وقتی اینترنت دنیای موسیقی را متحول کرد

فرادید | کسانی که «شبکه اجتماعی» دیوید فینچر را دیده اند با شان پارکر آشنا هستند. شخصیتی که بعد از آشنایی با مارک زاکربرگ تبدیل به شریک تجاری او شده و البته در ادامه به خاطر رسوایی های اخلاقی از فیسبوک خارج شد. اما داستان جذاب شان پارکر به دوران پیش از آشنایی او با زاکربرگ ارتباط پیدا می کند. پارکر اولین تجربه جدی خود در فضای اینترنت را با راه اندازی وبسایت نپستر شروع کرد. در شرایطی که عملا دانلود غیر قانونی موسیقی از طریق اینترنت کاری غیر ممکن بود، نپستر با هدف به اشتراک گذاری موسیقی به صورت رایگان شروع به کار کرد. تنها چند هفته طول کشید تا وبسایت پارکر تبدیل به یکی از پربازدید ترین محیط های اینترنت شد. حضور نپستر هرچند به سود مخاطب بود اما عملا تبدیل به تهدیدی برای کمپانی های تهیه کننده موسیقی و هنرمندهایی شده بود که در این جوزه مشغول به فعالیت بودند. لارس الریک به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه متالیکا شکایتی را برعلیه پارکر و نپستر تنظیم کرد و در دادگاه پیروز شد. پارکر محکوم شده و نپستر برای همیشه به عنوان سایتی قانونی تعطیل شد. از آن زمان تاکنون دانلود موسیقی به صورت رایگان نه تنها متوقف نشده بلکه بیشتر از گذشته شده. تورنت و وبسایت های به اشتراک گذاری فایل های مختلف عملا نقش نپستر را به شکلی گسترده تر ایفا می کنند و هیچ گروه یا خواننده ای نمی تواند جلوی فعالیت آنها را بگیرد.

به گزارش فرادید، دعوای کاربرهای اینترنتی و تهیه کننده های موسیقی بعد از گذشت سال ها همچنان ادامه دارد. کاربرها اعتقاد دارند که برای محتوایی با این شکل و شمایل نباید هزینه ای بپردازند و در مقابل تهیه کننده ها حیات خود در صنعت موسیقی را منوط به فروش هرکدام از قطعه ها به صورت جداگانه می دانند. در چنین شرایطی کدام یک از طرفین دعوا حرف درست را می زنند ؟ عملا امروزه هر کاربر اینترنت زیر 30 سالی برای محتوایی که بتواند آن را بدون دردسر و به صورت رایگان از طریق اینترنت دانلود کند، هزینه ای پرداخت نمی کند. قانون کپی رایت به شدت در کشور های مختلف دنیا اجرا می شود اما راه فرار آن هم در محیطی همچون اینترنت همواره وجود دارد. اینکه تولید کننده های موسیقی سعی دارند محصول خود را با قیمتی روی آن به دست مخاطب برسانند نه تنها وضعیت را بهتر نکرده بلکه عملا آنها را دید مخاطب تبدیل به شخصیت منفی داستان کرده. چند سال پیش تیم کوک در یکی از کنفرانس های اپل از گروه یو2 برای حضور روی سن دعوت کرده و به صورت رسمی اعلام کرد که آلبوم بعدی این گروه به صورت رایگان برای دانلود از طریق تمامی دستگاه های این شرکت موجود است. شاید رفتار های این چنینی که گروه ردیوهد در آن پیشرو است، حداقل برای صنعت موسیقی عجیب باشد اما آنها به خوبی متوجه فرهنگ جدید دنیا شده اند.

لارنس لسیگ به عنوان یکی از چهره های شناخته دنیای کپی رایت و البته استاد دانشگاه استنفورد در رشته حقوق در بخشی از کتاب فرهنگ رایگان به این نکته اشاره دارد که دنیای فناوری طی سال های اخیر شکل و شمایل هنر را به کلی تغییر داده. سال ها پیش یک موسیقی‌دان برای مطرح شدن در کشور خود نیاز به هزینه زیادی داشت تا در نهایت آلبومی ضبط کرده یا با آماده کردن قطعه ای بالاخره از سوی رادیوهای محلی مورد توجه قرار گیرد. لسیگ توضیح می دهد که دنیای امروز تمامی موانع موجود در گذشته را از بین برده و شرایطی را فراهم کرده که فردی با استعداد خوب به راحتی موسیقی خود را تولید کرده و آن را از طریق شبکه های اجتماعی و وبسایت های مختلف در فضای اینترنت به اشتراک بگذارد. ادامه مسیر توسط کاربرها و مخاطب هایی دنبال می شود که نسبت به قطعه مورد نظر در جایی از اینترنت واکنش نشان دهند. هر استتوس فیسبوکی، عکسی در اینستاگرام یا توئیت می تواند به مطرح شدن استعداد های جدید کمک کند. این چیزی است که افراد قدیمی تر حوزه ای همچون موسیقی به هیچ وجه متوجه آن نبوده همچنان سعی دارد با همان رفتار های قدیمی به موفقیت برسند اما عملا از پیش شکست خورده اند.

کریس اندرسون به عنوان سردبیر مجله وایرد در کتابی تحت عنوان «آینده قیمت گذاری رادیکال» به این نکته اشاره دارد که اتفاقا انتشار موسیقی به صورت رایگان می تواند این صنعت را به سطح بالاتری ارتقا دهد. اندرسون اعتقاد دارد که اگر یک خواننده یا تهیه کننده موسیقی خود را به صورت رایگان در اختیار کاربرها قرار دهد در ادامه طرفداران بیشتری به دست آورده و در اجراهای زنده درآمد بیشتری را به دست می آرود. اکثر چهره هایی که همچنان با ارائه موسیقی به صورت رایگان مخالف هستند در دسته ای قرار می گیرند که عملا بخش عمده ای از طرفدارانشان را از دست داده اند. تاکید آنها روی فروش حتی قطعه های جداگانه از آلبوم باعث شده نه تنها درآمد خاصی را به دست نیاورند بلکه طرفدار جدیدی را نیز جذب نکنند. شاید تنها راه نجات آنها سرویس های ارائه موسیقی به واسطه اشتراک باشد که این روزها مخاطب قابل توجهی را به دست آورده اند.