نگرانی بوئینگ و ایرباس از آینده قرارداد با ایران

یک روزنامه آلمانی در گزارشی نوشت: شرکت‌های هواپیماسازی بوئینگ و ایرباس پس از اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا مبنی بر بررسی قراردادهای فروش هواپیما به ایران، نگران واگذار کردن میدان به رقبای خارجی خود هستند.

روزنامه آلمانی هندلزبلات نوشت: اظهارات اخیر استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا شرکت‌های بزرگ بوئینگ و ایرباس را به شدت نگران کرده است. منوچین در یک جلسه پرسش و پاسخ در مجلس نمایندگان آمریکا گفته بود که در نظر دارد، در کنار سوریه و کره شمالی، ایران را نیز مشمول تحریم‌های جدید کند. وزیر خزانه‌داری آمریکا همچنین گفته بود: «هر دو شرکت بوئینگ و ایرباس نیازمند مجوزهایی هستند و این مجوزها بررسی خواهند شد.

آیا اکنون بوئینگ و ایرباس باید نگران سفارش‌های میلیاردی ایران باشند؟ دفتر مرکزی ایرباس در تولوز رسما اعلام کرده که این شرکت کماکان در تطابق کامل با تمامی قوانین بین‌المللی حرکت خواهد کرد اما منابع نزدیک به ایرباس می‌گویند، این شرکت هواپیماسازی اروپایی مدام در تلاش برای رمزگشایی از اظهارات منوچین است. مسئولان ایرباس امیدوارند که سخنان منوچین منجر به تغییراتی در قرارداد و مواردی از این دست باشد و نه اصل مجوزهای فروش هواپیما.

به نوشته هندلزبلات، شرکت‌های هواپیمایی ایران ایر و آسمان ۱۱۰ جت بوئینگ و در درجه یک، مدل میان‌پرواز ۷۳۷ را سفارش داده‌اند. در میان سفارش‌ها ۱۵ فروند جت پهن‌پیکر مسافربری ۷۷۷ از نسل قدیمی هم وجود دارند. ایرباس هم سفارشی از ایران ایر برای فروش ۹۸ هواپیما با مدل‌های مختلف را گرفته است.

از آنجا که بیش از ۱۰ درصد قطعات هواپیماهای ایرباس از آمریکا می‌آیند، این شرکت نیز نیازمند اخذ مجوز فروش از ایالات متحده است.

مجوز فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران در ماه‌های سپتامبر و نوامبر ۲۰۱۶، یعنی در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و در پی توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 و رفع تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی از سوی دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا صادر شد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از مخالفان این توافق با ایران است و از همان جریان کارزار انتخاباتی خود، بارها از لغو برجام به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی‌اش نام برده بود.

بنابراین، لغو احتمالی مجوزها ضربه‌ای سنگین بر پیکر دو غول هواپیماسازی بوئینگ و ایرباس خواهد بود. این مجوزها تا سال ۲۰۲۰ اعتبار دارند و بایستی تا هنگام تحویل آخرین سفارش، یک بار دیگر تمدید شوند.

در حال حاضر در فهرست رسمی بوئینگ تنها ۱۲۴ سفارش برای مدل قدیمی ۷۷۷ وجود دارد و سفارش ایران همین جا اهمیت پیدا می‌کند. آدام پیلارسکی، کارشناس صنعت هواپیماسازی از مؤسسه مشورتی "آویتاس"، در همین رابطه می‌گوید: مدل ۷۷۷ مشکلات بسیاری دارد.

شرکت بوئینگ همچنین تلاش کرده تا با استدلال‌هایی دولت آمریکا را برای چنین معامله‌ای مجاب کند؛ از جمله اینکه سفارش‌های جمهوری اسلامی کمک می‌کند تا ۱۲۵ هزار شغل در آمریکا از بین نرود.

مدیریت بوئینگ با چنین استدلالی بر وعده انتخاباتی ترامپ انگشت می‌گذارد. ترامپ وعده داده بود که علاوه بر حفاظت از شغل‌های موجود، تا یک دهه دیگر ۲۵ میلیون شغل جدید ایجاد کند.

دنیس مولینبرگ، مدیر اجرایی بوئینگ چند هفته پیش در رابطه با معامله با ایران ابراز امیدواری و خوش‌بینی کرده و ضمن تأکید بر قرار داشتن معامله با ایران "در مسیر درست"، گفته بود که شرکت تحت مسئولیتش در این راستا دست در دست دولت آمریکا حرکت می‌کند.

اکنون با اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا همه چیز تغییر کرده است. ترامپ چند روز پیش در عربستان قراردادهایی را با سعودی‌ها برای شرکت‌هایی آمریکایی مانند بوئینگ به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار امضا کرد.

حاکمان عربستان از لغو تحریم‌های ایران خرسند نیستند و می‌توانسته‌اند وعده‌های انتخاباتی ترامپ علیه ایران را به او یادآوری کرده باشند. آدام پیلارسکی در این خصوص نیز معتقد است: به نظر می‌رسد که نفوذ عربستان سعودی از رئیس هیأت مدیره بوئینگ بیشتر بوده است.

این روزنامه آلمانی در ادامه با اشاره به ادعاهای واشنگتن درخصوص استفاده ایران از هواپیماهای مسافربری برای انتقال تسلیحات نوشت: حال ترامپ با تصمیم‌گیری دشواری مواجه است.

اگر وی بخواهد مانع از معامله با ایران شود، باید مدارک مستندی از سوءاستفاده از هواپیماها برای اروپایی‌ها و ایران رو کند. بوئینگ و ایرباس هم بایستی مراقب باشند تا بازی را به رقبای چینی، روس یا کانادایی خود واگذار نکنند.