قدرت پنهان شکر

فرادید | پزشکان راهی پیداکرده‌اند که شکر بتواند برای سلامتی مفید باشد: شکر می‌تواند زخم‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را التیام بخشد.

"موزز موراندو" که در منطقه‌ای روستایی و فقیر در شرق زیمباوه متولد و بزرگ‌شده، همیشه زمانی که زمین می‌خورد و زخمی می‌شد نمک بر زخم‌هایش می‌مالید. بعضی روزها اگر خوش‌شانس بود، پدرش پول کافی داشت تا برایش چیزی بخرد که کمتر زخم‌هایش را می‌سوزاند: شکر.

موراندو متوجه شد که شکر بهبود زخم‌هایش را تسریع می‌بخشد. بنابراین زمانی که در سال 1997 به‌عنوان پرستار در "سازمان بهداشت ملی انگلستان" (NHS) شروع بکار کرد و دید از شکر استفاده نمی‌شود، بسیار متعجب شد. بنابراین تصمیم گرفت این روند را تغییر دهد.

بالاخره ایده‌های موراندو جدی گرفته شد. موراندو به‌عنوان مدرس ارشد پرستاری در دانشگاه "ولورهمپتون" مقاله‌ای از مطالعاتش درباره تأثیر شکر در بهبود زخم‌ها ارائه داد و در سال 2018 از ژورنال "مراقبت از زخم" (Journal of Wound Care) جایزه دریافت کرد.

این روش در برخی نقاط جهان می‌تواند نقش کلیدی داشته باشد، زیرا مردم از پس هزینه‌های آنتی‌بیوتیک برنمی‌آیند. اما در انگلیس نیز به این موضوع علاقه‌مند شده‌اند؛ زیرا زمانی که زخم عفونت کند، دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها جواب نمی‌دهند.

موراندو می‌گوید برای درمان زخم با شکر فقط کافی است مقداری از آن را روی زخم ریخته و با پانسمان ببندید. دانه‌های ریز شکر هرگونه رطوبتی که به باکتری‌ها اجازه رشد و تکثیر دهد را جذب می‌کنند. زخم بدون باکتری سریع‌تر بهبود می‌یابد.

نگرانی درباره افزایش "مقاومت آنتی‌بیوتیکی" توجه به دیگر درمان‌های بالقوه مانند شکر را افزایش داده است

نتایج آزمایش‌های موراندو در آزمایشگاه تأثیرات مثبت شکر در درمان زخم‌ها را اثبات کرد. بعلاوه، تعداد زیادی از مطالعات موردی در سراسر جهان یافته‌های موراندو را تأیید می‌کنند، ازجمله نمونه‌هایی موفق از درمان زخم‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک با شکر.

بااین‌حال موراندو نبرد سختی پیش رو دارد. او برای تأمین مالی تحقیقات و رسیدن به هدف نهایی باید NHS را متقاعد به استفاده از شکر به‌عنوان جایگزین آنتی‌بیوتیک کند. اما بخش زیادی از تحقیقات پزشکی توسط شرکت‌های دارویی تأمین مالی می‌شوند. و این شرکت‌ها حاضر نیستند برای چیزی که حق ثبت آن را ندارند، هزینه کنند.

موراندو از شکر ساده و دانه‌ریز استفاده کرد که از آن برای شیرین کردن چای استفاده می‌کنیم. او فهمید میان شکر به‌دست‌آمده از چغندر و نیشکر تفاوتی وجود ندارد. اما شکر "دمِرارا" (Demerara) چندان مؤثر نبود.

او در مطالعات فهمید که اگر تراکم شکر روی زخم کم باشد، باکتری‌ها رشد می‌کنند. اما در تراکم بالای شکر این اتفاق نمی‌افتد. موراندو مطالعاتش را در زیمباوه و بوتسوانا انجام داد. یکی از مواردی که با آن روبرو شد زنی در هراره بود. موراندو می‌گوید: "قرار بود پای این زن را قطع کنند. همه‌چیز آماده انجام بود که برادرزاده‌ام با من تماس گرفت. پنج سال بود که پایش زخم بود و دکتر تصمیم گرفته بود آن را قطع کند. به او گفتم زخم را بشوید و به آن شکر بزند و این کار را تکرار کند."

"آن زن هنوز دو پا دارد!"

موراندو چنین مواردی را دلیل اصلی علاقه‌مندی به این روش درمانی می‌داند، به‌ویژه در مناطق فقیری که مردم توانایی پرداخت هزینه‌های آنتی‌بیوتیک را ندارند.

محققان در تلاش‌اند از شکر به‌عنوان روشی مؤثر در درمان زخم‌ها استفاده شود

موراندو تاکنون بر روی 41 بیمار در انگلیس مطالعات بالینی انجام داده است. یکی از سؤالاتی که در طول تحقیقات باید به آن پاسخ می‌داد این بود: آیا می‌توان از شکر در بیماران دیابتی استفاده کرد؟ بیماران دیابتی باید سطح گلوکز خون خود را کنترل کنند و این روش درمان برای آن‌ها مناسب به نظر نمی‌رسید.

اما موراندو متوجه شد که روشش بدون اینکه قند خون دیابتی‌ها را افزایش دهد مؤثر واقع می‌شود. او توضیح داد: "شکر ساکارز است. برای آنکه به گلوکز تبدیل شود باید دیاستاز شود. تنها زمانی به گلوکز تبدیل می‌شود که جذب بدن شود. استعمال شکر بر روی زخم تأثیر مشابه با جذب شکر نخواهد داشت."

دامپزشکی به نام "مورین مک مایکل" سال‌هاست که از این روش برای درمان زخم‌های حیوانات استفاده می‌کند. او از شکر و عسل کمک می‌گیرد و این روش را ترکیبی از سادگی و ارزانی می‌داند. او می‌گوید که در جراحی سگ‌ها و گربه‌ها (و گاهی اوقات حیوانات مزرعه) از شکر و عسل استفاده می‌کند. عسل هم خواص مشابه به شکر دارد (شاید حتی مؤثرتر)، اما از شکر گران‌تر است.

درمان با شکر علاوه بر روی حیوانات نیز بکار می‌رود

این روش علاوه بر ارزان بودن، مزیت دیگری نیز دارد: هرچه بیشتر از آنتی‌بیوتیک استفاده کنیم، به آن مقاوم‌تر می‌شویم.

در انگلستان یک متخصص مهندسی بافت به نام "شیلا مکنیل" بر روی تأثیر شکر بر روی تحریک رشد مجدد عروق خونی تحقیق کرد. او در حین مطالعه بر روی تومورها به این موضوع علاقه‌مند شد. او متوجه شد که یک قند کوچکِ حاصل از تجزیه DNA، مدام ظاهر می‌شود. او و تیمش این قند را به غشای جنین جوجه اضافه کردند. مکنیل می‌گوید این قند رشد عروق خونی را دو برابر کرد.

موراندو قصد دارد یک کلینیک خصوصی ایجاد کند و این روش را در آن بکا ببرد. او امیدوار است که روزی این روش نه‌تنها در NHD، بلکه در سراسر بیمارستان‌های جهان بکار برده شود.

منبع: BBC

ترجمه: وب‌سایت فرادید