سکوی صنعتی جهش صادرات

آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری کالاهای صنعتی بیشترین صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به اینکه صادرات کشور در دی ماه نسبت به آذرماه رشد داشته، به نظر می‌رسد کالاهای صنعتی توانسته‌اند محرک این رشد باشند. چرا که هم به لحاظ وزنی رشد ۱۸ درصدی را تجربه کرده‌اند و هم به لحاظ ارزشی توانسته‌اند رشد ۱۷ درصدی را به نام خود ثبت کنند.

سکوی صنعتی جهش صادرات
هرچند در گروه کالاهای صادراتی شاهد رشد ارزشی بیشتر از ۱۷ درصد نیز هستیم، اما کالاهای صنعتی تنها گروهی هستند که توانسته‌اند در کنار رشد ارزشی به رشد وزنی ۱۸درصدی نیز دست یابند. همچنین بیشترین واردات مربوط به کالاهای واسطه‌ای است و پس از آن واردات کالاهای مصرفی و سرمایه‌ای قرار دارد و سایر کالاها کمترین واردات را به نام خود ثبت کرده‌اند.

صادرات به تفکیک بخش‌های عمده
کالاهای صنعتی پیشتاز صدور کالا در ۱۰ ماه منتهی به دی امسال هستند. پس از ‌آن به ترتیب پتروشیمی، میعانات گازی،‌ کشاورزی، معدن و فرش و صنایع‌دستی توانسته‌اند بخش‌های دیگری از صادرات را به خود اختصاص دهند. وزن کالاهای صنعتی صادر شده در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری ۳۳ میلیون و ۲۸۲ هزار تن و ارزش آن معادل ۱۳ میلیارد و ۸۸۱ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی رشد ۱۸ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد ۱۷ درصدی را تجربه کرده است.

صادرات پتروشیمی در همین مدت زمان به لحاظ وزنی ۳۰ میلیون و ۸۳۹ هزار تن و به لحاظ ارزشی۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته افت ۱۳ درصدی در وزن و افت ۸ درصدی در ارزش را تجربه کرده است؛ همچنین ۱۴ میلیون و ۴۷۷ هزار تن میعانات گازی به ارزش ۵ میلیارد و ۶۷۹ میلیون دلار از ابتدای امسال تا انتهای دی ماه صادر شده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی و ارزشی افت ۸ درصدی داشته است.

صادرات ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش ۳ میلیارد و ۱۸۱ میلیون دلار در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری، نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته افت ۱۳ درصدی در وزن و افت ۵ درصدی ارزش را به همراه داشته است. در بخش معدن هم ۲۲ میلیون و ۸۹۹ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۳۶۹ میلیون دلار صادر شده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ۲۸ درصد رشد را به لحاظ ارزشی تجربه کرده اما افت ۴ درصدی را در وزن به ثبت رسانده است. ۹ هزار تن فرش و صنایع‌دستی به ارزش ۳۷۷ میلیون دلار حاصل صادرات در این بخش است که افت ۲۳ درصدی به لحاظ وزنی و رشد ۱۸ درصدی به لحاظ ارزشی را نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته در کارنامه صادراتی کشور رقم زده است.

۱۰ کالای اول؛ ۲۰ بازار عمده
براساس این گزارش، ۳۹ درصد از سهم کل صادرات کشور مربوط به ۱۰ قلم کالا است که ارزشی معادل ۱۴ میلیارد و ۵۷۳ میلیون دلار دارد. «میعانات گازی» با سهم بیش از ۱۵ درصدی در صدر قرار گرفته؛ پس از آن «گاز طبیعی مایع شده» است که سهم بیش از ۵ درصدی از کل صادرات دارد. «پروپان مایع شده» با سهم بیش از ۳ درصد، «سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به جز بنزین» و «متانول» با سهم حدود ۳ درصد، «سنگ‌آهن هماتیت دانه‌بندی با خلوص آهن بیشتر از ۴۰ درصد به هم فشرده نشده»، «محصولات نیمه‌تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج دارای کمتر از ۲۵ درصد کربن» و «پسته‌ها با پوست تازه یا خشک» با سهم بیش از ۲ درصد، «بوتان مایع شده» با سهم ۲ درصد و «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از ۹۴ درصد به جز نوع پودری» با سهم حدود ۲ درصد نیز ۸ قلم کالای دیگر است که بیشترین صادرات به آنها تعلق گرفته است.

۲۰ بازار نخست صادراتی ایران نیز به روایت این گزارش شامل چین با سهم ۲۰ درصد، امارات و عراق با سهم حدود ۱۴ درصد، کره‌جنوبی با سهم بیش از ۹ درصد، ترکیه با سهم ۵/ ۸ درصد، هند با سهم بیش از ۶ درصد، افغانستان با سهم ۶ درصد، پاکستان با سهم ۲ درصد، تایلند با سهم حدود ۲ درصد، اندونزی و عمان با سهم بیش از یک درصد، تایوان، ژاپن و ترکمنستان با سهم یک درصد و ویتنام، هنگ‌کنگ، ایتالیا، آلمان، جمهوری آذربایجان و سوریه با سهم کمتر از یک درصد از کل صادرات است.

از سوی دیگر صادرات کالا به تفکیک گروه‌های اقتصادی در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری نشان می‌دهد که ارزش صادرات ایران به گروه همکاری‌های اسلامی (OIC) بیشتر از سایر گروه‌های اقتصادی است. بر این اساس، ۱۷ میلیارد و ۱۹۰ میلیون دلار ارزش صادرات به کشورهای عضو همکاری‌های اسلامی است. پس از آن سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO)میزبان ۷ میلیارد و ۲۳۶ میلیون دلار کالای ایرانی بوده است.

کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج‌فارس (PGCC) نیز از دیگر بازارهای هدف ایران بوده که ارزش صادرات کالای ایرانی به این منطقه، ۵ میلیارد و ۷۹۵ میلیون دلار است. یک میلیارد و ۷۲۶ میلیون دلار هم حاصل صادرات در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری به مقصد کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا (ASEAN) است. کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) از دیگر بازارهای صادراتی ایران بوده که صادرکنندگان توانسته‌اند یک میلیارد و ۵۵۲ میلیون دلار صادرات به این کشور داشته باشند. ارزش صادرات به اتحادیه اروپا (EU) هم در این مدت زمان یک میلیارد و ۱۹۳ میلیون دلار بوده است.

صدرنشینی واردات کالاهای واسطه‌ای
ورود کالا به کشور در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری نشان می‌دهد بیشترین سهم واردات به لحاظ ارزشی متعلق به کالاهای واسطه‌ای است. ارزش واردات این دسته از کالاها ۲۵ میلیارد و ۶۱۶ میلیون دلار بوده که سهم بیش از ۵/ ۸ درصدی را از کل واردات دارد. پس از آن کالاهای مصرفی بیشترین واردات را به خود اختصاص داده‌اند که ارزش کالاهای وارد شده در این بخش ۷ میلیارد و ۹۶۰ میلیون بوده و سهم ارزشی آن بیش از ۶ درصد است. ارزش واردات کالاهای واسطه‌ای نیز ۶ میلیارد و ۶۳۷ میلیون دلار بوده که سهم بیش از ۵ درصدی را از کل واردات در مدت زمان مذکور دارند. ارزش واردات سایر کالاها نیز ۲ میلیارد و ۵۹۲ میلیون دلار است.

در این گزارش از ۱۰ قلم کالا که ۵/ ۱۷ درصد از کل ارزش واردات را به خود تخصیص داده‌اند نیز رونمایی شده است. ارزش این ۱۰ قلم کالا، ۷ میلیارد و ۴۷۹ میلیون دلار است. بر این اساس، ارزش واردات «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری ردیف ۸۷۰۳ بنزینی با حجم سیلندر ۲۰۰۰cc» یک میلیارد و ۴۰۱ میلیون دلار بوده که سهم بیش از ۳ درصدی را از کل واردات از آن خود کرده و نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نیز به لحاظ ارزشی رشد ۱۱۰ درصدی داشته است.

«ذرت دامی» نیز با ارزش وارداتی یک میلیارد و ۲۵۱ میلیون دلار سهم حدود ۳ درصدی از صادرات را به خود تخصیص داده که ارزش واردات این کالا در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته رشد ۸ درصدی را تجربه کرده است.

واردات «برنج» با رشد ۸۶ درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته مواجه بوده و ارزش واردات این کالا ۹۹۴ میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از ۲ درصد برآورد شده است. واردات «لوبیای سویا به جز دانه حتی به‌صورت خرد شده» به ارزش ۷۷۵ میلیون دلار توانسته سهم حدود ۲ درصدی را از کل واردات در مدت زمان مورد بررسی از آن خود کند و جالب آنکه در ارزش واردات این کالا نسبت به مدت مشابه سال قبل، هیچ تغییری صورت نگرفته است.

همچنین «وسیله نقلیه موتوری با حجم سیلندر ۱۵۰۰ cc تا ۲۰۰۰ cc» نیز با ثبت ارزش ۶۸۳ میلیون دلار، حدود ۲ درصد از کل ارزش واردات را به خود اختصاص داده و رشد ۹ درصدی را نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ثبت کرده است. ارزش واردات «قطعات منفصله برای تولید اتومبیل سواری ردیف ۸۷۰۳ بنزینی با حجم سیلندر ۲۰۰۰سی‌سی با ساخت داخل ۵۰ درصد و بیشتر به استثنای لاستیک» نیز ۵۵۵ میلیون دلار بوده و سهم ارزشی بیش از یک درصد را به خود اختصاص داده است. همچنین درصد تغییرات ارزش واردات این کالا نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل، ۸۱ درصد است.

«سایر وسایل نقلیه، دارای موتور پیستونی درونسوز تناوبی جرقه‌ای-احتراقی با حجم سیلندر ۲۰۰۰سی‌سی اما از ۲۵۰۰سی‌سی بیشتر نباشد» نیز از دیگر کالاهای وارداتی است که ارزش ورود این کالا ۵۲۱ میلیون دلار و سهم ارزشی آن نیز بیش از یک درصد است. این کالا تنها کالای وارداتی است که افت ارزشی را نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته تجربه کرده است. «موز سبز تازه یا خشک کرده» با ارزش ۴۴۳ میلیون دلار، «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه LED و LCD پلاسما» با ارزش ۴۳۹ میلیون دلار و «سایر قطعات بی‌استخوان منجمد از نوع گاو» با ارزش ۴۱۷ میلیون دلار نیز سهم یک درصدی را از کل واردات به خود اختصاص داده‌اند.

بخشی از این گزارش ۲۰ مبدا اول واردات را نیز معرفی کرده که بر این اساس چین با سهم ارزشی حدود ۲۴ درصد، امارات با سهم ارزشی بیش از ۱۸ درصد، کره‌جنوبی با سهم ارزشی حدود ۷ درصد، ترکیه با سهم ارزشی بیش از ۶ درصد، آلمان با سهم ارزشی ۵/ ۵ درصد، هند و سوئیس با سهم ارزشی بیش از ۴ درصد، فرانسه با سهم ارزشی بیش از ۳ درصد، هلند و ایتالیا با سهم ارزشی حدود ۳ درصد، انگلیس با سهم یبیش از ۲ درصد، سنگاپور با سهم حدود ۲ درصد، روسیه، سوئد، بلژیک، برزیل و ژاپن با سهم بیش از یک درصد، ‌تایوان با سهم یک درصد و در نهایت مالزی و پاکستان با سهم کمتر از یک درصد از کل واردات در لیست حضور دارند.

همچنین واردات کالا به تفکیک گروه‌های اقتصادی در ۱۰ ماه منتهی به دی امسال نشان می‌دهد کشورهای عضو همکاری‌های اسلامی OIC بیشترین واردات را به لحاظ ارزشی به ایران داشته‌اند. ارزش واردات از این کشورها ۹ میلیارد و ۴۲۲ میلیون دلار است. ارزش واردات از اتحادیه اروپا EU نیز ۸ میلیارد و ۷۹۲ میلیون دلار رقم خورده؛ ارزش ورود کالا از شورای همکاری خلیج‌فارس PGCC نیز ۶ میلیارد و ۵۵۱ میلیون دلار بوده است.

ارزش واردات از سازمان همکاری اقتصادی ECO هم ۳ میلیارد و ۲۸۲ میلیون دلار است. کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا ASEAN هم توانسته‌اند یک میلیارد و ۶۹۳ میلیون دلار کالا را به ایران بفروشند. کمترین واردات با ارزش ۸۳۸ میلیون دلار نیز از کشورهای مستقل مشترک‌المنافع CIS صورت گرفته است.