شیمی‌درمانی اقتصاد سعودی

محمد بن‌سلمان در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن پست از راهبرد شوک‌درمانی برای انجام اصلاحات اقتصادی در عربستان خبر داد. او با بیان اینکه کشورش مبتلا به بیماری فساد اقتصادی است، بازداشت شاهزادگان سعودی در مسیر مبارزه با فساد را از نمونه‌های سیاست شوک‌درمانی‌اش خواند. او افزود: «شما در اینجا بدنی را دارید که سرطان در سراسر آن پخش شده است؛ سرطانی به نام فساد. شما نیاز دارید که یک شیمی‌درمانی انجام دهید و با شیمی‌درمانی به آن شوک وارد کنید وگرنه سرطان این بدن را تسخیر خواهد کرد.»

ولیعهد عربستان در مصاحبه‌ای با روزنامه واشنگتن پست موج جدید اصلاحات در کشورش را بخشی از «شوک درمانی» خواند که برای مدرنیزه کردن عرصه سیاسی و فرهنگی عربستان ضرورت دارد.

دیوید ایگناتیوس، در واشنگتن پست می‌نویسد: محمد بن‌سلمان، ولیعهد ۳۲ساله عربستان، این مصاحبه را با من در پی تغییرات بسیار گسترده‌ای که در ارتش و دولت این کشور به اجرا درآورده‌، انجام داد که در راستای آنها بسیاری از فرماندهان ارتش تغییر پیدا کرده و یک زن نیز به‌عنوان معاون وزیر کار تعیین شده است. او در این مصاحبه درباره کمپین خود به بهانه مبارزه با فساد و همچنین راهبردش برای منطقه و مبارزه با افراطی‌گری صحبت کرد.

ولیعهد عربستان گفت، او از یک حمایت عمومی نه فقط از سوی نسل جوان عربستان بلکه از سوی خاندان سلطنتی این کشور برخوردار است.

او انتقادهایی را که از سیاست‌های داخلی و منطقه‌ای‌اش شده رد کرد؛ در حالی که بسیاری این سیاست‌ها و اصلاحاتی که او انجام داده را پرخطر خوانده‌اند. بن‌سلمان استدلال کرد تغییراتی که او در راستای کمپین مبارزه با فساد به اجرا درآورده برای تامین مالی توسعه عربستان و مبارزه با دشمنانش «از جمله ایران» ضرورت داشته است.

او در پاسخ به اینکه آیا ممکن است پیش از سفرش به آمریکا در اواخر مارس اقدام به آزاد کردن فعالان حقوق بشری کند، گفت: «استانداردهای عربستان با استانداردهای آمریکایی تفاوت دارند و اگر چیزی کار می‌کند نباید آن را تعمیر کرد.» با این حال، او از طریق یکی از دستیارانش بعدا گفت که اصلاحات در این بخش را نیز همچون اصلاحات در بخش‌های دیگر در دست بررسی دارد.

ایگناتیوس می‌نویسد طی دیدار کوتاهم از این پادشاهی، تخمین این مساله غیرممکن بود که اصلاحات محمد واقعا چقدر کارگر است. بی‌تردید یک اتفاق فرهنگی هم در آن دخیل است: زنان به دیدارکنندگان خارجی از این پادشاهی می‌گفتند که اگر اجازه رانندگی بیابند چه نوع ماشینی را سوار خواهند شد؛ باشگاه‌های جدید برای زنان در حال بازگشایی هستند؛ کارآفرینان زن در حال اداره کامیون‌های حامل مواد غذایی هستند؛ حامیان ورزشکاران زن در بازی‌های عمومی حضور می‌یابند.

به گفته ایگناتیوس، بن‌سلمان این مصاحبه را به زبان انگلیسی انجام داد و در عین حال برخی نگرانی‌ها را مردود دانست که از سوی برخی در آمریکا درمورد اینکه وی در جبهه‌های خیلی زیادی وارد شده، به وجود آمده است و استدلال کرد که ابعاد و سرعت تغییراتی که در حال رخ دادن است برای موفقیت ضروری هستند. وزیر دفاع عربستان همچنین گفت، تغییراتی که دوشنبه شب از سوی پدرش ملک‌سلمان در ارتش عربستان اعلام شد هدفش انتصاب افرادی پرانرژی بوده که بتوانند اهداف مدرنیزه‌سازی را محقق کنند.

محمد بن‌سلمان همچنین گفت که این تغییرات برای مدت چندین سال در دست برنامه‌ریزی بودند تا به موجب آنها نتایج بهتری برای بودجه دفاعی عربستان به دست آیند. او از اینکه عربستان به رغم برخورداری از چهارمین بودجه دفاعی جهان ارتشش در رده بیستم یا سی‌ام جهان قرار دارد، انتقاد کرد و از طرح‌های بلندپروازانه برای بسیج قبایل یمنی علیه حوثی‌ها خبر داد.

محمد بن‌سلمان تصریح کرد، کمپین ضد فساد او که ماه نوامبر گذشته به اجرا درآمد مثالی برای درمان با شوک (شوک درمانی) در عربستان است و عربستان به آن احتیاج دارد؛ چراکه فساد در آن یک بیماری مزمن شده است. او اظهار کرد: «شما در اینجا بدنی دارید که سرطان در سراسر آن پخش شده است؛ سرطانی به نام فساد.

شما نیاز دارید که شیمی‌درمانی انجام دهید و با شیمی‌درمانی به آن شوک وارد کنید وگرنه سرطان این بدن را تسخیر خواهد کرد.» با تمام این تفاصیل، ایگناتیوس می‌افزاید مخالفت‌های محافظه‌کارانه ممکن است به‌صورت زیرزمینی وجود داشته باشد اما نظرسنجی Ipsos در سپتامبر ۲۰۱۷ از هزاران سعودی دریافت که ۷۴ درصد به آینده خوشبین هستند و نگرانی‌ اصلی شان قیمت‌های بالا، بیکاری و فساد است.

چنین بود که بن‌سلمان به ایگناتیوس گفت: «حکومت عربستان نمی‌توانست بدون متوقف کردن این غارتگری‌ها اهداف بودجه‌ای خود را محقق کند.» ولیعهد عربستان معتقد است شاهزاده‌های فاسد یک اقلیت هستند اما بازیگران بد توجه بیشتری جلب می‌کنند و این به انرژی خاندان سلطنتی آسیب وارد کرد. محمد بن‌سلمان اظهار کرد، اصلاحات او که در جریان آنها زنان حقوق بیشتری به دست آورده‌اند صرفا تلاشی بود تا مجددا رسومی که در زمان حضرت محمد (ص) جریان داشت، برقرار شود.