کامیون‌های خودران؛ انقلاب در صنعت حمل‌و‌نقل

گر چه چند سالی است که فناوری‌های خودران به‌عنوان یکی از گزینه‌های لوکس در خودروهای سواری مطرح شده‌اند، اما کاربرد این فناوری در حوزه دیگری در حال گسترش است. به‌کارگیری خودروهای تجاری خودران درصنعت حمل‌ونقل بخش بازرگانی را در سراسر دنیا دگرگون خواهد ساخت و علاوه‌بر صرفه‌جویی در هزینه‌ها، نویدبخش ایمنی بیشتر در جاده‌ها خواهد بود. نیویورک تایمز در مقاله‌ای با بررسی جوانب موضوع، چشم‌انداز حرکت کامیون‌های خودران در جاده‌ها را بسیار نزدیک‌تر از تصورات گذشته به تصویر می‌کشد.

این نشریه نویده داده است که به‌زودی کامیون‌ها بی‌نیاز از راننده‌ها به راه خواهند افتاد. خودروهای باربری بزرگ از انبارها به سوی آزادراه‌ها سرازیر خواهند شد. در وقوع این پیش‌بینی شکی نیست. تنها مسأله زمان تحقق آن است. کارشناسان فناوری امیدوارند این تحول به‌زودی تمامی صنایع را دگرگون سازد، اما برخی شرکت‌های حمل‌و‌نقل هنوز در برابر پذیرش این چشم‌انداز مقاومت می‌کنند. تنها در سال‌جاری میلادی، بیش از یک میلیارد دلار در زمینه استفاده از فناوری‌های خودران در خودروهای تجاری سرمایه‌گذاری شده است.

این رقم در مقایسه با سه سال گذشته، تقریبا ۱۰ برابر شده است. شرکت تسلا، طی هفته‌های آتی کامیون برقی‌اش را رونمایی خواهد کرد. بخشی از فناوری‌های خودران در این کامیون به کار گرفته شده است. «سیلیکون‌ولی» مرکز فناوری‌‌های پیشرفته آمریکاست و «امبارک»، یکی از استارت‌آپ‌های «سیلیکون‌ولی» هم در مشارکتی سه‌جانبه با شرکت رایدر، تولیدکننده کامیون‌های ترانزیت و شرکت الکترولوکس، یک کامیون تماما خودران را در روزهای آتی در معرض دید عموم قرار خواهد داد.

الکس رودریگز، مدیرعامل امبارک، می‌گوید: «ما می‌کوشیم فناوری‌های خودران را هرچه سریع‌تر به سطح جاده‌ها برسانیم و از آن بهره‌برداری کنیم.» او عقیده دارد: «صنعت حمل‌و‌نقل به فناوری خودران محتاج است و فناوری خودران هم برای ملموس ساختن نتایج فعالیت‌های خود و تامین منابع لازم برای پیشبرد فناوری‌ها، به صنعت حمل‌ونقل وابسته است.»

برخلاف خودروهای سواری خودران، کامیون‌ها و خودروهای تجاری با مشکل مسیریابی در خیابان‌های پر پیچ و خم و شلوغ شهرها دست به گریبان نیستند. کامیون‌ها عموما مسیرهای کم تردد بین شهری را می‌پیمایند. از سوی دیگر تصمیم‌گیری برای استفاده از کامیون‌های خودران نیز برخلاف خودروهای سواری، به سلیقه مصرف‌‌کنندگان وابسته نیست و شرکت‌های عظیم حمل‌و‌نقل، بر اساس توجیه اقتصادی، در این خصوص تصمیم‌گیری می‌کنند؛ بنابراین شرکت‌های تولید‌کننده در صورت ارائه فناوری قابل‌اعتماد، خدمات مناسب و قیمت معقول، نگران رویکرد بازار نخواهند بود.

در آمریکا، حمل‌و‌نقل صنعتی ۷۰۰ میلیارد دلاری است که تمامی جوانب اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کامیون‌ها مواد اولیه را به کارخانه‌ها می‌رسانند و مواد نیمه فرآوری شده را بین کارخانه‌‌های مختلف جابه‌جا می‌کنند و در نهایت، محصولات آماده شده را تا فروشگاه‌ها و در برخی موارد تا منازل مصرف‌کنندگان حمل می‌کنند. هر محصولی که در نظر گرفته شود، تا رسیدن به‌دست مصرف‌کننده، بارها توسط کامیون‌ها و خودروهای تجاری حمل شده است.

بزرگی صنعت حمل‌ونقل، آن را به نامزد مناسبی برای خودکارسازی بدل کرده است. فناوری‌های خودران، شرکت‌های حمل‌ونقل را قادر خواهند ساخت تا در دراز مدت هزینه نیروی کار خود را کاهش دهند. در ابتدا این صرفه‌جویی ناشی از ساعات بیشتری است که کامیون‌های خودران بدون استراحت‌های معمول، جاده‌ها را طی خواهند کرد. بعدها، با کاستن از تعداد راننده‌های مشغول به کار در هر شرکت، هزینه‌ها به‌طور محسوسی کاهش خواهد یافت.

شرکت‌های حمل‌ونقل سالانه‌میلیون‌ها دلار صرف جبران خسارات تصادف‌هایی می‌کنند که عمدتا بر اثر خطای انسانی راننده‌ها روی می‌دهد. هزینه سنگین بیمه‌ خودروهای تجاری نیز با استفاده از فناوری‌های خودران کاهش خواهد یافت؛ زیرا خطر بروز تصادف در این خودروها بسیار کمتر است و مطابق آیین‌نامه‌های بیمه در آمریکا، با در نظر گرفتن ریسک پایین‌تر، خودروهای خودران مبلغ حق بیمه کمتری در مقایسه با خودروهای معمولی پرداخت خواهند کرد.

این صرفه‌ اقتصادی، سبب خواهد شد که نه تنها سرمایه‌گذاری در زمینه تولید خودروهای تجاری خودران با شدت هرچه بیشتر ادامه یابد؛ بلکه تولید انبوه و استفاده از این خودروها در سطح جاده‌ها نیز به روند تغییری ناگزیر در صنعت حمل‌و‌نقل برای کسب سود بیشتر تبدیل شود. «وایمو» نام شرکت حمل‌ونقل خودرانی است که زیر مجموعه شرکت گوگل محسوب می‌شود. مدیرعامل وایمو اعتقاد دارد کامیون‌های خودران پیش از تاکسی‌های خودران وارد چرخه حمل‌و‌نقل خواهند شد.

«اوبر» شرکت ارائه‌دهنده خدمات حمل‌ونقل شهری که در اکثر کلان‌شهرهای جهان فعالیت می‌کند نیز، واحد تاکسی‌های خودران خود را راه‌اندازی کرده است. حتی شرکت‌هایی که در ظاهر به فناوری‌های خودران علاقه چندانی نشان نمی‌دهند، رفته‌رفته استفاده از این سامانه‌ها را در دستور کار خود قرار می‌دهند. شرکت «یو‌اس‌اکسپرس» که بیش از ۷ هزار کامیون در اختیار دارد و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های حمل‌و‌نقل آمریکا محسوب می‌شود، سامانه خودکار ترمز و پیشگیری از تصادف را روی کامیون‌های خود نصب کرده است تا ریسک حوادث رانندگی را در این خودروها کاهش دهد. مدیر عامل این شرکت اعلام کرده است که قصد دارد ظرف سه سال آینده تمام کامیون‌های ناوگان شرکت را به سامانه خودران تغییر لاین حرکت مجهز کند.

شرکت‌های حمل‌و‌نقل برای بهره‌گیری از فناوری خودران راه دشواری در پیش دارند. حرکت خودروهای تجاری بدون حضور راننده در جاده‌ها هنوز غیرقانونی است. افزون بر موانع قانونی و فناورانه، شرکت‌های حمل‌ونقل با چالش مقاومت رانندگان نیز روبه‌رو هستند. بروز نخستین تصادف‌های خودروهای خودران می‌تواند اعتماد جامعه به این فناوری را تحت‌الشعاع قرار دهد.

وقوع چنین تصادف‌هایی پیش از پذیرش ‌خودروهای خودران ازسوی جامعه، می‌تواند مشکل‌آفرین باشد و توسعه این فناوری‌ را چند سال به تعویق بیندازد.با تمام دشواری‌های احتمالی، منافع ناشی از به‌کارگیری کامیون‌های خودران، سرمایه‌گذاری و به‌کارگیری این فناوری را به خوبی توجیه می‌کند. نوئل پری، پژوهشگر مرکز تحقیقات حمل‌و‌نقل آمریکا می‌گوید: «کامیون‌های خودران بزرگ‌ترین تغییری است که تمامی صنایع را متاثر خواهد کرد.»چشم‌انداز مورد توافق تمامی ذی‌نفعان آن است که کامیون‌ها در آزادراه‌های بین شهری بدون کمک راننده حرکت کنند و رانندگان تنها در محدوده شهرها کنترل حرکت کامیون را در اختیار داشته باشند. به این ترتیب هر راننده می‌تواند چندین کامیون را در یک روز هدایت کند.