خودزنی تجاری تیم ترامپ

صندوق بین‌المللی پول تصمیم تعرفه‌ای ترامپ را به منزله خودزنی تجاری آمریکا دانست. براساس اعلام صندوق، محدودیت‌های وارداتی اعلام شده، بر اقتصاد آمریکا (بخش‌های تولید و ساخت‌و‌ساز) اثرگذاری بالایی خواهد داشت.

«سی‌ان‌ان» نیز در تحلیلی در ارتباط با پیامدهای سیاسی و منطقه‌ای سیاست تعرفه‌ای ترامپ می‌نویسد که این دستورکار می‌تواند تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه شرق آسیا را تشدید کند و چین را از همراهی با تحریم‌های آمریکا علیه کره‌شمالی بازدارد.

در پی تصمیم ترامپ مبنی بر تخصیص تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات فولاد و تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات آلومینیوم، محافل بین‌المللی واکنش نشان دادند و بسیاری از اقتصادها، همان‌طور که اعلام کرده بودند، تصمیمات تلافی‌جویانه خود را اتخاذ کردند. صندوق بین‌المللی پول (IMF) در واکنش به سخنان ترامپ بیانیه‌ای صادر کرد.

گری رایس،‌ سخنگوی صندوق، بیانیه را به این شرح ایراد کرد: «محدودیت‌های وارداتی که توسط رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام شد، نه‌تنها بر اقتصادهای خارج از آمریکا بلکه بر اقتصاد خود آمریکا نیز اثرگذار خواهد بود. از جمله بخش‌های تولید و ساخت‌و‌ساز آمریکا که بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آلومینیوم و فولاد هستند.

ما این نگرانی را داریم که راهکارهای به‌کار گرفته شده توسط آمریکا، در عمل شرایطی را بسط دهد که در آن کشورها موضوع امنیت ملی را به بهانه‌ای برای محدودیت‌های گسترده علیه واردات تبدیل کنند. ما آمریکا و شرکای تجاری آن را تشویق می‌کنیم که با یکدیگر به‌نحو سازنده‌ای همکاری کنند تا موانع تجاری برای حل‌وفصل اختلافات تجاری خود را کاهش دهند، بدون آنکه به چنین راهکارهای اضطراری پناه آورند.»

از سوی دیگر موسسه رتبه‌سنجی مودیز، یکی از سه موسسه رتبه‌سنجی معتبر جهان، اعلام کرد که تصمیم تعرفه‌ای اخیر ترامپ تاثیر «بسیار کمی» بر آسیا خواهد گذاشت.

براساس اعلام مودیز، آسیا که تولیدکننده بیش از دوسوم فولاد جهان است، در مقایسه با دیگر شرکای تجاری کمترین تاثیر را خواهد دید. مودیز اعلام کرد: «در آسیا اثرات اقتصادی مستقیم در سطح اقتصاد کلان بسیار جزئی خواهد بود، چون صادرات آلومینیوم و فولاد آسیا به آمریکا کمتر از یک درصد تولید ناخالص داخلی یا صادرات آن را تشکیل می‌دهد.» مودیز افزود:‌ «تاثیر مستقیم این رویداد بر شرکت‌های فولادی، برای بخش فولاد و فولادسازان عمده منطقه قابل مدیریت خواهد بود.» چون فولاد بیشتر در داخل منطقه مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد. مودیز همچنین اعلام کرد: «تاثیر مستقیم آن بر فولادسازان کره «متوسط» و برای دیگر اقتصادهای آسیایی «کم» خواهد بود.»

این تاثیر چنان کم برآورد شده است که رئیس غول فولادسازی ژاپن یعنی شرکت «نیپون استیل» که دومین تولیدکننده بزرگ جهان به لحاظ حجم تولید به‌شمار می‌رود، تصمیم اخیر ترامپ را «قابل اغماض» خوانده است. مودیز اما پیش‌بینی کرد که اثر این تصمیم بر کانادا و بحرین (ششمین صادرکننده آلومینیوم به آمریکا) شدید خواهد بود و چین در قعر فهرست کشورهای آسیب‌پذیر جای می‌گیرد.

مودیز به این نکته اشاره کرده است که راهکارهای ترامپ به‌صورت غیرمستقیم بر آسیا تاثیرگذار خواهد بود. مودیز اعلام کرد که این راهکارها ‌«به‌طور غیرمستقیم بر رتبه اعتباری صنعت فولاد کشور اثر منفی برجای خواهد گذاشت.»

چون کاهش حجم صادرات به آمریکا موجب می‌شود فولادسازان تولیدات خود را به دیگر نقاط منتقل کنند که این خود باعث «تشدید رقابت در آسیا خواهد شد.» کارشناسان اما بر این باورند که چین ضربه مقابل را بر آمریکا وارد خواهد ساخت و تعرفه برخی از کالاهای آمریکایی را که به صادرات آن آسیب می‌زند، افزایش خواهد داد. به‌ویژه بخش کشاورزی آمریکا در این زمینه بسیار آسیب‌پذیر است. سفارت چین در واشنگتن از دادن پاسخ در این رابطه به خبرگزاری سی‌ان‌بی‌سی خودداری کرد.

اتحادیه اروپا اما در واکنش به تصمیم تعرفه‌ای آمریکا، اعلام کرد که در صورت اجرایی شدن این تصمیم، تعرفه واردات برخی کالاهای آمریکایی به این اتحادیه، از جمله نوشیدنی‌های الکلی موسوم به بوربن، شلوارهای جین آبی و موتورسیکلت افزایش خواهد یافت. ژان کلود یانکر، رئیس کمیسیون اروپا در این رابطه گفته است که اتحادیه اروپا «قاطعانه و به‌نحو متناسب برای دفاع از منافع خود واکنش نشان خواهد داد.»

در کانادا، جاستین ترودو، نخست‌وزیر، تعرفه‌های جدید را «کاملا غیرقابل پذیرش» خوانده و هشدار داده است که «هرگونه اخلال در بازار یکپارچه، می‌تواند قابل‌توجه و جدی باشد.» آنگلا مرکل، دونالد ترامپ را متهم کرده است به اینکه سعی می‌کند یک جنگ تجاری به‌راه بیندازد، جنگی که به‌زعم مرکل، «به نفع هیچ‌کس نیست.» لی شیچوآنگ، معاون سندیکای فولاد و آهن چین وضع این تعرفه‌ها را «یک حرکت به شدت احمقانه» خواند. چین یازدهمین صادرکننده بزرگ فولاد به آمریکاست. وی جیانگو، معاون اسبق وزیر بازرگانی چین نیز گفت: «چین نمی‌خواهد شاهد یک جنگ تجاری با آمریکا باشد اما اگر ترامپ اصرار می‌کند، چین هراسی از آن ندارد.»

به‌نظر می‌رسد اما ترامپ نسبت به تبعات اقدامات تلافی‌جویانه شرکای تجاری آمریکا بی‌خیال است. او در توییتی که اوایل صبح روز جمعه منتشر کرد چنین نوشت: «وقتی که یک کشور (آمریکا) در تجارت خود با تقریبا هر کشوری که طرف تجاری‌اش هست میلیاردها دلار از دست می‌دهد، جنگ تجاری خوب است و برنده شدن در آن آسان. به‌طور مثال وقتی تراز تجاری ما با یک کشور ۱۰۰ میلیارد دلار منفی است و آنها منفعت نصیبشان می‌شود، با قطع تجارت با آنها ما برنده بزرگ می‌شویم. موضوع آسان است!»