پیش نویس قانون ملی فضایی رونمایی شد

پیش‌نویس قانون ملی فضایی در مراسم هفته جهانی فضا (از سال 1999 روزهای 4 تا 7 اکتبر برابر با 12 تا 18 مهرماه به نام هفته جهانی فضا نام‌گذاری شده است) با شعار «اکتشاف جهان‌های جدید در فضا» دیروز با حضور محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، محسن بهرامی معاون وزیر و رئیس سازمان فضایی ایران، الهام امین‌زاده دستیار حقوقی رئیس جمهوری و دیگر مسئولان رونمایی شد.

تدوین نقشه راهبردی برای توسعه صنعت فضایی

محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مراسم با تأکید بر لزوم استفاده از کاربردهای فناوری فضایی در زندگی مردم و جلوگیری از هدررفت هزینه‌های فضایی گفت: باید نقشه راهبردی و طرح توسعه صنعت فضایی برای کاربرد این خدمات در کشور تدوین شود از این‌رو حدود یک ماه پیش این درخواست را به رئیس سازمان فضایی دادیم تا حداکثر ظرف سه ماه پیش‌نویس اولیه نقشه راه توسعه فناوری فضایی در کشور را تدوین و ارائه کند.

وزیر ارتباطات افزود: در این برنامه جامع باید پروژه‌هایی که از نظر اقتصادی به صرفه و در زندگی روزمره مردم کاربردی باشد، تعیین شود تا متناسب با آن برآورد بودجه کنیم.جهرمی با انتقاد از اینکه هم‌اکنون علم فضا در زندگی روزمره مردم جاری است و استفاده از این صنعت متناسب با استانداردهای جهانی نیست، گفت: باید به جای شعار هفته جهانی فضا که «اکتشاف جهان‌های جدید در فضا» است، شعار «کاربردهای جدید فضایی در ایران» را جایگزین کنیم.

وزیر ارتباطات با بیان اینکه نباید تنها فعالیت‌های پژوهشی مهم باشد، افزود: اینکه چند ماهواره و پرتاب داشته باشیم مهم است اما بدون هدف معنا نمی‌دهد از این‌رو باید بتوانیم کاربرد اساسی این فناوری را در کشور کشف کنیم و از این‌رو نیازمند تدوین نقشه جامع فضایی کشور هستیم تا تقسیم کار مطلوب در این حوزه شکل بگیرد، چرا که امروز حوزه‌ها و فعالیت‌ها مشخص نیست و شاهد موازی‌کاری در عرصه فضا هستیم.این در حالی است که باید تقسیم کار در این حوزه شکل بگیرد و هر پروژه را به یک دانشگاه محول کنیم.

جهرمی با اشاره به پیوست حکم ابلاغی وزیر ارتباطات که از سوی رئیس جمهوری ارائه شده است، گفت: اکنون در حوزه فضا نیازمندی‌هایی به وجود آمده است که باید بر این اساس در عرصه فناوری فضایی اهداف اقتصادی و حاکمیتی مشخص و در همین حال اهداف پروژه‌های پژوهشی در این بخش نیز تفهیم شود.

وی با اشاره به اینکه در حوزه فناوری فضایی در دنیا حرف‌هایی برای گفتن داریم اما به دلیل نداشتن ماهواره عملیاتی شاهد هستیم که برخی شبکه‌های تلویزیونی کشور را از ماهواره خود ما حذف کردند، گفت: اینکه بگوییم ماهواره چه زمانی پرتاب می‌شود یا چه اتفاقی می‌افتد که ماهواره‌ای پرتاب نمی‌شود موضوع درستی است اما باید پرسید که دستاوردهای علمی فضایی ما چیست؟

وزیر ارتباطات از نخبگان عرصه فضا در کشور خواست که به‌عنوان خرد جمعی برای وی کاربری‌های اساسی در حوزه فناوری فضایی و نیز هزینه و فایده این فناوری را بنویسند تا بتوان بر اساس سند بالادستی و اهداف مشخص شده، مسیر درستی انتخاب کرد.

ثبت ۵ نقطه مداری جدید به‌نام ایران

وزیر ارتباطات در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران گفت: در حال هماهنگی برای قرار دادن ماهواره در مدار ۴۳.۵ درجه هستیم.نقاط مداری که به نام یک کشور در مدار زمین به ثبت می‌رسد تا دو سال قابل رزرو خواهد بود و در این نقاط با توجه به نیاز هر کشور ماهواره قرار می‌گیرد. جهرمی افزود: در دولت قبل با توجه به تحریم، ایران موفق به قرار دادن ماهواره در نقاط ثبت شده به‌نام کشور نشد اما هم‌اکنون با هماهنگی صورت گرفته ۵ درخواست جدید را برای ثبت نقاط مداری داشته‌ایم.

وزیر ارتباطات در مورد فعالیت ماهواره‌های خارجی برای ارتباط‌‌رسانی تلفنی در مناطق کوهستانی و صعب‌العبور نیز گفت: تاکنون گزارشی در این باره که در مناطق کوهستانی و صعب‌العبور برای برقراری ارتباطات تلفنی مردم از ارتباطات ماهواره‌ای و تلفن‌های ماهواره‌ای استفاده کنند، نداشته‌ایم ولی تنها برخی سازمان‌ها مانند هلال احمر و اورژانس از تلفن‌های ماهواره‌ای در برخی نقاط استفاده می‌کنند که ممانعتی نیز وجود ندارد چرا که این شبکه‌ها به‌صورت تجاری و با مجوز رگولاتوری در حال فعالیت هستند و با توجه به اینکه کشور نیازی به این سرویس ندارد مقرون به صرفه نخواهد بود که بخواهیم برای ارتباطات مناطق صعب‌العبور از ارتباطات ماهواره‌ای استفاده کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که پیش از این برنامه ۱۰ ساله فضایی به‌تصویب رسیده است اما اکنون دوباره درخواست تدوین مجدد برنامه توسعه فضایی کشور را داده‌اید، گفت: نقشه راه توسعه صنعت فضایی یک لایه بالاتر از برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور خواهد بود و هیچ تعارضی با آن ندارد، بلکه مکمل آن بوده و در لایه‌های کاربردی اقدامات مدنظر را استخراج می‌کند ولی ممکن است نیاز به بازنگری نقشه راه در برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور داشته باشد.

جهرمی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه از نظر وی آیا برجام قابل مذاکره مجدد است، گفت: همان‌طور که رئیس جمهوری نیز تأکید کرده‌اند سند برجام قابل مذاکره مجدد نیست و ابعاد و شرایط آن در زمان مشخصی به یک توافق بین‌المللی رسیده و طرفین بر آن توافق کرده‌اند. به همین دلیل نیازی نیست که این توافق بخواهد مجدداً تکرار شود.

لزوم قانونگذاری ملی فضا در کشور

در این مراسم الهام امین‌زاده دستیار حقوقی شهروندی رئیس جمهوری نیز با اشاره به لزوم قانون‌گذاری ملی فضایی در کشور گفت: از آنجایی که حقوق فضا در مقایسه با حقوق هوا و دریا رشد نداشته است در ۱۰ سال اخیر توانایی خود را برای تدوین سند جامع قانون فضا به کار گرفتیم و امروز شاهد مهم‌ترین دستاورد حقوقی کشور به‌عنوان قانون ملی فضایی هستیم.

وی با تأکید بر اینکه حقوق فضایی اقتدار یک کشور را در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی تبیین می‌کند، گفت: با وجود این سند جامع نظام قانونمندی برای فعالیت فضایی در پیش خواهیم داشت.دستیار حقوقی شهروندی رئیس جمهوری با اشاره به چهار اصل بنیادی حاکم بر حقوق فضا از جمله آزادی بهره‌برداری از فعالیت‌های فضایی، منع تصاحب و تصرف در فضا، غیرنظامی کردن فضا و نیز پذیرش مسئولیت‌های بین‌المللی در این عرصه گفت: ایران جزو ۱۰ کشور اول فضایی دنیاست و بر این اساس نیازمند اتحاد در فعالیت‌های فضایی با سازمان‌های فضایی جهانی هستیم.

وی با اشاره به اینکه نبود یک قانون ملی در بخش فضایی ضرورت تدوین آن را دو چندان کرده است، افزود: ضرورت این امر باعث شد دانشگاه تهران با همکاری سازمان فضایی ایران نسبت به تدوین پیش‌نویس قانون ملی فضایی اقدام کند.

امین‌زاده گفت: دانشگاه تهران با بررسی قانون‌های موجود و بهره‌گیری از قوانین فضایی کشورهای عضو سازمان همکاری‌های فضایی آسیا و اقیانوسیه (اپسکو) برای تدوین این قانون اقدام کند.

مشاور رئیس جمهوری در حقوق شهروندی افزود: قانون ملی فضایی ایران با هدف یکسان‌سازی و جلوگیری از موازی‌کاری تدوین خواهد شد و زمینه حضور بخش خصوصی در بخش فضایی را فراهم می‌کند.

ماهواره دوستی در نوبت پرتاب
محسن بهرامی رئیس سازمان فضایی ایران نیز در این مراسم گفت: دو پروژه ماهواره کوچک و دانشجویی را با اپسکو در برنامه‌های خود داریم که این پروژه‌ها برای اجرا به دانشگاه‌ها واگذار می‌شود.

وی به فعالیت‌های فضایی انجام شده در دولت یازدهم نیز اشاره‌ای کرد و گفت: تکمیل و آماده‌سازی ماهواره دوستی که در نوبت پرتاب است و در آینده نزدیک پرتاب می‌شود یکی از پروژه‌های در دست اقدام سازمان فضایی ایران است.

رئیس سازمان فضایی ایران از آماده‌سازی ماهواره پیام امیرکبیر خبر داد و تأکید کرد: پروژه ماهواره ناهید 1 نیز در پژوهشگاه فضایی در حال انجام است که در مرحله تحویل‌گیری قرار دارد.

وی به پیشرفت سامانه انتقال مداری اشاره کرد و افزود: این سامانه در انتقال ماهواره مدار متوسط کاربرد دارد و همچنین ماهواره ظفر علم و صنعت نیز ساماندهی شده است و امیدواریم در سال 97 برای پرتاب آماده شود.

بهرامی از تکمیل و راه‌اندازی مرکز فضایی قشم نیز خبر داد و گفت: مرکز کنترل ماهواره‌های بومی و مرکز پایش ماهواره‌ای زمین نیز در ماهدشت راه‌اندازی شده است و ما از این طریق می‌توانیم وقوع آتش و سیل را مشاهده کنیم و به مراجع مربوطه اطلاع دهیم.

وی به مشارکت با ماهواره عرب ست نیز اشاره کرد و تصریح داشت: این ماهواره تا سال 1409 با ماهواره‌های بدر 5 و 7 که پشتیبان این ماهواره هستند خدمات پهنای باند را ارائه می‌کند.

رئیس سازمان فضایی ایران درباره فعالیت‌های آینده‌ساز این سازمان نیز گفت: پروژه ماهواره مکعبی در حضور رئیس جمهوری در سال 1394 افتتاح شد و با 20 تیم دانشگاهی انجام شد و در دور نخست طراحی جزئی آن به پایان رسیده و در مرحله ساخت قرار دارد که در روز فناوری نیز آغاز دور دوم آن اعلام می‌شود.

منبع: روزنامه ایران