روایتی از جامعه یهودیان ایران

فرادید | شبکه رادیویی سراسری ان‌پی‌آر آمریکا در گزارشی مشروح که این روزها منتشر کرده، می گوید شمار یهودیان باقیمانده در ایران به ۹ هزار نفر کاهش یافته‌است.

خبرنگار ان‌پی‌آر که به مناسبت سی و ششمین سالگرد روی کارآمدن جمهوری اسلامی به ایران دعوت شده بود و از جمله با یهودیان تهران و اصفهان در کنیسه‌های آنها دیدار کرده، نوشته‌است درک حضور یهودیان در این کشور برای کسانی که از بیرون به اوضاع ایران می‌نگرند، دشوار است.

اما خبرنگار ان‌پی‌آر می‌نویسد در جستجوی درک پیچیدگی‌های حضور ایرانیان یهودی در لوای جمهوری اسلامی ایران، ابتدا به آشپزخانه یک رستوران یهودیان تهران سر زد؛ رستورانی که ۳۵ سال است به کار خود ادامه می‌دهد.

در حالی که قصاب یهودی و آشپزها در آشپزخانه در حال تهیه کباب با ذبح شرعی یهودی هستند، «داوید شومر» پسر صاحب رستوران، در میان شگفتی خبرنگار ان‌پی‌آر به او می‌گوید شخصاً واقف است که رستوران‌های بسیار دیگری هستند که بهتر از این رستوران به حساب می‌آیند اما رستوران خانواده «شومر» هنوز هم مشتری‌های خود را دارد.

«داوید شومر» در پاسخ به این پرسش خبرنگار ان‌پی‌آر که «یهودی بودن در جمهوری اسلامی ایران چه معنایی دارد؟» با خنده می‌گوید: «همه چیز عالی است؛ اتومبیل دارم، کار دارم و هر چیزی که می‌خواهم اینجا برایم فراهم است».

«داوید شومر»مطرح می‌کند که یهودیان شهروندانی با حقوق برابر در ایران هستند.

خبرنگار ان‌پی‌آر یادآور می‌شود که دولت ایران نیز از حضور یهودیان در این کشور برای اثبات این مدعا که جامعه‌ای شکیبا دارد، بهره می‌برد.

اما این امر تازه نیست؛ یهودیان بیش از ۲۷۰۰ سال در ایران زندگی کرده‌اند و اصل وجود آنها در این سرزمین، بخشی از سرگذشت خاورمیانه است.

سیامک مره صدق، نماینده یهودیان که یکی از پنج نماینده اقلیت‌های مذهبی در مجلس است، بخشی از این سرگذشت را برای این خبرنگار آمریکایی روایت می‌کند.

مُره صِدق که خود پزشک جراح عمومی است، ضمن آنکه می‌گوید «ایران کشور تضادهای باورنکردنی است» خودش نیز پشت سر هم سیگار وینستون دود می‌کند و می‌افزاید در اینجا که بزرگ‌ترین مشکل سیاسی با اسرائیل را دارد، شما می‌توانید یکی از بزرگ‌ترین جوامع یهودی خاورمیانه را ببینید.

خبرنگار ان‌پی‌آر در سفر به ایران و هنگام حضور در اصفهان، سری هم به کنیسه یهودیان شهر زده و زمانی به آنجا رسیده که نماز بامدادی در جریان بوده‌است.

به‌نوشته این خبرنگار آمریکایی، ایران با بسیاری از جذبه‌های تاریخی و مردم پرشورش، در دوره حسن روحانی در صدد جلب بیشتر گردشگر است؛ او بسیاری از مردم ایران را مشتاق بهبود رابطه با آمریکا دیده ولی می‌نویسد آنها نسبت به تحقق این آرزو مردد هستند.

مردی نسبتاً سالمند در اصفهان به این خبرنگار نزدیک شده و به انگلیسی می‌گوید، ۲۰ سال در آمریکا زندگی کرده و شهروندی آمریکا را نیز دارد اما تصمیم گرفته‌است به ایران برگردد. او خود را دانیل آینه‌سازان معرفی می‌کند که قبلاً ساکن نیویورک بوده است؛ خانواده آینه‌سازان از یهودیان اصفهان هستند.

دانیل که برای عزاداری مرگ مادرش به اصفهان برگشته، در آمریکا زنی برای همسری نیافته و حال در اصفهان در جستجوی یاری برای زندگی خود است اما به این نتیجه رسیده که جامعه یهودی اصفهان به‌شدت کوچک شده‌است.