مسیر پر ریسک کنگره
هر گونه تلاش برای تغییر چارچوب پیمان هسته‌ای، چه رسد به ترک آن از سوی آمریکا، اختلاف‌نظرهای عمیق بین این کشور و امضا‌کنندگان آن پدید خواهد آورد.
بیزنس اینسایدر | مارگارت تالو؛ موفقیت راهبردی که دونالد ترامپ برای مقابله با ایران و مذاکره مجدد درباره پیمان هسته‌ای مطرح کرده مستلزم تحقق شرایط متعدد است و احتمال موفق نشدن در این مسیر بسیار بالاست. نخست آنکه کنگره باید قانونی برای سختگیرانه‌تر شدن شرایط پیمان هسته‌ای تصویب کند. از سوی دیگر کشورهای اروپایی که تمایلی ندارند این پیمان لغو شود باید نظرشان را تغییر دهند و در نهایت ایران که طی چند دهه اخیر روابط خصمانه با آمریکا داشته باید بپذیرد که بار دیگر پای میز مذاکره بنشیند.
مسیر پر ریسک کنگره
دولت آمریکا تصور می‌کند اگر فرانسه، انگلستان و آلمان در یک طرف میز مذاکره قرار گیرند ایران به اندازه کافی احساس انزوا خواهد کرد که قبول کند امتیازهای جدید بدهد اما این تصورات با واقعیت‌ها سازگار نیست.از یکسو احتمال آنکه کنگره نتواند قانونی علیه ایران تصویب کند زیاد است. همچنین در سطح بین‌المللی احتمال آنکه همپیمانان اروپایی آمریکا هم‌گام با روسیه و چین، به اجرای پیمان هسته‌ای ادامه دهند زیاد است.وندی شرمن از اعضای تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای سال ۲۰۱۵ می‌گوید: «راهی که دولت آمریکا در پیش گرفته بسیار خطرناک است. موضع‌گیری ترامپ سبب خشم همپیمانان آمریکا می‌شود. ترامپ تصور می‌کند اروپایی‌ها با آمریکا همراه خواهند شد اما در این باره قطعیتی وجود ندارد.»
در واقع هدف نهایی ترامپ این است که ایران محدودیت‌های جدید را بپذیرد اما راهی که او برای رسیدن به این هدف انتخاب کرده بسیار پرریسک است. در صورتی که هر یک از پیش‌بینی‌های دولت ترامپ تحقق نیابد او به هدف خود از راهبرد جدید علیه ایران دست پیدا نخواهد کرد و نکته مهم این است که ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود: همراه نشدن کنگره با دولت در زمینه تصویب قانون مورد نظر او، شکستی جدید برای ترامپ در داخل آمریکا خواهد بود و بر اختلاف‌هایی که در ماه‌های اخیر بین آمریکا و اروپا پدید آمده خواهد افزود.
همچنین دیدگاه جهان نسبت به توانایی‌های دولت آمریکا منفی خواهد شد و در نهایت بر نفوذ روسیه و چین افزوده می‌شود. حتی رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران گفته است: «ممکن است موفق نشویم و نتوانیم تمام شرایط را برای رسیدن به هدف فراهم کنیم و اگر چنین شود آمریکا از پیمان هسته‌ای خارج خواهد شد. نمی‌خواهم به شما بگویم که احتمال پیروزی ما بالاست.»موضع‌گیری ترامپ در قبال پیمان هسته‌ای ایران سبب خواهد شد اعتماد بین‌المللی به آمریکا در جهان به‌عنوان یک شریک کاهش پیدا کند. کنگره برای تصمیم‌گیری درباره اعمال مجدد تحریم علیه ایران ۶۰ روز فرصت دارد اما تصمیم نهایی هرچه باشد از هم اکنون دیدگاه جهانیان نسبت به آمریکای تحت ریاست جمهوری ترامپ تغییر کرده است.
پیمان هسته‌ای سال ۲۰۱۵ از سوی ایران، آمریکا، فرانسه، آلمان، انگلستان، چین و روسیه امضا شد و چهار کشور امضا‌کننده پیمان، یک ماه پیش اعلام کردند اقدام یکجانبه آمریکا اشتباه و به زیان منافع اروپا و آمریکا خواهد بود. استفان والت، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه هاروارد می‌گوید: «تلاش‌های ترامپ برای از میان بردن توافق هسته‌ای تازهترین اقدام از مجموعه اشتباهاتی است که سبب شده هم‌پیمان‌های قدیمی آمریکا توجه کمتری به واشنگتن نشان دهند و راهی مستقل را پیش گیرند. رفتارهای غیرعاقلانه ترامپ در داخل و خارج آمریکا از اعتماد جهان به این کشور کاسته و سبب شده همپیمانان این کشور چاره‌ای جز رفتار مستقل نداشته باشند.»
در واقع هر گونه تلاش برای تغییر چارچوب پیمان هسته‌ای، چه رسد به ترک آن از سوی آمریکا، اختلاف‌نظرهای عمیق بین این کشور و امضا‌کنندگان آن پدید خواهد آورد. در کنگره دیدگاه‌ها درباره پیمان هسته‌ای یکپارچه نیست. عده‌ای از جمهوری‌خواهان که سال ۲۰۱۵ با آن مخالف بودند اکنون نگران از دست رفتن اعتبار آمریکا در صورت خروج این کشور از پیمان یاد شده هستند. همچنین عده‌ای از اعضای کنگره که قبلا مخالف بودند اکنون موافق این پیمان هستند.
نکته دیگر این است که اگر موضع‌گیری روز جمعه ترامپ در کنار خروج آمریکا از پیمان آب و هوایی پاریس و قصد ترامپ برای خروج از پیمان‌های تجاری آمریکا با دیگر کشورها قرار گیرد متوجه می‌شویم که چرا تصمیم ترامپ درباره پیمان هسته‌ای ایران بخشی از الگوی تضعیف اعتماد به آمریکا در سطح جهان و ناتوانی واشنگتن در عمل به وعده‌های بین‌المللی خود تلقی می‌شود. آمریکای غیرقابل اعتماد، توانایی کمتری برای حل تنش‌ها دارد. اقداماتی که ترامپ در ماه‌های اخیر انجام داده بی‌سابقه بوده است و سبب انزوای آمریکا خواهد شد.
