هرچه هست حضور آنها مانع از کار کردن ما شده است و نمی‌دانم چرا تهیه‌کنندگان سراغ افراد فعال و تحصیلکرده این کار نمی‌روند.» بازیگر سریال «قهوه تلخ» ادامه داد: «۲۱سال از فعالیت من در عرصه بازیگری می‌گذرد و باید نگران مسائل مالی خود باشم.
متاسفانه بازیگران از هیچ امنیت شغلی برخوردار نیستند و شرایط سختی بر آنها حاکم شده است. من اگر کارمند بودم چند سال دیگر بازنشسته می‌شدم.» درعین‌حال ستاره اسکندری روز گذشته در مقابل چنین گفته‌هایی لب به سخن گشود و دقیقا علیه این دسته از بازیگران سخن گفت. او در گفت‌وگو با میزان تصریح کرد: «انتظار عجیب و غریبی است اگر یک بازیگر همیشه منتظر کارهای درجه یک باشد، البته رویه بازیگرها با یکدیگر متفاوت است؛ به‌عنوان نمونه من ترجیح می‌دهم کار نکنم تا زمانی که کار مورد علاقه‌ام که اثر بسیار خوبی باشد به من پیشنهاد شود.» اسکندری در پایان هم البته سخنانی گفت که به نظر قابل تأمل می‌رسید و می‌تواند فصل‌الخطاب بسیاری از اعتراض‌های بازیگران باشد: «تا وقتی همه چیز خوب است و سر کار هستند، هیچ‌کس از خوبی آن سخنی نمی‌گوید، اما به‌محض این‌که شرایط بد می‌شود همه شروع به گلایه می‌کنند و همه‌جا از این بیکاری سخن می‌گویند. این چندان جالب به‌نظر نمی‌رسد.»
