آتش بر جان و مال زلزله‌زدگان

زلزله که خانه‌شان را ویران کرد، ساکن چادر‌ها و کانکس‌هایی شدند که هر باد تندی، لرزه بر تنشان می‌انداخت، با هر بارانی آب وارد خانه و زندگی‌شان می‌شد و همه چیزشان را آب می‌برد.

بیش از سه ماه از زلزله کرمانشاه می‌گذرد، اما مردم زلزله‌زده همچنان با مشکلات بسیاری ازجمله سرمای طاقت‌فرسا، بیماری‌های واگیردار، مشکلات عفونی، مشکلات زنان باردار و سوختگی ناشی از آتش‌گرفتن چادر و کانکس دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

به گفته محمدباقر حیدری، رئیس نظام پزشکی استان کرمانشاه، ٦٠ نفر از زلزله‌زدگان به دلیل آتش‌سوزی در چادر‌ها و کانکس‌های خود دچار سوختگی شدید شده‌اند که سه نفر از آن‌ها فوت کرده‌اند. این در حالی است که طبق آمار رسمی، سالانه ٣٠ هزار نفر در کشور دچار سوختگی شدید می‌شوند. با یک جمع و تقسیم ساده، می‌توان فهمید این میزان حدود ٠،٨ درصد از کل افرادی است که در ماه در کل کشور دچار سانحه آتش‌سوزی می‌شوند.

علی ٢٤ ساله که چندی پیش به دلیل آتش‌گرفتن چادرش دچار سوختگی شد، درباره زمان حادثه می‌گوید: «آن شب هوا کمی سرد بود و هیتر را روشن کرده بودیم. ساعت یک‌و‌نیم نصف شب بود و با برادرم داخل چادر خواب بودیم که ناگهان با گرمای آتش از خواب پریدم. سریع پتویم را کنار زدم و از چادر خارج شدم.

هنوز کامل از چادر خارج نشده بودم که یادم افتاد برادرم هم با من خواب بود. به همین خاطر بار دیگر به داخل چادر برگشتم، اما او از در دیگر چادر خارج شده بود و من متوجه نشده بودم.

به همین خاطر پاهایم دچار سوختگی شد. آن شب من را به درمانگاه سرپل ذهاب رساندند، اما به دلیل اینکه امکانات کامل در آنجا وجود نداشت، همان شب به بیمارستان امام‌خمینی کرمانشاه منتقل شدم».

پشت تلفن نفس عمیقی می‌کشد و ادامه می‌دهد: «اول گفتند باید ٩٠٠ هزار تومان پرداخت کنید، اما پولی نداشتیم، برای همین شرایطمان را که برای آن‌ها توضیح دادیم، در نهایت ٢٠٠ هزار تومان گرفتند. دفترچه بیمه، شناسنامه و کارت‌ملی‌ام در آتش‌سوزی سوخت. کلا هرچه داشتیم تو چادر خاکستر شده بود.

برای همین نتوانستم از بیمه روستایی استفاده کنم. در بیمارستان امام‌خمینی مرد جوان دیگری هم بود که مثل من چادرشان آتش گرفته بود و برای همین در بیمارستان بستری بود. چندبار هم در گروه‌های تلگرامی دیدم چادر افراد دیگری هم آتش گرفته و دچار سوختگی شده‌اند؛ حتی دختر جوانی هم در سرپل ذهاب خودسوزی کرده بود».

او در ادامه می‌گوید: «نزدیک به ٣٠ درصد سوختگی داشتم و ١٥ روز در بیمارستان بستری بودم و چهار بار من را به اتاق عمل بردند، اما باید یک بار دیگر پایم را جراحی کنم. بعد از یک ماه که چادرمان آتش گرفت، به ما کانکس دادند. در‌حال‌حاضر هم وضعیت آبمان خوب نیست و آب لوله‌کشی روستا کاملا کدر است.

این چند روز هم بارندگی زیاد بود و همه چیزمان را آب برد. چادر‌ها وضعیت خوبی ندارند، داخل برخی کانکس‌ها هم آب رفته است».

در‌همین‌حال محمدباقر حیدری، رئیس نظام پزشکی استان کرمانشاه، درباره آمار سوختگی در مناطق زلزله‌زده در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: «در حالت عادی هم موارد سوختگی در این منطقه بالا بوده است، اما در این مدت در مناطق زلزله‌زده ٦٠ نفر دچار سوختگی شدند که سه نفرشان فوت کردند. اکثر بیماران ما چادر یا کانکسشان آتش گرفته است.

طبیعتا در این مکان‌ها آمار آتش‌سوزی بیشتر است؛ چون موادی که در ساخت کانکس‌ها به کار می‌رود اشتعال‌زا است. مواردی هم بوده که به‌صورت سرپایی درمان شده‌اند که آن‌ها جزء آمار ٦٠ نفر بستری ما نیستند.

بالاخره وقتی هیتر آتش می‌گیرد، کانکس هم ذوب می‌شود. تصور کنید وقتی این اتفاق می‌افتد، حتی باز‌کردن در کانکس هم سخت می‌شود؛ چون داغ است و کسانی که داخل آن هستند، به‌سختی می‌توانند در را باز کنند. این وضعیت افرادی است که در اسکان موقت، یعنی کسانی که در چادر و کانکس زندگی می‌کنند؛ ما باید در این شرایط آموزش دهیم.

شرایط چادر و کانکس با خانه متفاوت است. نباید برای گرمایش از گرم‌کننده‌های شعله‌ای و هیتر برقی استفاده کنند؛ خیلی موارد دیگر را نیز باید به مردم آموزش بدهیم.

اگر بخواهیم در این زمینه در رفتار مردم تغییر ایجاد کنیم، با یک روز و یک هفته این تغییر اتفاق نمی‌افتد». او در ادامه با بیان اینکه متأسفانه آمار خودسوزی در استان ما بالا است و این ریشه در مسائل فرهنگی دارد، می‌افزاید: «آماری درباره افرادی که در این مدت خودسوزی کرده‌اند، نداریم.

در خیلی از موارد هم کسانی که دست به این کار می‌زنند، در بیمارستان علت آسیب‌دیدگی خود را پنهان می‌کنند؛ برای همین آمار دقیقی از تعداد افرادی که اقدام به خودسوزی می‌کنند در دسترس ما نیست، اما به‌طور کلی می‌توان پیش‌بینی کرد فردی که خانواده‌اش را از دست داده، خانه‌اش از بین رفته، در چادر و کانکس زندگی می‌کند و شرایط آب‌و‌هوایی محل زندگی‌اش هم نامناسب است، ممکن است نتوانند با این شرایط خودش را وقف دهد و دچار افسردگی می‌شود و شاید دست به خودکشی یا خودسوزی بزند».

حیدری می‌گوید: «باید کار فرهنگی در این مناطق انجام شود تا آمار خودسوزی کاهش یابد. بعد از ترومای زلزله افراد از نظر روانی به هم می‌ریزند و دچار افسردگی می‌شوند.

طبیعتا باید قبول کنیم که آمار خودکشی و خودسوزی بالا می‌رود. البته در همین مدت در این مناطق کار‌های خوبی هم انجام شده و نمی‌خواهیم بگوییم هیچ کاری انجام نشده است، اما با یکی، دو برنامه این مشکلات حل نمی‌شود.

توصیه و انتظار ما از مسئولان و تصمیم‌گیران این است که خانه‌های مسکونی افراد آسیب‌دیده در زلزله هر چه زودتر ساخته شود تا مشکلات حل شود و مردم به زندگی عادی خود برگردند».