کوچ داوطلبانه به جای فیلترینگ

جلسه مهم دیروز مجلسی‌ها با وزیر ارتباطات و دبیر شورای‌عالی فضای مجازی حاوی یک پیام بود؛ آنکه هدف‌گذاری درباره تلگرام به نحوی است که کاربران به‌صورت داوطلبانه از این پیام‌رسان خارجی به پیام‌رسان‌های ایرانی مهاجرت کنند.

بنابر تاکید ابوالحسن فیروزآبادی، ایران به‌دنبال آن است که این جایگزینی داوطلبانه صورت گیرد نه به‌صورت اجباری. همچنین آذری‌جهرمی در این جلسه از تدوین لایحه‌ای در زمینه حفظ حریم خصوصی و صیانت حقوق شهروندی در فضای مجازی خبر داد و تاکید کرد که پیام‌رسان‌های داخلی امنیت دارند.

محمدجواد آذری‌جهرمی و ابوالحسن فیروزآبادی دیروز به بهارستان رفتند تا در نشست مشترک کمیسیون امنیت ملی و کمیسیون اقتصادی مجلس درباره «بررسی تهدید‌های اقتصادی تلگرام» و «ضرورت تامین امنیت اطلاعات شخصی افراد در پیام‌رسان‌های داخلی» پاسخ دهند.

بر اساس آنچه «ایسنا» از این جلسه گزارش داده است، ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای‌عالی فضای مجازی در این نشست با اشاره به تهیه سندی در زمینه حمایت از پیام‌رسانی بومی گفت: سلسله اقداماتی در نظر گرفتیم از جمله بررسی ویژگی‌های منحصربه فرد تلگرام.

در این پیام‌رسان سهامدار، منابع انسانی و محل استقرار و همچنین گزارش‌هایی از شرکت تلگرام به ایران نداشتیم، این در حالی بود که ۹۰ درصد کاربران فضای مجازی ایران از تلگرام استفاده می‌کنند و ما هنوز نمی‌دانیم مدیرعامل این شرکت تبعه چه کشوری است و از قوانین چه کشوری در حوزه شبکه مجازی پیروی می‌کند.

فیروزآبادی با بیان اینکه تاکنون شرکت تلگرام هزینه‌بر بوده است و هیچ منبع رسمی مالی هزینه‌های این شرکت را برعهده نگرفته است، بیان کرد: ساختار تلگرام پرهزینه است، همچنین حافظه نامحدودی را به کاربران خود سرویس می‌دهد، این شبکه پیام‌رسان قابلیت‌های متفاوتی دارد که ایجاد کانال از جمله قابلیت‌های منحصر به فرد آن است و نمونه آن را در هیچ پیام‌رسان دیگری مشاهده نکرده‌ایم.

او با بیان اینکه تلگرام فعالیت گسترده‌ای در کشور دارد، تاکید کرد: با وجود اینکه در آیین‌نامه فضای مجازی تاکید شده است در صورتی که کاربران پیام‌رسان‌ها از حدی تجاوز کند باید نماینده رسمی در کشور داشته باشد تاکنون از سوی تلگرام نماینده‌ای به ایران معرفی نشده است.

کوتاهی تلگرام در دی‌ماه
دبیر شورای‌عالی فضای مجازی با بیان اینکه تلگرام به‌عنوان یک رسانه مورد پذیرش مردم قرار گرفته است، ادامه داد: تاکنون دولت جمهوری اسلامی با ادامه کار تلگرام موافقت کرده است و ممانعت جدی در این زمینه به کار نگرفته است، تا دی‌ماه نیز وزارت ارتباطات همکاری خوبی با این شرکت داشت، اما در حادثه دی‌ماه شاهد کوتاهی تلگرام در انجام تعهدات خود بوده‌ایم.

رمز ارزی جدید تلگرام
فیروزآبادی با اشاره به سندی که از سوی تلگرام در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ منتشر شده است، گفت: بر اساس این سند قرار است رمز جدید ارزی در تلگرام منتشر شود، رمز ارز به‌عنوان پدیده‌ای جدید در جهان جا افتاده است با این حال نیاز به مطالعه و بررسی دارد، در شورای‌عالی فضای مجازی روش‌های مشخصی برای برخورد با رمزارز‌ها نداریم به همین جهت کارگروه‌های تخصصی تشکیل داده‌ایم تا مطالعاتی در این زمینه صورت گیرد، همچنین با گفت‌وگویی که با هیات‌رئیسه مجلس داشته‌ایم قرار است کار مشترکی با کمیسیون اقتصادی مجلس صورت گیرد تا سیاست رمز ارز ما مشخص شود.

وی با اشاره به رمزارز‌های نسل اول و دوم به تفاوت رمز ارز تلگرام اشاره کرد و توضیح داد: آن چیزی که تلگرام مطرح می‌کند نسل سوم و با قابلیت دولت‌گریزی و بلادرنگ بودن است که همین مساله موضوع را نگران‌کننده می‌کند، چراکه در رمز ارز نسل سوم تنها تلگرام است که بازیگری صحنه را برعهده دارد در صورتی که در رمز ارز‌های نسل اول و دوم تمام جهان بر موضوع نظارت دارند و می‌توانند تولید ارز داشته باشند.

دبیر شورای‌عالی فضای مجازی با بیان اینکه رمز ارز تلگرام مشابه شبکه شتاب عمل می‌کند، تاکید کرد: این رمز ارز با مبانی رمز ارز‌های دیگر مغایرت دارد، چراکه نوع مزایده خاص خود را دارد و استاندارد‌های آن در فرم ارائه‌شده متفاوت است. همچنین مزایده آن عمومی نبوده و تنها از سرمایه‌گذاران خاص برای حضور دعوت شده و متاسفانه از سوی ایران هیچ فردی برای مزایده رمزارز تلگرام دعوت نشده است.

فیروزآبادی با بیان اینکه در زمینه رمز ارز تلگرام سوالاتی از لحاظ اقتصادی و امنیتی مطرح است، گفت: در این رمز ارز حق کمیسیونی نیز دریافت می‌شود و پول آن در دست شرکت تلگرام است در صورتی که در رمز ارز‌های دیگر شرکت مشخصی وجود نداشت. از سوی دیگر گفته می‌شود قرار است این حق کمیسیون برای تبلیغات هزینه شود و با توجه به اینکه تبلیغات در ایران زیر ۶ میلیارد تومان نیست، مبلغ قابل توجهی در این زمینه ایجاد خواهد شد.

وی با بیان اینکه قرار است خدمات فعلی تلگرام پولی شود، گفت: حتی خدمات فیلترینگی که قرار است در فصل دوم سال ۲۰۱۸ ارائه شود نیز پولی خواهد بود و این فیلترشکن تنها فیلتر تلگرام را از بین نمی‌برد؛ بلکه کل فیلتر‌های فضای مجازی را که برخلاف جمهوری اسلامی است می‌شکند.

دبیر شورای‌عالی فضای مجازی با بیان اینکه تا پایان سال ۲۰۱۸ کیف پول تلگرام آغاز به فعالیت می‌کند و در کنار اقتصاد خود شاهد اقتصاد جدیدی خواهیم بود، ادامه داد: در تلاشیم تا جایگزین‌هایی برای شبکه پیام‌رسان تلگرام داشته باشیم و برای این زمینه شروطی را نیز در نظر گرفته‌ایم تا تمام کسب و کار‌های ایرانی که در تلگرام فعالیت داشتند به شبکه مجازی بومی منتقل شود. او تاکید کرد که کسب و کار تلگرام عدد قابل ملاحظه‌ای است، اما از نظر اقتصادی مبلغ قابل توجهی شکل نمی‌گیرد.

کوچ داوطلبانه از تلگرام
فیروزآبادی گفت: در ایران به‌دنبال جایگزینی و تشویق هستیم؛ به‌نحوی‌که مهاجرت و کوچ از تلگرام به شبکه‌های پیام‌رسان بومی داوطلبانه صورت گیرد، از سوی دیگر می‌خواهیم رسانه‌ها با ارائه توضیحات مردم را اقناع کنند. دبیر شورای‌عالی فضای مجازی همچنین تصریح کرد: در گام سوم تلاش داریم که از سوی دانشگاه، فضا‌های آموزشی و خدماتی در فضای مجازی تلگرام خدماتی ارائه نشود، همچنین با همکاری قوه قضائیه ممانعت‌هایی در خصوص ارائه خدمات مالی و پولی مستقیم از سوی تلگرام انجام شده است.

لایحه‌ای برای صیانت از حقوق کاربران
در ادامه این جلسه محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ارائه لایحه‌ای به دولت در زمینه حفظ حریم خصوصی و صیانت حقوق شهروندی در فضای مجازی خبر داد و تاکید کرد: پیام‌رسان‌های داخلی امنیت دارند و هرگز اطلاعات خصوصی افراد در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد. بر اساس آنچه سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در تشریح این نشست به «ایسنا» گفته است، آذری‌جهرمی گفت که تلاش دولت این است که این رمزگذاری‌ها را بومی و داخلی کند و این نوع تحولات نیازمند سیاست‌گذاری است بنابراین نیازمند حمایت و تقویت پیام‌رسان‌های داخلی با تقسیم وظایف بین دستگاه‌ها هستیم.

ایجاد فضا برای بخش خصوصی حقیقی
همچنین دیروز سیده‌فاطمه حسینی، نماینده تهران در یادداشتی در کانال تلگرامی خود درباره محتوای اظهارات آذری‌جهرمی و فیروزآبادی در جلسه مشترک دو کمیسیون نوشت: از اظهارات وزیر ارتباطات و دبیر شورای‌عالی فضای مجازی چنان برمی‌آید که فیلترینگ تلگرام به‌صورت ناگهانی صورت نمی‌گیرد.

او در ادامه با اعلام اینکه «به‌نظر می‌رسد تلاش‌ها بر معرفی پیام‌رسان‌های داخلی، تبلیغ آن‌ها و اعتمادسازی و اقناع عمومی به‌صورت مرحله‌ای است»، نوشت: «اظهارات وزیر ارتباطات و دبیر شورای‌عالی فضای مجازی قانع‌کننده نبود.

ایجاد فضای سالم رقابت برای بخش خصوصی حقیقی در زمینه پیام‌رسان‌های داخلی، سرمایه‌گذاری در این زمینه و حمایت از رشد بخش خصوصی حقیقی در حوزه پیام‌رسان‌های داخلی، بنابر فرامین مقام معظم رهبری از وظایف شورای‌عالی فضای مجازی است؛ موضوعی که این شورا در رابطه با آن کوتاهی کرده و این اقدام دیرهنگام صورت گرفته است.»