یارگیری آمریکا علیه چین

تیلرسون در ادامه سفرهای آسیایی خود به ایستگاه هندوستان رسید. او برای همراهی بیشتر هند برای مقابله با نفوذ چین وارد دهلی نو شد. به گزارش سی‌ان‌ان با سفر تیلرسون به پاکستان، افغانستان و سپس هندوستان، مشخص شده که دونالد ترامپ به دیپلماسی در منطقه جنوب آسیا اهمیت برجسته‌ای می‌دهد.

هواپیمای تیلرسون اواخر روز سه‌شنبه به وقت محلی در فرودگاه گاندی دهلی‌نو به زمین نشست و روز چهارشنبه چند دیدار با مقامات این کشور از جمله نارندرا مودی، نخست‌وزیر این کشور داشت. اگرچه تیلرسون در ادامه سفرهای خود به چین هم سفر خواهد کرد اما دیدارهای تیلرسون در هندوستان به‌دلیل تقویت هندوستان در منطقه و افزایش قدرت این کشور برای رقابت منطقه‌ای با چین است. در این راستا تیلرسون هفته گذشته نیز در سخنرانی‌اش در واشنگتن به این موضوع اشاره کرد. او در روز ۱۸ اکتبر در مورد هندوستان چنین گفت: رابطه نزدیکی بین مردم ما، رهبران تجاری و دانشمندان‌مان وجود دارد.

ما هرگز چنین ارتباطی با چین که یک جامعه غیردموکراتیک است نداشته‌ایم و هندوستان بزرگ‌ترین دموکراسی آن منطقه به‌حساب می‌آید. واشنگتن با کلمات گرم و صمیمی قصد دارد تا به تقویت موضع هندوستان در برابر طرح اقتصادی چین تحت عنوان یک کمربند، یک جاده بپردازد. در طرح اقتصادی پکن ۶۸ کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی قرار دارند و چین گفته است که قصد دارد دوباره اقتصاد مسیر جاده ابریشم را نوسازی کند.

کنستانتینو خاویر، یکی از تحلیلگران مسائل هندوستان در موسسه کارنگی می‌گوید: با قدرتمندتر شدن چین، ارتباط بین دهلی‌نو و واشنگتن نیز به منظور مقابله با زیاده‌‌خواهی پکن تقویت می‌شود. ترامپ نیز سوای علاقه‌ای که به هندوستان دارد، برای مقابله با نفوذ روزافزون چین به دهلی‌نو نیازمند است. این درحالی است که ترامپ برای حل مسائل دیگر منطقه جنوب آسیا روی هندوستان به‌عنوان یک بازیگر کلیدی نگاه می‌کند. درحالی‌که روابط پاکستان و آمریکا رو به ضعف گذاشته است، واشنگتن به دنبال تقویت رابطه با دهلی‌نو است.

در این زمینه برخی از کارشناسان می‌گویند که هدف دیگر رکس تیلرسون از سفر به هندوستان می‌تواند تقویت موضع هندوستان در افغانستان هم قلمداد شود. تیلرسون که در یک اقدام بی‌سابقه از دو کشور رقیب دیدار داشته است، روز گذشته پس از دیدار با مقامات پاکستان به هندوستان رفت. یک مقام ارشد واشنگتن در این‌باره گفت: افغانستان در مرحله اول، به کمک هند برای به‌دست آوردن قدرت بیشتر و مقابله با اقدامات طالبان که عمدتا در خاک پاکستان قرار دارد، احتیاج دارد.

اما پاکستان عقیده دارد که اقدام آمریکا در پر رنگ تر کردن نقش هند در افغانستان تاثیری در پایان جنگ ۱۶ ساله این کشور نخواهد داشت و به بی‌ثبات شدن منطقه منجر خواهد شد. مفتاح اسماعیل یک مشاور نزدیک نخست‌وزیر پاکستان گفت: وارد کردن هند به افغانستان مانند هیزم در آتش ریختن است. این یک خط قرمز برای پاکستان است. هند هیچ نقش سیاسی برای بازی کردن در افغانستان ندارد. جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا در اوایل ماه جاری اعلام کرد که ایالات‌متحده قبل از انجام اقدامات تنبیهی بیشتر علیه پاکستان، یک بار دیگر سعی خواهد کرد تا با اسلام‌آباد در افغانستان همکاری کند.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا نیز ادعا کرده است که در مقایسه با سایر روسای‌جمهوری پیش از خود، رویکردی سختگیرانه‌تر در مقابل پاکستان به کار خواهد بست. سوشانت سرین یک تحلیلگر سیاست خارجی هند در اندیشکده «ویواکاندا» وابسته به دولت هند گفت: با وجود مخالفت‌های پاکستان، هند به ایفای نقش خود در افغانستان ادامه خواهد داد. هند یک بازیگر بسیار مهم در هماهنگ کردن سیاست‌ها میان افغانستان و واشنگتن است. هند در سال‌های اخیر کمک‌های خود به افغانستان را افزایش داده است و سال گذشته اعلام کرد که سلاح‌های بیشتری را به این کشور خواهد فرستاد.

براساس گفته‌های مقامات هندی، دهلی نو چهارمین کشور بزرگ سرمایه‌گذار در افغانستان محسوب می‌شود. ۴ هزار نیروی افغان درحال آموزش در موسسه‌های دفاعی و پلیسی هند هستند. هند چندین فروند بالگرد جنگی به افغانستان داده است و بیش از ۱۶ هزار دانشجوی افغانی در شهر‌های مختلف هند درحال آموزش هستند. در زمینه زیرساختی نیز هند پروژه‌هایی مانند مجلس افغانستان، سد سلما و بزرگراه زرنج-دلارام را به پایان ر سانده است.