شدیدترین خشکسالی در نیم قرن اخیر

هوشنگ حسونی‌زاده با بیان اینکه پوشش برف در استان تقریبا حدود صفر درصد است، اظهار کرد: اینکه اعلام می‌شود اکنون با شدیدترین خشکسالی در نیم قرن اخیر مواجه هستیم به خاطر دلایلی مطرح شده است. در ۱۰ سال گذشته در هیچ سالی بارش نرمال یا بارش بالای نرمال نداشته‌ایم و این بیانگر آن است که از ۱۰سال گذشته تاکنون در حال تجربه خشکسالی هستیم و سال به سال نیز میزان بارش‌ها در حال کاهش است.

کاهش ۵۰درصدی بارش
وی با بیان اینکه اکنون در حال سپری کردن یکی از کم‌سابقه‌ترین خشکسالی‌ها در فلات ایران هستیم، افزود: آخرین خشکسالی را که شاهد بودیم در سال ۸۶ و ۸۷ بود که کاهش باران در آن سال‌ها حدود ۴۰ درصد بود اما امسال شاهد کاهش ۵۰درصدی بارش در استان هستیم و این وضعیت در استان‌های همجواری که برای خوزستان تولید آب می‌کنند، نامناسب‌تر و کاهش بارش‌ها حدود ۶۰ درصد است.

حسونی‌زاده ادامه داد: به‌دلیل تغییرات اقلیمی و گازهای گلخانه‌ای در متوسط جهانی شاهد افزایش یک درجه‌ای حرارت هستیم که این میزان در ایران و خوزستان ۲درجه است. این باعث می‌شود علاوه‌بر افزایش تبخیر، شاهد افزایش مصرف آب نیز باشیم و این عوامل در مجموع موجب حادتر شدن مشکلات در منابع آبی شده است.

ضرورت بازنگری برنامه‌ریزی‌ها
معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان گفت: با توجه به عوامل و مشکلات مطرح‌شده باید یک بازنگری در برنامه‌ریزی‌ها، اقدامات توسعه‌ای و مصارف داشته باشیم.

به عنوان نمونه در بخش کشاورزی که بالاترین مصرف آب را دارد، مجبور هستیم یک تغییرات اساسی در مصارف و نحوه استفاده از منابع آبی اعمال کنیم. حسونی‌زاده اظهار کرد: باید همه دستگاه‌هایی که در موضوع آب دخیل هستند، همکاری لازم را داشته باشند، زیرا این موضوع به تنهایی وظیفه سازمان آب و برق و وزارت نیرو نیست و باید فرهنگ‌سازی لازم در این خصوص انجام بگیرد.

کاهش حجم آب ورودی به سدها
حسونی‌زاده اظهار کرد: درحالی‌که تاکنون و بر اساس میانگین سال نرمال باید شاهد بارش حداقل ۲۹۱ میلی‌متر باران می‌بودیم اما در خوزستان ۱۴۷میلی‌متر بارش باران را شاهد بوده‌ایم. همچنین میزان آب ورودی به مخازن ۶۵درصد کاهش داشته و این کاهش به معنی آن است که تاکنون باید حدود ۵/ ۱۶ میلیارد مترمکعب آب وارد مخازن سدها می‌شد، اما فقط حدود ۶/ ۵ میلیارد مترمکعب آب وارد سدهای استان شده است.

وی با بیان اینکه فقط ۱۹درصد از حجم مفید سدهای استان قابل برداشت هستند، ادامه داد: به‌رغم کاهش شدید ورودی آب به سدها، توانسته‌ایم وضعیت کشت فعلی را مدیریت کنیم و در این زمینه موفق بوده‌ایم و توانستیم نیازهای آبی حوضه‌های کرخه، دز، کارون و بخش اعظمی از مارون را تامین کنیم تا کشت مردم دچار صدمه نشود.

۱۲میلیارد متر مکعب از حجم مخازن خالی است
حسونی‌زاده با بیان اینکه حدود ۱۲میلیارد متر مکعب از حجم مفید مخازن سدهای استان خالی است، اظهار امیدواری کرد: شاهد بارش یا سیلاب موقتی باشیم تا بتوانیم این کمبودها را جبران کنیم. برای نیمه دوم سال آبی امسال با توجه به کمبودها در بحث آب، اولویت ما تامین آب شرب به صورت ۱۰۰درصدی است تا مشکلی برای آب شرب مردم پیش نیاید.

وی ادامه داد: همچنین بحث تامین آب کشت‌های دایم مانند باغ‌ها و نخیلات دیگر اولویت سازمان آب و برق در بحث تامین آب است. دیگر اولویت نیز تامین آب صنایع تولیدی مواد غذایی است و باقی مانده آب را نیز برای سایر مصارف همچون بخش کشاورزی در نظر خواهیم گرفت.

درخواست از منابع آبی بیش از ظرفیت
معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه منابع آبی کم هستند و ما باید قطعا از یکسری از خواسته‌ها کوتاه بیاییم، گفت: این به معنی برخورد و اجحاف نیست بلکه به معنای جلوگیری از ضرر است تا مردم در این زمینه متضرر نشوند.در این خصوص هیچ راهی وجود ندارد، زیرا در استانی که یک زمان ۲۰ تا ۲۵ میلیارد مترمکعب آب وارد مخازن آن می‌شد و اکنون شاهد ورود ۷میلیارد مترمکعب آب به مخازن آن هستیم باید صرفه‌جویی انجام شود.

حسونی‌زاده با اشاره به اینکه اشتغال در ایران بر پایه منابع آبی بنا شده است، اظهار کرد: بار همه مشکلات بیکاری بر دوش منابع آبی گذاشته شده و اشتغال‌ها بر پایه منابع آبی و تولید در بخش کشاورزی است. این مساله منجر به آن شده تا یکسری اقدامات مجاز و غیرمجاز انجام شود و میزان درخواست از منابع آبی بیش از ظرفیت آن شده است.

با کاهش تولید انرژی مواجه خواهیم شد
همچنین معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه منابع آبی در سدها کفاف تامین انرژی مورد نیاز برنامه‌ریزی شده در شرایط عادی را نمی‌دهد و با کاهش تولید در این زمینه مواجه خواهیم شد، گفت: در برنامه‌ریزی‌هایی که باید برای منابع آب وجود داشته باشد، دو اولویت آب موردنیاز برای شرب و صنعت، غیرقابل انکار و این دو بخش همیشه در اولویت هستند.

مصطفی شبه با بیان اینکه منابع آبی در سدها کفاف تامین انرژی مورد نیاز برنامه‌ریزی شده در شرایط عادی را نمی‌دهد و با کاهش تولید در این زمینه مواجه خواهیم شد، گفت: این کاهش تولید رابطه مستقیمی با منابع آبی استان دارد. برای مثال برای نیروگاهی مانند نیروگاه رامین که جهت تولید انرژی از رودخانه استفاده می‌کند، تامین آب یک مساله اساسی برای تولید است و به این دلیل تامین آب صنعت نیز در اولویت قرار دارد.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه ۸۵درصد از منابع آبی استان را بخش کشاورزی مصرف می‌کند، در شرایطی که وضعیت آبی در استان بحرانی است باید تصمیمات جدی در این زمینه گرفته شود. نکته دیگری که در برنامه‌ریزی منابع آب وجود دارد اجرایی کردن آن برنامه‌ریزی است که باید به آن توجه شود.

معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان اظهار کرد: سیستم سازمان آب و برق خوزستان برای یک شرایط عادی از نظر ساختاری طراحی شده است اما اکنون در شرایط بحرانی به سر می‌بریم و اگر قرار باشد برنامه‌ای اجرایی شود نیاز است تا همه دستگاه‌ها با سازمان همکاری لازم را داشته باشند.

شبه گفت: در سال جاری در دو حوضه کارون و دز که از حوضه‌های مهم استان هستند، خشکسالی بسیار شدید و نادر است و شعاع تبعات آن در بخش‌های مختلف به مراتب بسیار بیشتر از سایر حوضه‌های آبی است. انتهای برخی از حوضه‌های آبی EC آب بین ۶ تا ۷ هزار میکروموس متغیر بوده است و با توجه به وجود حدود ۷۰هزار هکتار کشت‌های دائمی در استان، نمی‌توان آب مورد نیاز این کشت‌ها را قطع کرد. این بخش‌ها به جز در مشکلات کمی آب با مشکلات کیفی آب نیز روبه‌رو هستند.