پنج بهانه استراحت بورس

شاخص کل بورس تهران پس از جهش ۳ درصدی طی ۳ روز معاملاتی متوالی، روز گذشته با افت بیش از ۲۰۶ واحدی (معادل ۲۱/ ۰ درصد) مواجه شد و در سطح ۹۸ هزار و ۱۵۳ واحدی توقف کرد. با افت دیروز شاخص سهام، بازدهی بورس از ابتدای سال تا کنون به ۱/ ۲۷ درصد رسید. شناسایی سود معامله‌گران پس از رشد‌های نسبتا چشمگیر قیمت‌ها دیروز منجر به افت شاخص کل در دادو‌ستدهای بورس شد.

در این میان‌ انتظار برای انتشار گزارش‌های عملکرد ماهانه، تعطیلات سال نو میلادی در بازارهای جهانی، نوسانات نرخ دلار، ابهام در عدم ارائه پیش‌بینی سود شرکت‌ها و نزدیک شدن به پایان مهلت اعلام موضع آمریکا در قبال برجام به‌عنوان ۵ بهانه اصلی استراحت شاخص مطرح می‌شوند.

انتظار گزارش‌ عملکرد شرکت‌ها

با اتمام آذر‌ماه حالا بازار در انتظار گزارش‌های عملکرد ماهانه و ۹ماهه شرکت‌ها است. در شرایط کنونی هر چند فعالان تالار شیشه‌ای موجی از انتشار گزارش‌های عملکرد ماهانه تولید و فروش شرکت‌های فعال در بازار سهام را شاهد بودند، اما همچنان بخش قابل توجهی از شرکت‌های بورسی گزارش عملکرد ماهانه خود را ارائه نداده‌اند.علاوه بر این با پایان یافتن سه فصل از سال جاری، شرکت‌ها باید کم‌کم گزارش‌های عملکرد ۹ ماهه خود را روانه سامانه کدال کنند. انتظار برای رصد وضعیت شرکت‌ها در این گزارش‌ها یکی از بهانه‌های اصلاح بورس در معاملات دیروز عنوان می‌شود.

تعطیلات در بازارهای جهانی

در حالی بسیاری از صنایع فعال در بازار سهام به دلیل وابستگی شدید به قیمت‌ کالاها در بازارهای جهانی، وابستگی شدیدی نسبت به این موضوع دارند که در حال حاضر با توجه به تعطیلات سال نو میلادی در این بازارها، وضعیت احتیاطی در صنایع مرتبط به این بازارها در بورس خودنمایی می‌کند. روز دوشنبه تمامی بازارهای جهانی به علت تعطیلات کریسمس، معاملاتی نداشتند (به جز فولاد در چین).

روز گذشته نیز بازارهای کالایی در ۱۳ کشور از جمله آلمان، استرالیا، هنگ کنگ، نیوزیلند، فرانسه، اسپانیا، کانادا، سوئیس و انگلیس تعطیل بودند. تداوم این تعطیلات، می‌تواند نوسانات قیمت‌ها را تشدید کند. البته از امروز بازارها آغاز به کار خواهند کرد و از روز جمعه مجدد تعطیلات در برخی دیگر از بازارها آغاز خواهد شد. تعطیلی بازارهای جهانی در دو روز اخیر سبب شده است که سهامداران از این محل نتوانند سیگنال مشخصی دریافت کنند. بر همین اساس نیز فعالان بازار در انتظار کسب اطمینان بیشتر از روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی هستند.

نوسانات دلار

نوسانات نرخ ارز دیگر عاملی بود که موجب تردید سهامداران و افزایش فروش از جانب آنها شد؛ در ابتدای معاملات فعالان تالار شیشه‌ای روز گذشته شاهد روندی کاهشی بر نرخ دلار بودند. البته این امر در میانه معاملات تغییر روند داد و در نهایت با رشد ۲ تومانی نرخ دلار همراه شد. در مجموع با شروع سال میلادی جدید تقاضا برای دلار به تدریج کاهش می‌یابد و بر همین اساس چنین نوساناتی طبیعی خواهد بود.

ابهام در عدم ارائه پیش‌بینی سود

سهامداران در هفته گذشته شاهد ابلاغ دستورالعمل جدید سازمان بورس برای افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس بودند. از این پس شرکت‌های مزبور مجاز به انتشار گزارش پیش‌بینی عملکرد سالانه نیستند. هر چند در این راستا کارشناسان بازار سرمایه به بررسی عواقب مثبت و منفی این موضوع پرداخته‌اند اما هنوز جزئیات این موضوع برای فعالان بازار مشخص نیست.

به این ترتیب تا روشن شدن ابهامات موجود در این زمینه، نمی‌توان آثار آن را در بازار بررسی کرد. البته انتظار می‌رود با توجه به آثار مثبت این موضوع برای بورس، فعالان بورس شاهد شناسایی محرک جدیدی از این ناحیه باشند. به نظر می‌رسد این موضوع نیز در انتظار سهامداران برای رصد تحولات آتی بورس اثر‌گذار بوده است.

نزدیک شدن به پایان مهلت اعلام موضع آمریکا

در این میان عامل دیگر در شکل‌گیری روند استراحت روز گذشته بورس، مربوط به نزدیک شدن به پایان مهلت اعلام سیاست آمریکا نسبت به برجام است، به‌طوری‌که حدود دو هفته دیگر یعنی ۱۳ ژانویه شاهد اعلام تصمیم ریاست جمهوری آمریکا درخصوص برجام خواهیم بود. البته ممکن است طبق روال گذشته، ترامپ تصمیم‌گیری را مجدد به کنگره واگذار کند. به هرترتیب در شرایط کنونی وضعیت مبهمی از این محل بر بازار سهام حاکم است.

تداوم امیدواری به عوامل بنیادی

رمزگشایی از استراحت روز گذشته بازار سهام نشان ازشناسایی سود از سوی معامله‌گران دارد به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران در اغلب نمادهای بزرگ بازار اقدام به عرضه سهام به منظور کسب سود کردند. این روند در صنایع پالایشی و فلزی به وضوح قابل مشاهده بود. صنایعی که تا پیش از این محور توجه و خریدهای سهامداران خرد بازار بودند، با عرضه این گروه، با خریدهای قابل‌توجهی از سوی معامله‌گران حقوقی روبه‌رو‌ شدند.

به‌طوری‌که روز گذشته گروه فرآورده‌های نفتی و فلزات اساسی بیشترین تغییر مالکیت را در مسیر حقیقی- حقوقی تجربه کردند. هر چند هنوز عوامل بنیادی از قبیل روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی، رشد نرخ ارز و کاهش سود بانکی می‌تواند به‌عنوان محرک‌های بورس تهران به ویژه صنایع کالایی قلمداد شود. شیفت ناموفق نقدینگی و حضور خریداران قابل توجه در بازار نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهد امیدها به صعود صنایع کالایی بورس زیاد به دلایل بنیادی است.

وجود خریداران قابل‌توجه

در حالی معاملات روز گذشته با حجم داد‌وستد ۹۰۷میلیون سهم به ارزش ۲۱۷ میلیارد تومان دنبال شد که این امر نشان از حضور مناسب معامله‌گران در بازار دارد. به‌طوری‌که روز گذشته نیز تغییر مالکیت مزبور در مسیر حقوقی به حقیقی و با جابه‌جا‌یی ۶/ ۱۶ میلیارد تومانی رقم خورد.روند حضور سرمایه‌گذاران در بازار و خریدهای مطلوب آنها می‌تواند امیدواری به رشد بیشتر بازار در شرایط بنیادی را تقویت کند.

البته در این میان شیفت ناموفق معامله‌‌گران به برخی صنایع نیز رخ داد.اواسط معاملات روز گذشته با افت قیمتی گروه‌های فلزی- معدنی، موج مثبتی در گروه خودرویی به ویژه نمادهای «خودرو» و «خپارس» ایجاد شد. به نظر می‌رسد گروهی از نوسان‌گیران که هنوز به چرخش نقدینگی از گروه‌های کالایی به سایر صنایع امیدوارند از فضای اصلاحی برای تقویت این تفکر استفاده می‌کنند.

اما مشاهده شد که موج مثبت گروه خودرو نتوانست پایداری زیادی داشته باشد.این امر نشان می‌دهد سهامداران نسبتا به صعود گروه‌هایی از بورس امید دارند که پشتوانه‌های بنیادی از معاملات آنها حمایت می‌کند.

در بازار چه گذشت؟

شاخص کل بورس تهران دیروز بیشترین میزان افت خود در سه هفته اخیر را تجربه کرد(نماگر بازار سهام در تاریخ ۱۲ آذر ماه افت ۳۸/ ۰ درصدی را تجربه کرده بود).در این میان دو نماد شاخص‌ساز مانع از اصلاح بیشتر این نماگر شدند؛ به عبارت دقیق‌تر بازار با حمایت دو نماد شاخص‌ساز هلدینگ «فارس» و «تاپیکو» همراه شد و این دو نماد ضربه‌گیر ریزش بیشتر نماگر بازار شدند.در گروه تامین مالی دیروز تامین سرمایه امید هر چند برای دقایقی متعادل شد اما مجددا با صف خرید همراه شد.در گروه پتروشیمی شرکت پتروشیمی مبین زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده به منظور انتخاب اعضای هیات‌مدیره را اعلام کرد.

به این ترتیب سهامداران «مبین» ساعت ۱۰ صبح روز سه‌شنبه ۱۹ دی درمرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت - سالن کاسپین به مجمع فوق‌العاده می‌روند. در گروه غذایی دیروز مارگارین با اعلام اینکه با افزایش قیمت محصولات این شرکت به‌رغم افزایش بهای ارز و هزینه‌های گمرکی، موافقت نشده است به تابلو بازگشت.

در گروه تجهیزات دیروز دادو ستد پر حجم نماد ماشین‌سازی اراک با حواشی همراه شد و در نهایت بخشی از معاملات ابطال شد.در همین رابطه معاون بازار شرکت بورس گفت:تعدادی از معاملات شرکت ماشین‌سازی اراک به دلیل انجام داد و ستدهای هماهنگ از سوی برخی سهامداران، تایید نمی‌شود و در حال ابطال است.در مجموع بازار دیروز بازاری منفی بود که در آن ارزش معاملات (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) در بورس به ۲۶۲میلیارد تومان و در فرابورس به ۱۷۲میلیارد تومان بالغ شد.