طرح صلح یا دور تند عناد؟!

طرح صلح پیشنهادی دولت دونالد ترامپ که رسانه‌های اسرائیلی روز گذشته بخش‌هایی از آن را منتشر کردند، در کنار برنامه آمریکا برای بستن دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن یک بار دیگر ثابت کرد که فلسطینی‌ها یک راه‌حل بیشتر ندارند: مقاومت.

اگر تلاش‌های ناکام باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات‌متحده و جان کری، وزیر خارجه دولت او، برای پیش‌بردن صلح بر پایه راه‌حل دو دولت روزنه امیدی در منطقه باز کرده بود، مواضع دونالد ترامپ و طرح اخیر دولت او که تماما بر پایه منافع اسرائیل است، چشم‌انداز صلح را بیش‌ازپیش تیره کرده است.

در چنین شرایطی تنش‌ها میان آمریکا و فلسطین بالا گرفت. ابتدا گزارشی منتشر شد که از قصد آمریکا برای بستن دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن خبر می‌داد؛ سازمانی که در عرصه سیاست بین‌الملل نماینده رسمی فلسطینیان محسوب می‌شود. در واکنش به این خبر، مقامات فلسطینی تهدید کردند که تمام ارتباطات و تماس‌های خود را با دولت آمریکا قطع خواهند کرد.

صائب عریقات، دبیرکل این سازمان و مذاکره‌کننده ارشد تشکیلات خودگردان فلسطین، تصمیم آمریکا را «تأسف‌برانگیز و غیرقابل‌قبول» خواند و گفت: آمریکا تسلیم فشار بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، شده است؛ آن هم زمانی که به گفته عریقات، فلسطین در حال تلاش برای همکاری در زمینه دستیابی به توافق نهایی است.

صائب عریقات روز شنبه با انتشار پیامی ویدئویی همچنین تصریح کرد که چنین اقدامی از سوی دستگاه دولتی آمریکا تمامی روند صلح خاورمیانه را متزلزل خواهد کرد. او تأیید کرد که نامه‌ای از سوی وزارت خارجه آمریکا دراین‌راستا دریافت شده است.

در این نامه آمده است که وزارت خارجه ایالات متحده تمدید مجوز برای ادامه فعالیت‌های دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین را ممکن نمی‌داند. او تهدید کرد اگر چنین اقدامی انجام بگیرد و نمایندگی دیپلماتیک این سازمان واقعا تعطیل شود، «ما تمامی تماس‌ها و ارتباطات خود با دولت ترامپ را به حالت تعلیق درخواهیم آورد».

به گفته عریقات، تصمیم دولت آمریکا پاسخی است به تلاش فلسطینیان برای شکایت علیه اسرائیل و برنامه‌های شهرک‌سازی دولت نتانیاهو در دیوان بین‌المللی لاهه. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر سال جاری بر تصمیم برای شکایت از اسرائیل در دیوان بین‌المللی لاهه تأکید کرده بود؛ اقدامی که دولت آمریکا آن را عبور از خط قرمز می‌داند.

سازمان آزادی‌بخش فلسطین در مجامع بین‌المللی ازجمله سازمان ملل نماینده مردم فلسطین محسوب می‌شود. هر شش ماه یک‌بار وزارت خارجه آمریکا باید مجوز ادامه فعالیت دفتر این سازمان را در واشنگتن صادر کند تا این دفتر بتواند همچنان به فعالیت خود ادامه دهد.

این موعد شش‌ماهه این ماه به پایان می‌رسد و بر اساس گزارش‌ها فعلا تمدید نخواهد شد. آن‌طور که یکی از سخنگویان شورای امنیت ملی کاخ سفید به الجزیره گفته، عدم تمدید ادامه فعالیت این دفتر به‌معنای بسته‌شدن دائمی دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن نیست.

این مقام آمریکایی همچنین گفته که دونالد ترامپ ۹۰ روز وقت دارد تصمیم رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، درباره عدم تمدید مجوز فعالیت این دفتر را بررسی کرده و درباره آن تجدیدنظر کند. به گفته او اگر رئیس‌جمهوری آمریکا تشخیص دهد که طرف فلسطینی با اسرائیل وارد مذاکراتی مستقیم و جدی شده است، دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن نیز می‌تواند بازگشایی شود و فعالیت‌های دیپلماتیک خود را از سر گیرد.

از زمان به‌قدرت‌رسیدن ترامپ نه‌تن‌ها پیشرفتی در مذاکرات صلح حاصل نشده، بلکه شهرک‌سازی‌های اسرائیل در سرزمین‌های فلسطینی هم سرعت بیشتری گرفته و حتی برای اولین بار در دو دهه اخیر، شهرک‌هایی جدید در کرانه‌باختری در حال ساخته‌شدن است.

طرح صلح
هم‌زمان با این تنش‌ها رسانه‌های اسرائیلی بخش‌هایی از طرح صلح آمریکا را منتشر کرده‌اند که همان‌طور که انتظار می‌رفت، در آن منافع اسرائیل در اولویت قرار گرفته‌اند.

برخی ناظران بستن دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در آمریکا را هم بی‌ارتباط با این طرح صلح ندانسته‌اند و بر این باورند که دولت ترامپ با فشارآوردن بر فلسطین بر آن است طرف فلسطینی را در مذاکرات صلح تضعیف کند.

آن‌طور که هاآرتص به نقل از شبکه خبری تلویزیونی اسرائیل گزارش داده، طرح صلح جدید آمریکا بر پایه تشکیل دولت مستقل فلسطینی در کنار اسرائیل است، اما نه لزوما بر پایه مرزهای ١٩٦٧. در این طرح شهرک‌نشینان صهیونیستی از شهرک‌ها در کرانه‌باختری تخلیه نخواهند شد و کوچ اجباری نیز شامل فلسطینی‌های ساکن اراضی اشغالی ١٩٤٨ نمی‌شود.

در این طرح همچنین آمده است که فلسطین صد‌ها میلیون دلار از سوی دولت‌های سنی منطقه به عنوان کمک دریافت خواهد کرد. دراین‌میان مسئله تقسیم قدس تاکنون در طرح یادشده مطرح نیست و مسئله انتقال پایتخت به بیت‌المقدس هم به تعویق افتاده است.

از دیگر مفاد این طرح آن است که ارتش اسرائیل در طول رود اردن مستقر می‌شود. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از این طرح استقبال کرده و گفته تمامی نیازهای امنیتی و غیرامنیتی این رژیم را برطرف می‌کند.

بر اساس گزارش‌ها تشکیلات خودگردان ٩٠ روز فرصت دارد تا وارد مذاکرات جدی با رژیم اسرائیل شود. عربستان محور اصلی این طرح است و اکنون محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان را برای پذیرش آن تحت فشار قرار داده است؛ هرچند مقامات اسرائیلی در روزهای اخیر بار‌ها تأکید کرده‌اند که از خطوط قرمز فلسطینی‌ها عقب نمی‌نشینند.