دو نیمه متفاوت بورس دوشنبه

فاطمه اسماعیلی | بورس تهران که در آغاز معاملات روز گذشته، بازگشایی آرام بازارهای جهانی و رشد قیمت برخی نمادهای وابسته به بازارهای کالایی را تجربه کرده بود، در ادامه با توجه به رشد شاخص دلار و فشار بر قیمت کامودیتی‌ها، مسیری نزولی را در پیش گرفت.

به این ترتیب با دریافت سیگنال‌های منفی از بازارهای کالایی، نماگر بازار سهام نیز نزولی شد و با افت ۱۷/ ۰ درصدی در سطح ۹۷ هزار و ۱۸۵ واحد متوقف شد.

شاخص هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) نیز هم‌راستا با شاخص کل مسیر کاهشی را طی کرد و با افت ۴/ ۰ درصدی مواجه شد. امری که نشان از ریزش عمومی قیمت سهام دارد.

سهام و رفت و برگشت بازارهای جهانی
پس از اعلام رسمی وضع تعرفه بر واردات برخی از محصولات استراتژیک آمریکا همچون فولاد و آلومینیوم از سوی رئیس‌جمهوری این کشور در روز پنج‌شنبه، نگرانی‌های جدی در زمینه احتمال بروز جنگ تجاری میان این کشور و شرکای تجاری آن به ویژه چین شکل گرفت.

این امر ارزش دلار را در برابر سبدی از ارزهای مطرح جهان به شدت تضعیف کرد. این وضعیت صبح روز گذشته نیز پایدار بود و شاخص دلار را در مسیری منفی قرار داده بود. شرایطی که سبب شد تا بازارهای جهانی نیز شروع آرامی داشته باشند و عمده فلزات با نوسانات محدودی مواجه شوند. این شرایط برخی از نمادهای بورسی را نیز در شرایطی مثبت قرار داد.

در ادامه اما با زیر فشار قرار گرفتن یورو پس از مشخص شدن نتایج اولیه انتخابات ایتالیا، روند منفی حاکم بر شاخص دلار تغییر کرد. با انتشار نتایج اولیه انتخابات ایتالیا، جایی که مشخص شد هیچ حزبی موفق به کسب اکثریت پارلمان نشده است، رشد ابتدای روز یورو در برابر دلار خنثی و شاخص دلار وارد محدوده مثبت شد. رشد قابل‌ملاحظه شاخص دلار در کنار تداوم نگرانی‌ها درخصوص آغاز جنگ تجاری اما عامل فشار بر بازارهای کالایی شد و سرمایه‌گذاران بازار فلزات را مردد کرد. در عین حال افزایش ملموس موجودی انبار برخی از محصولات همچون مس و روی این فشار را تشدید کرد تا قیمت‌های جهانی در بازارهای کالایی، در مسیر نزولی قرار گیرد.

به این ترتیب در زمان معاملاتی بورس تهران، قیمت مس، با افت ۴/ ۰ درصدی، در سطح ۶۸۸۸‌دلار در هر تن قرار گرفت. سرب کاهش ۳/ ۰ درصدی را تجربه کرد و به ۲۴۴۶ دلار رسید. آلومینیوم نیز با افتی ۴/ ۰ درصدی در قیمت ۲۱۴۲ دلار در هر تن متوقف شد. در هفته‌های اخیر فعالان بازار آلومینیوم در انتظار اعلام نتیجه تحقیقات مربوط به واردات این فلز به آمریکا از سوی وزارت بازرگانی این کشور بودند. همزمان، آمار و ارقام مربوط به ذخیره این فلز در انبارهای تحت نظارت بورس لندن و شانگهای مورد توجه قرار داشت.

این آمار نشان داد کاهش تولید آلومینیوم در چین بسیار کمتر از پیش‌بینی‌ها بوده و این عاملی برای فشار بر قیمت‌ها بود. در عین حال با اتمام برنامه کاهش زمستانی تولید آلومینیوم در چین، انتظار می‌رود میزان ذخیره این فلز در انبارهای تحت نظارت بورس شانگهای افزایش یابد تا شاهد فشار بیشتری بر قیمت‌ها باشیم.

به علاوه رشد نسبی روی در ساعات ابتدایی بازار به رشد قیمتی نمادهای وابسته به این کالا همچون «فاسمین» و «فرآور» و «فزرین» شد. در ادامه اما چرخش قیمتی این محصول، به تغییر مسیر قیمتی نمادهای مرتبط منجر شد. قیمت روی در آخرین دادوستدهای بازار، با افت ۸/ ۰ درصدی در سطح ۳۳۳۸ دلار در هر تن قرار گرفت.

بر این اساس نماد معاملاتی شرکت کالسیمین که تا ۶۵۲ تومان نیز رشد کرده بود در انتها، برآیندی حدود صفر درصدی را تجربه کرد و در سطح ۶۳۶ تومان قرار گرفت. فرآوری مواد معدنی ایران نیز روندی مشابه را تجربه کرد و پس از صعود قیمت سهام خود به ۱۷۰۰ تومانی، با افت ۵/ ۰ درصدی به ۱۶۴۸ تومان رسید. این شرایط در نماد معاملاتی شرکت زرین معدن آسیا شدت بیشتری داشت؛ به‌طوری که «فزرین» پس از رشد بیش از ۲ درصدی از ابتدای معاملات خود، درادامه در مسیر نزولی قرار گرفت و افت ۳/ ۲ درصدی را تجربه کرد.

تشدید فشار فروش در گروه خودرویی‌
نمادهای خودرویی که طی معاملات روزهای اخیر به سبب انتشار اخباری نظیر نوسازی ناوگان حمل و نقل و البته ارسال سیگنال‌های مثبت درخصوص احتمالا تمدید تعلیق تحریم‌ها از سوی ترامپ در اردیبهشت ماه و سفر وزیر خارجه فرانسه به ایران مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته بودند، روز گذشته شاهد افزایش فشار فروش بودند.

پیش از این نیز «دنیای اقتصاد» این موضوع را به دفعات مورد تاکید قرار داد که شناسایی سود توسط معامله‌گران خودرویی به سرعت انجام می‌شود و به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت زیرمجموعه‌های گروه خودرو قادر به کسب بازدهی‌های عجیب همچون زمستان ۹۴ باشند. در مجموع دیروز تشدید فشار فروش در میان خودرویی‌ها سبب شد تا این گروه بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص دهد و بیش از سه چهارم نمادهای زیرمجموعه این گروه با افت قیمت به معاملات روزانه خود پایان دهند. «خودرو» طی معاملات روز گذشته تا نزدیکی ۲۷۰ تومان افت کرد و در زمره نمادهای موثر بر افت شاخص قرار گرفت.

پالایشی‌ها بی‌توجه به رشد قیمت نفت
روز گذشته بازار نفت با توجه به متوقف شدن بزرگ‌ترین میدان نفتی لیبی که منجر به افزایش نگرانی‌ها مربوط به بسته شدن وضعیت عرضه در بازار شده است، نوسانات محدودی را در مسیر صعودی تجربه کرد. به این ترتیب قیمت هر بشکه نفت برنت با رشد ۰۲/ ۰ درصدی به ۴/ ۶۴ دلار در هر بشکه رسید و قیمت نفت وست تگزاس با افزایش ۱۲ سنتی، ۴/ ۶۱ دلار در هر بشکه معامله می‌شود.

روز یکشنبه، لیبی اقدام به بستن خط لوله انتقال نفت از میدان شراره به پالایشگاه زاویه کرد و همین دیروز منجر به رشد قیمت‌ها شد. لیبی از زمان سرنگونی معمر قذافی شاهد افت تولیدات خود بوده است و حال با وجود اینکه تولید نفت این کشور به حدود یک میلیون بشکه (بالاترین سطح از سال ۲۰۱۳) رسیده است، اما ۴۴ درصد کمتر از دوران اوج تولید این کشور است.

این رشد محدود قیمت نفت اما نتوانست فضای منفی این گروه را دچار تحول کند. به نظر می‌رسد فضای منفی ناشی از انتشار صورت‌های مالی سه پالایشگاه تهران، بندرعباس و تبریز که نشان‌دهنده کاهش کرک اسپرد برای محصولات پالایشی این شرکت‌ها در فصل پاییز نسبت به نیمه نخست سال بود، همچنان ادامه دارد و معامله‌گران را محتاط کرده است. به این ترتیب دیروز پالایشی‌ها از جمله گروه‌های پرتعداد در فهرست نمادهای اثرگذار بر شاخص بودند. «شپنا» و «شتران» اما دیروز اثر منفی‌تری را بر شاخص کل بازار به جا گذاشتند.

در بازار چه گذشت؟
همان‌طور که اشاره شد، در دادوستدهای روز گذشته شاخص کل بورس تهران ۱۶۹ واحد (معادل ۱۷/ ۰ درصد) افت کرد و به رقم ۹۷ هزار و ۱۸۵ واحد رسید. در این روز نماد معاملاتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری غدیر، ایران خودرو، ملی صنایع مس ایران، پالایش نفت اصفهان و پارس خودرو در صدر نمادهای با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص کل بازار سهام قرار گرفتند.

هلدینگ غدیر در سال مالی منتهی به آذر ۹۶ به ازای هر سهم خود سودی معادل ۱۹۵ ریال محقق کرده است و با نزدیک شدن به موعد برگزاری مجمع عمومی سالانه در مسیر افت قیمت سهام خود قرار گرفته است. قیمت این سهم دیروز با ریزش ۲ درصدی در سطح ۱۳۶ تومان قرار گرفت.

در مقابل نماد معاملاتی هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس با تاثیر ۲۶ واحدی خود مانع از ریزش بیشتر شاخص سهام شد. پس از انتشار صورت‌های مالی برخی زیرمجموعه‌های «فارس» روی سامانه کدال و افزایش سودآوری این شرکت از محل افزایش درآمد شرکت‌های زیرمجموعه‌ها، چشم‌انداز مناسبی پیش‌روی «فارس» قرار گرفت. عاملی که سبب حضور معامله‌گران حقیقی در دو سوی عرضه و تقاضای سهام این نماد معاملاتی شد.

ارزش معاملات خرد سهام نیز در ادامه روند کم‌رمق هفته‌های اخیر، دیروز به۱۳۳ میلیارد تومان بالغ شد که ۳۲ درصد از این رقم نیز در اختیار ۱۰ نماد با بیشترین ارزش معاملات قرار گرفت. بررسی روند صنایع بورسی در روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ ‌صنعت مورد بررسی، شاخص ۱۳ صنعت با رشد همراه شد و ۲۱ صنعت نیز معاملات روزانه خود را با افت پشت سر گذاشتند. (شاخص ۴ صنعت بدون تغییر ماند).

بیشترین بازدهی‌ دیروز بورس تهران از آن صنعت تک‌نماد استخراج زغال سنگ شد. به این ترتیب این گروه به واسطه رشد قابل توجه «کطبس» بیشترین بازدهی (۴/ ۴ درصد) در میان صنایع بورسی را کسب کرد. پس از آن نیز گروه محصولات کاغذی به دنبال رشد هر دو نماد زیرمجموعه خود با رشد بیش از ۳ درصدی همراه شد. در مقابل اما گروه انتشار، چاپ و تکثیر با تحمیل زیان حدود ۵ درصدی به سهامداران خود در قعر جدول بازدهی روز گذشته صنایع بورسی قرار گرفتند.

در عین حال روز گذشته خودرویی‌ها با دادوستد ۳۱۶ میلیون سهمی به ارزش حدود ۳۶ میلیارد تومان بیشترین حجم و ارزش معاملات این روز بورس تهران را به خود اختصاص دادند.بیشترین افزایش قیمت روز گذشته بورس تهران نیز به نماد معاملاتی شرکت‌های معادن منگنز ایران، قند شیرین خراسان، پارس سرام، سیمان خاش و گروه صنعتی بوتان اختصاص پیدا کرد. در مقابل اما نماد معاملاتی شرکت‌های صنایع ریخته‌گری ایران، سرمایه‌گذاری توسعه آذربایجان، افست، بهنوش ایران و لیزینگ خودرو غدیر بیشترین کاهش قیمت دوشنبه بورس تهران را تجربه کردند.

همگام با بازیگران بازار
روز گذشته خالص تغییر مالکیت میان بازیگران اصلی بازار، برای سومین روز متوالی به نام سهامداران حقوقی بازار رقم خورد. به این ترتیب دیروز افزون بر ۹ میلیون سهم به ارزش ۸ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران حقیقی‌ به پرتفوی حقوقی‌ها منتقل شد.

بیشترین میزان خالص خرید معامله‌گران حقوقی به نماد معاملاتی گروه صنعتی پاکشو اختصاص داشت. به این ترتیب دیروز حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار سهم «پاکشو» به ارزش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به پرتفوی حقوقی‌ها منتقل شد. پس از «پاکشو»، بیشترین خالص خرید حقوقی‌ها در نماد معاملاتی فولاد مبارکه شکل گرفت به‌طوری‌که خالص خرید حقوقی‌ها در نماد «فولاد» به بیش از ۳ میلیون سهم به ارزش ۹۶۰ میلیون تومان رسید.

در آن سوی بازار نیز حقیقی‌ها بیشترین تحرک خود را در نماد معاملاتی شرکت‌های خدمات انفورماتیک، سرمایه‌گذاری توسعه ملی و سرمایه‌گذاری آتیه دماوند نشان دادند. به این ترتیب دیروز حدود ۶۵۰ میلیون سهم «رانفور» به پرتفوی سهامداران حقیقی منتقل شد. این جابه‌جایی رقمی معادل یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به پرتفوی این گروه از معامله‌گران منتقل کرد.

«وبانک» نیز دیروز مورد توجه سهامداران حقیقی قرار داشت. نماد معاملاتی سرمایه‌گذاری توسعه ملی در این روز شاهد تغییر مالکیت ۹۰۰ میلیون تومانی به نفع این معامله‌گران بود. در «واتی» نیز حدود ۴ میلیون سهم به ارزش ۸۵۰ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی منتقل شد.در میان صنایع ۳۸ گانه بورس تهران نیز بیشترین معاملات معامله‌گران حقوقی بازار روی نمادهای گروه فلزات اساسی، پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها متمرکز بود.

به این ترتیب دیروز خالص تغییر مالکیت فلزی‌ها حدود ۴ میلیارد تومان و به نفع معامله‌گران حقوقی بازار رقم خورد. پس از فلزی‌ها نیز بیشترین خرید حقوقی‌ها در میان پتروشیمی‌ها به ارزش ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان صورت گرفت. پالایشی‌ها نیز شاهد تغییر مالکیت ۲ میلیارد تومانی از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتقوی معامله‌گران حقوقی بودند. در آن‌سوی بازار اما بیشترین نگاه حقیقی‌ها به رایانه‌ای‌ها جلب شد و خالص تغییر مالکیت یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی را رقم زد.